Trądzik a miesiączka

Trądzik a cykl miesiączkowy

Trądzik w czasie miesiączki jest wynikiem wahań poziomu hormonów. Ponad połowa kobiet obserwuje u siebie zaostrzenie zmian skórnych przed miesiączką lub łączy trądzik z zaburzeniami hormonalnymi i nieregularnymi miesiączkami. Stąd trądzik staje się czasami problemem zarówno dermatologicznym, jak i pośrednio pomaga skierować pacjentkę do ginekologa lub endokrynologa. Jego podłożem są często zaburzenia hormonalne, jednak nasilenie zmian przed miesiączką jest niestety rzeczą powszechną. Mimo to są sposoby, jak sobie z nim radzić.

Trądzik jest najczęstszą chorobą skóry. Uważa się, że w okresie dojrzewania dotyka praktycznie każdego nastolatka. U jednych przebiega łagodnie – zmiany nie są nasilone i znikają w krótkim czasie, u drugich utrzymują się wiele lat, będąc przyczyną kompleksów. Szczególnie dla kobiet wygląd i ładna cera mają istotne znaczenie, a kondycja skóry wpływa na nastrój i samoocenę. Mimo, iż trądzik w postaci bardziej nasilonej i rozsianej występuje u chłopców, to właśnie dziewczęta i młode kobiety częściej zgłaszają się do dermatologa, celem leczenia trądziku.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?

Trądzik a wpływ hormonów

Prawidłowy cykl miesiączkowy trwa przeciętnie około 28 dni. Nie powinien być bardzo obfity (prowadzić do niedokrwistości), ani bardzo bolesny (ból powinien ustępować po tradycyjnych lekach przeciwbólowych czy rozkurczowych). Normalny cykl jest dwufazowy; pomiędzy fazami występuje owulacja. Oczywiście podany schemat ma prawo być inny u dziewcząt, które dopiero zaczęły miesiączkować, nawet do roku lub dwóch lat od rozpoczęcia miesiączkowania. Pierwsza faza, zwana fazą folikularną, częściej ulega wydłużeniu, w przeciwieństwie do w miarę stałej fazy drugiej – lutealnej.

Nazwy faz biorą się od zmian, które zachodzą w ich czasie w obrębie jajnika. W trakcie fazy pierwszej pęcherzyki jajnikowe powiększają się, dochodzi do wyboru jednego, tzw. pęcherzyka Graafa, który ostatecznie pęknie, uwalniając komórkę jajową. Proces ten nazywamy owulacją, która zachodzi w połowie cyklu (w 14. dniu, licząc od końca cyklu – dnia poprzedzającego następne krwawienie miesiączkowe). Po owulacji rozpoczyna się faza lutealna. W jej trakcie pęknięty pęcherzyk Graafa przekształca się w ciałko żółte, które produkuje progesteron. Ma on za zadanie przygotować błonę śluzową macicy (endometrium) do implantacji zarodka. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte ulega inwolucji, spada poziom progesteronu i dochodzi do złuszczenia endometrium – jest to krwawienie miesięczne.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Zmiany poziomu hormonów płciowych w trakcie cyklu mają też wpływ na wygląd skóry i nasilenie zmian trądzikowych. Wiele kobiet obserwuje poprawę kondycji skóry w pierwszej połowie cyklu – po miesiączce, aż do owulacji, a pogorszenie tuż przed pojawieniem się krwawienia. Czasem wynika to z poważniejszych zaburzeń hormonalnych.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Hormony płciowe a trądzik

Często przedłużające się cykle miesiączkowe i rzadkie miesiączki łączą się ze zmianami skórnymi w postaci ropnych krost i zaskórników. Może to wynikać z zaburzonej równowagi w poziomach hormonów, np. tzw. niewydolnością fazy lutealnej, hiperprolaktynemią, czy bardzo popularnym zespołem policystycznych jajników (PCOS).

Prawidłowa faza lutealna charakteryzuje się wysokim stężeniem progesteronu. Defekt fazy lutealnej polega jednak na zbyt niskim, w porównaniu do poziomu estrogenów, stężeniu progesteronu. Dlatego cykle się wydłużają, zwykle są bezowulacyjne i mogą powodować problemy z zajściem w ciążę. Leczenie polega na podawaniu niskich dawek progesteronu w drugiej fazie cyklu.

W PCOS zaburzenia hormonalne są bardziej złożone, a nieregularne miesiączki wynikają m.in. z podwyższonego stężenia androgenów. To właśnie one przyczyniają się do pogorszenia trądziku i nadmiernego owłosienia ciała.

Terapia polega na regulacji cyklu i przywróceniu owulacji. Stosuje się cytrynian klomifenu lub gonadotropiny, które przywracają prawidłowe zależności w osi podwzgórze-przysadka-jajnik. Wysoki poziom hormonów męskich pośrednio normalizuje się po przywróceniu owulacji, zaobserwowano też spadek ich stężenia po utracie nadprogramowych kilogramów. Wraz z nim poprawia się znacząco cera pacjentki.

Przyczyną trądziku po okresie dojrzewania, które łączy się z zaburzeniami hormonalnymi, jest też podwyższony poziom prolaktyny. Tzw. hiperprolaktynemia jest bardzo powszechnym zjawiskiem i jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń miesiączkowania. Nie udowodniono co prawda jej działania androgennego (podobnego do efektów, które wywołują androgeny – hormony męskie), ale zwykle jej podwyższony poziom wiąże się z nasilonym trądzikiem i łojotokiem. Przywrócenie normalnego poziomu prolaktyny leczeniem farmakologicznym (bromokryptyną, chinagolidem, kabergoliną) zwykle reguluje miesiączki i łagodzi trądzik.

Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?

Trądzik przed miesiączką

Spadek poziomu hormonów płciowych – estrogenów i progesteronu, który następuje tuż przed miesiączką, jest przyczyną wielu zaburzeń. To przez niego dochodzi do przejściowego pogorszenia kondycji skóry. Żeńskie hormony płciowe wpływają pozytywnie na cerę, dlatego obniżenie ich stężenia przed miesiączką warunkuje nasilenie trądziku oraz zwiększoną aktywność gruczołów łojowych. Comiesięczna huśtawka hormonów odpowiada też za rozdrażnienie, spadek nastroju czy przyrost masy ciała przed miesiączką (odpowiedzialne za niego jest głównie zatrzymanie wody w organizmie). Część kobiet skarży się też na bolesność, obrzmienie piersi, a także zmęczenie i problemy z koncentracją.

Nie istnieje niestety leczenie przyczynowe PMS. Tak długo, jak kobieta miesiączkuje, może mieć powyższe zaburzenia. By sprawić, aby były mniej dokuczliwe, warto już w pierwszej połowie cyklu zadbać o właściwą dietę i prowadzić zdrowy tryb życia. Należy przyjmować odpowiednią ilość płynów, najlepiej około 1,5 litra w postaci wody mineralnej, herbat: zielonej, czerwonej, ziołowych czy też owocowych. Lepiej zrezygnować z mocnej kawy i alkoholu, ponieważ mogą one przyczynić się do zatrzymywania wody w organizmie i obrzęków, np. pod oczami. Na kondycję skóry i samopoczucie pozytywnie wpłynie dieta bogata w świeże warzywa, owoce oraz produkty bogate w błonnik i witaminy z grupy B – razowy chleb, makaron i ryż z pełnego przemiału, kasze: jęczmienna, jaglana, gryczana – właściwa każda jest doskonałym źródłem witamin i węglowodanów złożonych. Umiarkowana aktywność fizyczna i około 6-8 godzin snu dziennie dotlenia całe ciało, w tym skórę, dlatego cera jest wypoczęta i promienna, a problemy z trądzikiem mniejsze.