Tabletki antykoncepcyjne a trądzik. Po jakim czasie tabletki antykoncepcyjne działają na trądzik?

Jakie są przyczyny powstawania trądziku u kobiet?

Przyczyną trądziku jest kolonizacja skóry przez bakterie beztlenowe Propionibacterium acnes, które zapoczątkowują powstawanie mikrozaskórników oraz miejscowej reakcji zapalnej. Wpływ na rozwój zmian na skórze mają także czynniki środowiskowe, jak chociażby dieta bogata w węglowodany. Powstawaniu zmian skórnych sprzyja też palenie papierosów. W przebiegu trądziku uaktywnia się mieszek włosowy z pobliskim gruczołem łojowym pobudzonym do nadmiernego wydzielania sebum (łoju). Dlatego też u osób ze skłonnością do zmian trądzikowych pojawia się przetłuszczanie skóry.

Zobacz też: Jak zabezpieczyć się podczas seksu?

Istotny wpływ na ten proces mają hormony, przede wszystkim androgeny (potocznie nazywane są męskimi hormonami), które dodatkowo pobudzają wzrost gruczołów łojowych, ich wydajność, a także sprzyjają rozrostowi warstwy rogowej naskórka, co może się objawiać na przykład obecnością łupieżu. U kobiety androgeny wydzielane są przez korę nadnerczy oraz jajniki. W przypadku dysfunkcji chociażby jednego z tych organów może dojść do nadmiernego wydzielania androgenów, a zatem nasilenia dolegliwości w postaci trądziku na skórze. Dzieje się tak np. w zespole policystycznych jajników.

Sprawdź też: Ranking tabletek na erekcję

Podobne oddziaływanie jak androgeny na mieszki włosowe w sytuacjach stresowych wykazuje hormon adrenokortykotropowy (ACTH). Dlatego też u osób żyjących permanentnie na „wysokich obrotach”, w nerwowym środowisku zdecydowanie częściej ujawniają się zmiany trądzikowe na twarzy.

Największy wpływ na rozwój trądziku ma 5-α-reduktaza, który to enzym przekształca testosteron do 5-α-dihydrotestosteronu (DHT). Jego zwiększoną aktywność zaobserwowano właśnie w najbardziej zewnętrznej warstwie skóry – naskórku oraz w jego przydatkach – mieszkach włosowych.

Zobacz też: Jednoskładnikowa tabletka antykoncepcyjna

Dlaczego hormony w tabletkach antykoncepcyjnych pomagają leczyć trądzik?

Zachwiana gospodarka hormonalna wzmaga pojawianie się nowych wykwitów, co wymusza rozpoczęcie odpowiedniego leczenia. Występowanie trądziku najczęściej, bo aż u 7% kobiet w wieku rozrodczym, związane jest z podwyższonym stężeniem androgenów w surowicy krwi, tak zwanym hiperandrogenizmem. Zwykle towarzyszą temu też inne objawy, jak łysienie androgenowe, bądź hirsutyzm (nadmierne owłosienie), zwiększona pigmentacja skóry (rogowacenie skóry).

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Wysoką zawartość androgenów obserwuje się także we wspomnianym zespole policystycznych jajników, gdzie oprócz nieregularnych cykli miesiączkowych współistnieje hirsutyzm i trądzik. Tak więc tabletki antykoncepcyjne, hamując aktywność androgenów, działają o wiele szerzej i leczą wiele różnych dolegliwości.

Przeczytaj też: Seks nastolatków – jak sprawić, by był bezpieczny?

W odróżnieniu od androgenów, żeńskie hormony płciowe – estrogeny wykazują działanie zmniejszające wydzielanie sebum przez gruczoły łojowe. I to właśnie estrogeny znajdują się w doustnych lekach antykoncepcyjnych. Działają przeciwstawnie do męskich hormonów i hamują ich aktywność.

Przeczytaj też: Czym różnią się tabletki antykoncepcyjne?

Czy leki antykoncepcyjne są skuteczne w leczeniu trądziku?

Podstawą leczenia trądziku jest terapia miejscowa. Na zmiany chorobowe aplikuje się różnego rodzaju żele, kremy, których substancją czynną jest antybiotyk. Jednak etiologia hormonalna trądziku umożliwia wprowadzenie leczenia regulującego zaburzenia hormonalne. Terapia taka wskazana jest u pacjentek z zespołem policytystycznych jajników (PCOS), zespołem SAHA (ze współistniejącym łojotokiem, trądzikiem, nadmiernym owłosieniem i równocześnie łysieniem) oraz w przypadku zmian trądzikowych pojawiających się po okresie dojrzewania.

Sprawdź też: Wkładka wewnątrzmaciczna a stosowanie tamponów i kubeczka menstruacyjnego

Skojarzone leczenie trądziku wymaga opieki specjalistycznej dermatologa, endokrynologa i ginekologa. Oparte na hormonach żeńskich działanie leków ma także charakter antykoncepcji. Przed rozpoczęciem terapii niezbędne jest wykonanie badań laboratoryjnych określających stężenie hormonów i potwierdzających zaburzenia związane z obecnością trądziku. Zalecane są oznaczenia wolnego i całkowitego testosteronu we krwi, DHEA-S oraz stosunku hormonów LH/FSH.

Zobacz też: Chemsex – co to jest?

Tabletki hormonalne na trądzik są skuteczne w leczeniu zmian skórnych. Zaprzestanie terapii może skutkować nawrotem zmian. Na efekty leczenia trądziku zazwyczaj trzeba zaczekać kilka tygodni, a nawet miesięcy, aż dojdzie do wyrównania wahań hormonalnych. Najskuteczniejsze w leczeniu trądziku są preparaty o działaniu odwrotnym do androgenów, na przykład spironolakton lub blokujące działanie androgenów. Do tej drugiej grupy zalicza się: estrogeny, octan cyproteronu, oraz glikokortykosteroidy.

Zwykle z powodu innych dolegliwości współistniejących z trądzikiem najbardziej korzystny wpływ mają doustne tabletki antykoncepcyjne. Działając na aparat mieszkowo-włosowy, ograniczają wydzielanie łoju oraz liczbę nowopowstałych zmian trądzikowych.

Sprawdź: Co zmniejsza skuteczność tabletek antykoncepcyjnych?

Jeżeli leki hormonalne mają z założenia także zapobiegać ciąży (co jest tak naprawdę ich głównym celem), należy bezwzględnie przestrzegać zasady, by o tej samej porze przyjmować kolejną dawkę leku. Oprócz działania typowo dermatologicznego, normalizują cykle miesiączkowe, zmniejszają objawy napięcia przedmiesiączkowego, jak i ból podczas pierwszych dni krwawienia w cyklu. Hamują działanie androgenów, ograniczając nadmierne owłosienie. Wykazują także pozytywny wpływ na gospodarkę mineralną kości, zapobiegając wczesnej osteoporozie i kruchości kości, do których może szybciej dojść u kobiet z obniżonym poziomem estrogenów.

Sprawdź również: Jak wybrać najlepszą formę antykoncepcji?

Tabletki antykoncepcyjne na trądzik – niepożądane efekty

Pomimo wielu pozytywnych aspektów terapii hormonalnej w leczeniu trądziku, należy pamiętać o działaniach niepożądanych aplikowanych leków. Do najczęściej zgłaszanych zalicza się:

• nudności, wymioty,
• wahania masy ciała,
• bóle i tkliwość piersi,
• zmniejszone libido,
• bóle głowy,
• wzrost ciśnienia tętniczego,
• wzrost stężenie cholesterolu we krwi,
• zwiększone ryzyko wystąpienia chorób zakrzepowo–zatorowych oraz ostrych epizodów chorób układu krążenia (zawał serca, udar mózgu).