Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy, jakie badania zleca?

Pulmonolog – co to za lekarz?

Pulmonologia to dział medycyny, który zajmuje się schorzeniami układu oddechowego zarówno osób dorosłych, jak i dzieci. Jeżeli pacjentem ma być osoba do 18 roku życia, najlepiej sprawdzi się wtedy pulmonolog dziecięcy.

Pulmonolog (pneumolog, ftyzjatra), to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu oraz leczeniu schorzeń dolnego i górnego odcinka układu oddechowego. Oprócz rozpoznania choroby płuc i oskrzeli może także edukować pacjentów w ramach działań profilaktycznych (rzucenie palenia, życie z astmą, mukowiscydozą, pylicą i innymi chorobami płuc).

L ekarze pulmonolodzy kształcą się najczęściej w ramach rozszerzonej specjalizacji z chorób wewnętrznych (specjalista II stopnia w danej dziedzinie nauk medycznych).

Co leczy pulmonolog, jakie choroby?

Pulmonolog leczy choroby obturacyjne (prowadzących do zwężenia, obkurczenia światła dróg oddechowych). Zaliczamy do nich takie schorzenia jak: astma oskrzelowa, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).

Część schorzeń leczonych przez pulmonologa to tzw. schorzenia restrykcyjne – powodują zmniejszenie pojemności płuc (sarkoidoza płuc, pylice płuc, azbestoza, zapalenia naczyń płucnych, zwłóknienie, gruźlica, krzemica). Pozostałe to: mukowiscydoza, gruźlica, odma, rozstrzenie oskrzeli, niedodma.

Znaczną część schorzeń stanowią choroby infekcyjne, które są także leczone przez lekarzy pierwszego kontaktu. Zaliczyć tu można takie choroby jak: zapalnie płuc (bakteryjne, wirusowe), opłucnej i oskrzeli, a także angina. Część z nich może być wywoływana nie tylko rzez bakterie i wirusy, ale także przez grzyby (np. aspergiloza).

Specjalista chorób płuc zajmuje się także diagnozowaniem i współleczeniem wraz z onkologiem chorób nowotworowych. Najczęściej to lekarz tej specjalizacji jest tym, który wykrywa raka płuc, krtani oraz rakowiaka.

Przeczytaj więcej o chorobach płuc.

Kiedy iść do pulmonologa? – wskazania

Do wizyty u pulmonologa należy udać się zawsze wtedy, gdy pojawiają się trudności z oddychaniem, w tym np. płytki oddech, zmiana toru oddechowego i duszności. Wśród niepokojących objawów znajduje się także przewlekły kaszel i świszczący oddech. Bezwzględnym wskazaniem jest krwioplucie, czyli jeden z najważniejszych symptomów chorób nowotworowych.

Wskazaniem do wizyty i pogłębionej diagnostyki są trudne do wyleczenia, przewlekłe choroby oskrzeli i płuc, którym towarzyszy uporczywy kaszel, wytwarzanie dużej ilości wydzieliny, przebiegające z gorączkę.

Na choroby pulmonologiczne wskazują także symptomy takie jak: zasinienie skóry oraz szybkie męczenie się podczas niewielkiego wysiłku.

Do wizyty powinni przekonać się także palacze oraz osoby, u których w rodzinie występowały nowotwory układu oddechowego. Lekarz może zlecić wtedy badania pulmonologiczne, które ocenią stan płuc, np. pojemność oddechową.

Pulmonolog dziecięcy – wskazania do wizyty

Z kolei pulmonolog dziecięcy to specjalista, który najczęściej pomaga w zakresie wrodzonych wad układu oddechowego i chorób typowych dla wieku dziecięcego. Ten specjalista od chorób płuc pomaga już noworodkom w leczeniu wad rozwojowych jak i genetycznych. Wskazaniem do wizyty lekarskiej u niemowlaka są problemy z oddychaniem np. wdychanie powietrza ustami i wydychanie nosem.

Lekarz chorób płuc pomoże najmłodszym także podczas częstych infekcji dróg oddechowych. Specjalista zajmuje się również małymi pacjentami, którzy chorują na alergie mające wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego. Ponadto, dobry pulmonolog to także lekarz od astmy, dlatego pacjenci do 18. roku życia ze stwierdzeniem tej choroby regularnie odwiedzają pulmonologa dziecięcego.

Jakie objawy daje astma oskrzelowa u dzieci?

Pulmonolog – jakie badania wykonuje?

Lekarz pulmonolog dysponuje całym szeregiem możliwości diagnostycznych. Podstawowym są tzw. badania czynnościowe układu oddechowego. Najbardziej znanym spośród nich jest spirometria.

Badania czynnościowe układu oddechowego pozwalają ocenić czy drogi oddechowe są właściwie wentylowane, czy właściwa jest sprawność wymiany gazowej. Jednym z najważniejszych parametrów jest pojemność płuc, wielkość przepływu powietrza w drogach oddechowych. Odmienną grupą czynnościowych badań układu oddechowego są testy wysiłkowe. U pacjentów, u których schorzeniom płuc towarzyszyć mogą choroby serca wykonuj się także sercowo-płucny test wysiłkowy. Analizie poddawany jest nie tylko skład gazów oddechowych wdychanych i wydychanych przez pacjenta, ale także czynność serca w spoczynku i po obciążeniu pracą.

Ponadto, pulmonolog zajmuje się także badaniami krtani, tchawicy i oskrzeli, a to możliwe jest dzięki bronchoskopii, czyli wziernikowaniu.

Uzupełnienie stanowią badania takie jak RTG klatki piersiowej, tomografia komputerowa klatki piersiowej, rezonans magnetyczny, badanie PET. Lekarz może wykonywać także testy wziewne prowokacyjne oceniające ewentualną nadreaktywność oskrzeli na dany czynnik.

Przeczytaj czym jest nadreaktywność oskrzeli

Pulmonolog – ile kosztuje wizyta, czy jest możliwa na NFZ?

Należy podkreślić, że pulmonolog na NFZ przyjmuje tylko i wyłącznie po przedłożeniu w poradni skierowania od lekarza rodzinnego. Niestety, czas oczekiwania na konsultację często wynosi około kilku miesięcy. Oczywiście możliwa jest także szybsza wizyta u pulmonologa bez skierowania – prywatnie. Z reguły koszt tego typu konsultacji wynosi ok. 150–200 zł. Do tego należy doliczyć także koszt ewentualnych badań.