Jakie są objawy świnki?

Jak można zarazić się świnką?

Świnka jest chorobą ogólnoustrojową powodowaną przez wirusa RNA – paramyksowirusa. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a człowiek jest jedynym rezerwuarem wirusa.

Zakaźność rozpoczyna się jeszcze przed objawami choroby (2–7 dni) i kończy po 9 dniach od ich ustąpienia. Świnkę cechuje sezonowość zachorowań – zapadalność wzrasta w miesiącach zimowych i wiosennych. Chorują przede wszystkim dzieci – szczyt zachorowań przypada na 10–14 rok życia.

Świnka jest ogólnoustrojową chorobą zakaźną wieku dziecięcego, choć może wystąpić również w wieku późniejszym, zwłaszcza u osób nieuodpornionych. W przypadku zachorowań w późniejszym wieku cechuje ją ostry przebieg i może prowadzić do poważnych powikłań. W związku z wprowadzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych zapadalność na tę chorobę znacznie zmniejszyła się na przestrzeni ostatnich lat. W przypadku dzieci bardzo ważne jest uodpornienie bezpłatną szczepionką MMR zgodnie z kalendarzem szczepień.

W przypadku rozpoznania świnki należy zgłosić zachorowanie lekarzowi oraz odizolować chorego do chwili ustąpienia objawów, jednak nie mniej niż na 9 dni od momentu ich ustąpienia.

Objawy świnki

Jakie są objawy świnki? Okres wylęgania wynosi od 12 do 35 dni (przeciętnie 16–18 dni). Pewna część – 30% przypadków – nagminnego zapalenia przyusznic u dzieci przebiega bezobjawowo. Postacie objawowe świnki cechują się nagłym początkiem i ostrym przebiegiem. Do objawów świnki u dzieci należą:

• wysoka gorączka,
• złe samopoczucie,
• bolesny obrzęk okolicy ślinianki przyusznej,
• uczucie suchości w jamie ustnej (związane ze zmniejszonym wydzielaniem śliny),
• nasilanie się bólu ślinianki przy spożywaniu kwaśnych pokarmów,
• trudności w otwieraniu ust,
• ból podczas jedzenia i picia.

Zapalenie ślinianek u dzieci w przebiegu świnki najczęściej dotyczy ślinianek przyusznych, znacznie rzadziej podżuchwowych. Ślinianki mogą być zajęte jedno- lub obustronnie. Często zdarza się, że początkowo zajęta jest tylko jedna ślinianka, a druga dopiero po kilku dniach.

W przypadku zajęcia trzustki może wystąpić ostry ból brzucha. W badaniach laboratoryjnych wzrasta aktywność enzymów trzustkowych w moczu i krwi, takich jak amylaza i lipaza.

W około 1/3 przypadków świnki u dzieci dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Przebieg jest zwykle łagodny, a rokowanie dobre.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Powikłania po śwince

Powikłania po śwince częściej zdarzają się w przypadku zachorowania w wieku dorosłym niż dziecięcym. Należą do nich:

• zapalenie jądra i najądrzy,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu o ciężkim przebiegu,
• głuchota ośrodkowa,
• zapalenie jajnika,
• zapalenie tarczycy,
• zapalenie stawów.

Rozpoznanie i leczenie świnki

Nagminne zapalenie przyusznic zazwyczaj rozpoznaje się na podstawie typowego obrazu klinicznego. W razie konieczności można wyhodować paramyksowirusa (z krwi, śliny, moczu bądź płynu mózgowo-rdzeniowego) lub wykonać badania serologiczne.

W śwince nie stosuje się leczenia przyczynowego, postępowanie jest tylko objawowe. Stosowane są leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe oraz okłady rozgrzewające na okolicę ślinianki przyusznej. W przypadku zapalenia jąder stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Szczepienia na świnkę

By uniknąć przykrych objawów świnki, a tym bardziej powikłań choroby, stosuje się szczepienia. W Polsce szczepienie przeciwko wirusowi świnki jest obowiązkowe i wchodzi w skład skojarzonej szczepionki MMR (przeciwko odrze, śwince i różyczce). Szczepionka MMR należy do szczepionek "żywych" (zawiera atenuowane wirusy, zdolne do replikacji). Szczepionka jest podawana w 13–14 miesiącu życia dziecka, a następnie dawka przypominająca w 10 roku życia. Przypadki zachorowań na świnkę u osób szczepionych zdarzają się rzadko i zwykle mają łagodny, niepowikłany przebieg.