Złe wyniki badania moczu – kiedy oznaczają chorobę?

Kiedy wykonać badanie moczu?

Badanie moczu można wykonać rutynowo podczas badań okresowych do pracy, jak i z własnej inicjatywy, chcąc kontrolować swój stan zdrowia. Jednak istnieją określone sytuacje, kiedy badanie moczu powinno być bezwzględnie wykonane.

Analiza moczu najczęściej dokonywana jest w momencie pojawienia się specyficznych, niepokojących objawów. Należy do nich:

• dyskomfort podczas oddawania moczu: pieczenie, parcie na mocz, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza;
• ból podbrzusza z towarzyszącym stanem podgorączkowym;
• zmiany w wyglądzie moczu: mętny mocz, krew w moczu, ciemniejsza niż zazwyczaj barwa moczu, pieniący się mocz;
• badania kontrolne u osób cierpiących na choroby nerek, wątroby czy cukrzycę;
• ciąża;
• nawracające zakażenia układu moczowego – problem ten dotyka głównie kobiety i polega na pojawianiu się kolejnych infekcji mimo leczenia antybiotykami; najczęściej dotyczy zapalenia pęcherza i zapalenia cewki moczowej, które spowodowane jest przez bakterię Escherichia coli i towarzyszy cukrzycy, kamicy moczowej, ciąży czy wadom anatomicznym układu moczowego.

Analiza bywa konieczna także w przypadku najmłodszych pacjentów. Badanie moczu u dzieci wykonywane jest w celu ogólnej oceny stanu zdrowia, przy podejrzeniu infekcji dróg moczowych u dzieci oraz przy podejrzeniu wad anatomicznych układu moczowego.

Jedną z nich jest refluks pęcherzowo-moczowodowy, objawiający się nawracającymi zakażeniami układu moczowego u dzieci oraz specyficzną potrzebą oddania moczu zaraz po uprzednim opróżnieniu pęcherza.

To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?

Wyniki badania moczu – co oznacza białko i cukier w moczu?

W ramach ogólnego badania moczu oznaczany jest szereg parametrów, z których każdy jest pomocny do dokonania właściwej interpretacji, jednak kilka z nich ma szczególne znaczenie. Takie parametry jak pH moczu, ciężar właściwy, barwa moczu, zapach moczu i przejrzystość umożliwiają dokładną interpretację parametrów biochemicznych moczu lub osadu.

Szczególną uwagę należy zwrócić na obecność białka w moczu. Wartość ta powinna być zerowa – prawidłowy wynik to brak obecności białka w moczu. Oznacza to tak małe ilości białka, że nie są one wykrywane w rutynowych badaniach. Obecność białka w moczu może świadczyć o infekcji układu moczowego i chorobach nerek. Wynik ten może pojawić się także u osób, które przed badaniem zbyt intensywnie trenowały lub spożyły za dużo białka.

Niepokojący jest także cukier w moczu. Podobnie jak białko, glukoza powinna być nieobecna. Gdy zostanie stwierdzona, może to wynikać z zaburzeń gospodarki węglowodanowej, w tym cukrzycy lub chorób nerek. Taki wynik badania moczu powinien być niezwłocznie skonsultowany z lekarzem. U osób chorych na cukrzycę w moczu mogą występować dodatkowo ciała ketonowe.

Bakterie i krew w moczu – czy to zapalenie dróg moczowych?

Bakterie w moczu zawsze wymagają doprecyzowania źródła pochodzenia. Jeśli wykluczony jest wpływ niewłaściwego pobrania próbki moczu, najbardziej prawdopodobną przyczyną jest infekcja układu moczowego.

Wtedy często poza bakteriami w moczu stwierdzana jest obecność leukocytów oraz nabłonków, a także białka. Ponadto mocz może być mętny lub spieniony. Potwierdzenie zapalenia dróg moczowych uzyskamy, wykonując posiew moczu, a gdy jego wynik jest dodatni – z pewnością konieczne będzie zażywanie antybiotyku.

Krew w moczu zawsze wymaga jak najszybszej konsultacji lekarskiej. Bez względu na to, czy krew w moczu widoczna jest gołym okiem, czy dopiero pod mikroskopem, może świadczyć o poważnych infekcjach dróg moczowych, chorobach nerek (kamicy, kłębuszkowym zapaleniu nerek), a nawet raku pęcherza. Aby uniknąć nieścisłości, panie nie powinny oddawać moczu do badania podczas menstruacji.

Poza bakteriami i krwią niepokojąca jest także bilirubina w moczu, która także powinna być nieobecna. Jej podwyższone wartości wskazywać mogą na problemy z wątrobą lub rozpad krwinek czerwonych.

Reasumując, badanie moczu warto wykonywać nie tylko wtedy, gdy mocno zaniepokoi nas stan zdrowia. Każde odstępstwo od normy powinno być konsultowane z lekarzem i tylko on może dokonać prawidłowej interpretacji wyniku badania, a następnie wdrożyć właściwe leczenie.

Nieprawidłowy wynik moczu – co fałszuje badanie?

Nie zawsze nieprawidłowości w badaniach moczu wynikają z problemów zdrowotnych. Najczęstsze przyczyny fałszywie niepokojących wyników badań moczu to:

• gorączka powodująca obecność białka w moczu,
• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, które również sprzyja powstaniu białkomoczu,
• pobranie próbki podczas miesiączki sprzyja stwierdzeniu krwiomoczu, podobnie jak spożywanie pokarmów barwiących mocz na czerwono, np. buraków,

Zafałszowany wynik badania moczu może być także konsekwencją nieprawidłowego pobrania próbki. Mocz zawsze oddajemy do specjalnie przeznaczonego do tego celu pojemniczka, który można zakupić w aptece bądź odebrać w laboratorium.

Do badania przeznaczona jest wyłącznie poranna próbka moczu, ze środkowego strumienia, czyli pierwsza objętość moczu trafia do toalety, a kolejna – do pojemniczka. I najważniejsze – zawsze przed pozyskaniem próbki moczu do badania należy dokładnie umyć okolice płciowe wodą z mydłem. W przeciwnym razie próbka może być zanieczyszczona bakteriami, a lekarz niepotrzebnie zapisze antybiotyk na zapalenie pęcherza i dróg moczowych.