Prawidłowy cykl miesiączkowy – ile trwa, jakie ma fazy, jak przebiega?

Ile wynosi długość prawidłowego cyklu miesiączkowego?

Cały cykl miesiączkowy trwa średnio 28 dni. Jednak jest to wartość orientacyjna, książkowa. U większości kobiet cykl miesiączkowy jest albo nieco krótszy, albo dłuższy. Zwykle mieści się w przedziale 21-35 dni. O cyklach, które nie wykraczają poza te wartości, mówi się jako o cyklach regularnych.

Cykle niemieszczące się w granicach 21-35 dni to cykle nieregularne. Cykle nieregularne są prawidłowością u dziewcząt zaczynających miesiączkować. Zwykle normują się one do 19. roku życia. Jeśli to nie nastąpi, warto zgłosić się do ginekologa w celu ustalenia przyczyny tej nieprawidłowości.

Jakie są poszczególne etapy cyklu miesiączkowego?

Przebieg swojego cyklu w najbliższych miesiącach możesz obliczyć w naszym kalkulatorze miesiączkowym online

Cykl menstruacyjny – fazy

Cykl miesiączkowy dzieli się na cztery fazy:

• fazę folikularną,
• owulację (cykl owulacyjny),
• fazę lutealną,
• menstruację.

W czasie trwania tych faz zachodzi wiele zmian hormonalnych. Każda z wymienionych faz ma określoną długość i zmiany zachodzące w ciele podczas jej trwania. Na podstawie tego jest możliwe określenie dni płodnych.

Przeczytaj również: Progesteron – normy u kobiet, w ciąży i u mężczyzn

Menstruacja – krótka charakterystyka

Pierwszy dzień miesiączki jest równocześnie pierwszym dniem cyklu. Długość okresu jest u każdej kobiety inna, zwykle trwa on około pięciu dni. Podczas miesiączki dochodzi do złuszczania błony śluzowej macicy. Jest ona wydalana wraz z krwią jako wydzielina miesiączkowa. Podczas całego okresu nie powinno być utraty więcej niż 100 ml krwi.

W pierwszym dniu miesiączki może być odczuwalny ból w podbrzuszu i, o ile nie utrudnia on funkcjonowania w codziennym życiu, nie musi być oznaką żadnej nieprawidłowości. Jest on spowodowany skurczami samej macicy i jej naczyń. Skurcze macicy odpowiadają za złuszczanie nabłonka macicy.

Podczas menstruacji poziom estrogenów jak i progesteronu jest niski. Odpowiada to za obniżenie nastroju na początku menstruacji, a także za pojawianie się wyprysków i przetłuszczanie się włosów podczas okresu. Libido jest zazwyczaj na niskim poziomie.

Podczas trwania okresu organizm traci nagromadzoną w nim wodę i pod koniec menstruacji kobieta czuje się zazwyczaj lżej niż przed nią. Znika też obrzmienie i ból piersi. Temperatura ciała wynosi 36,6 stopni. Na początku menstruacji nie ma śluzu, natomiast pod koniec może pojawić się biała, lepka, nieprzezroczysta wydzielina.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Faza folikularna cyklu miesiączkowego

Faza folikularna, zwana inaczej fazą proliferacyjną przypada na ok. 5. do 13. dnia cyklu. W tej fazie zachodzi stopniowe zwiększanie stężenia estrogenu. Jest to związane z wydzielaniem przez przysadkę mózgową hormonu folikulotropowego – FSH. Wzrost stężenia estrogenu prowadzi do pogrubienia błony śluzowej macicy i przygotowania jej do przyjęcia zarodka.

Estrogeny pobudzają też różnicowanie komórek jajowych. Zazwyczaj dzieje się to naprzemiennie – w jednym miesiącu w prawym jajniku, w drugim w lewym. Zaczyna dojrzewać wiele komórek, jedna z nich w końcu osiąga dominację i staje się pęcherzykiem Graffa. Reszta komórek, które zaczęły dojrzewać w tym samym czasie, ulega zanikowi.

Temperatura ciała w tej fazie nie zwyżkuje i wynosi ok. 36,6 stopnia. Obserwuje się zmiany w śluzie. Na początku jest on biały, nie rozciągliwy, jest go mało. W miarę zbliżania się do owulacji wytwarzane jest go więcej, jest on przezroczysty, bardziej rozciągliwy – przypomina nie ugotowane białko jaja kurzego. Zmiany w śluzie i temperaturze pomagają w wyznaczeniu dni płodnych. W miarę zbliżania się owulacji można zaobserwować zwiększone libido i wrażliwość piersi spowodowane dużą ilością estrogenów. Ich natężenie zależy od wrażliwości różnych kobiet na hormony.

Przeczytaj: Niski progesteron – co oznacza?

Owulacja (jajeczkowanie)

Wystąpienie owulacji hormonalnie jest związane z najwyższym stężeniem estrogenu, a także nagłym wzrostem drugie hormonu przysadki – hormonu luteinizującego (LH). Powoduje to najpierw wydzielenie pęcherzyka Garffa do jajowodu, a następnie uwolnienie komórki jajowej dojrzałej z pęcherzyka. Po tym momencie komórka jajowa jest zdolna do zapłodnienia przez plemniki.

W czasie pękania pęcherzyka Graffa kobieta może odczuć ból w podbrzuszu. Może również dojść do niewielkiego plamienia – plamienia śródmiesiączkowego. Następuje wzrost temperatury o ok. 0,5 stopnia. Śluz jest przeźroczysty, rozciągliwy, powoduje uczucie wilgotności w pochwie, libido jest najwyższe.

Jajeczkowanie trwa około jednego dnia. W cyklu 28-dniowym owulacja najprawdopodobniej przypadnie na 14. dzień cyklu. Natomiast komórka jajowa zachowuje zdolność do zapłodnienia ok. 12-18 godzin. Termin owulacja sprowokowana oznacza, że pod wpływem emocji, np. silnego orgazmu może dojść do owulacji. Jednak nigdy nie udowodniono, że u człowieka może coś takiego mieć miejsce. U człowieka dochodzi do owulacji tylko na drodze hormonalnej. Owulacja sprowokowana występuje tylko u zwierząt.

Faza lutealna cyklu miesiączkowego

Faza lutealna to inaczej faza ciałka żółtego. Pęcherzyk, z którego uwolniła się komórka jajowa podczas owulacji, zamienia się w ciałko żółte. Produkuje ono progesteron, którego stężenie wzrasta w tej fazie. Estrogeny są na niskim poziomie.

Progesteron odpowiada za dalsze pogrubienie błony śluzowej macicy, za duże jej ukrwienie oraz za magazynowanie wody w organizmie i odczuwaną pod koniec tej fazy bolesność piersi. Wszystkie te zmiany zachodzą w celu przygotowania organizmu do zagnieżdżenia w macicy zapłodnionej komórki jajowej. Jeśli do zapłodnienia komórki jajowej nie dojdzie, ciałko żółte obumiera. Dzieje się to ok. 2 dni przed wystąpieniem menstruacji. Wtedy zmiany zaczynają się cofać, aż dojdzie do wystąpienia krwawienia.

Temperatura ciała w tej fazie dalej pozostaje o 0,5 stopnia podwyższona. Śluz stopniowo staje się zagęszczony, biały, nierozciągliwy. Może występować uczucie suchości. Czas trwania fazy lutealnej na ogóle jest stały i wynosi ok. 14-16 dni od owulacji.

Znaczenie prawidłowego cyklu miesiączkowego

W okresie młodzieńczym zmiany hormonalne odpowiadają za rozwój cech płciowych. Warunkują one płodność i libido. Hormony żeńskie chronią kobiety przed osteoporozą, pomagają zachować elastyczność i jędrność skóry. Prawidłowa długość każdej fazy, zmiany w śluzie i temperaturze mogą pomóc w określeniu dni płodnych oraz w zajściu w ciążę.

Znajomość własnego organizmu pomaga w zauważeniu zmian zachodzących w nim podczas chorób – np. zmian w kolorze śluzu. Zaburzenia cyklu miesiączkowego są w wielu wypadkach wyjaśnieniem zmian w organizmie i w nastroju kobiety.

Wypowiedź ginekologa na temat cyklu miesiączkowego