Parcie na pęcherz – co oznacza? Jak leczyć parcie na mocz?

Co oznacza częste i silne parcie na pęcherz?

Uczucie parcia na pęcherz (lub parcia na mocz) jest naturalną reakcją organizmu na rozciągnięcie ściany pęcherza moczowego przez gromadzący się w nim mocz i stanowi sygnał do opróżnienia pęcherza. W przypadku podrażnienia ściany pęcherza – zwykle przez namnażające się w nim bakterie z rodzaju E. Coli i rozwój procesu zapalnego – zakończenia nerwowe w jej nabłonku są nadmiernie pobudzane i wysyłają nieprawidłowe sygnały o przepełnieniu pęcherza.

W efekcie parcie na pęcherz w przebiegu zapalenia układu moczowego pojawia się często i nagle. Typowe jest także parcie na pęcherz w nocy. W niektórych przypadkach prowadzi to nawet do nietrzymania moczu. Mimo częstego oddawania moczu, jest od wydalany małymi porcjami. Często pojawia się pieczenie, palenie, swędzenie a nawet ból podczas oddawania moczu i ból w okolicy nadłonowej. Objawy takie nazywamy objawami dyzurycznymi. Niekiedy stwierdza się również obecność krwi w moczu. Gorączka, nudności i wymioty pod warunkiem braku zajęcia wyższych pięter układu moczowego zdarzają się rzadko.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Jakie są przyczyny nadmiernego parcia na mocz?

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną parcia na mocz i innych objawów dyzurycznych są infekcje dolnego piętra układu moczowego. Najbardziej narażone na ich wystąpienie są aktywne seksualnie kobiety w wieku rozrodczym i kobiety po menopauzie, u których ze względów anatomicznych przedostawanie się bakterii do cewki moczowej i dalej – do pęcherza moczowego, jest szczególnie łatwe. Zapalenie pęcherza u mężczyzn, zapalenie pęcherza w ciąży i u wszystkich osób z grupy ryzyka wystąpienia powikłań (np. osoby z poważnymi chorobami lub z wadami układu moczowego) wymaga szczególnej uwagi i szybkiego wdrożenia leczenia. Inne przyczyny nadmiernego parcia na pęcherz są znacznie rzadsze i wymagają dodatkowej diagnostyki. Wśród nich wymienić można między innymi:

• tzw. przyczyny jatrogenne, czyli nie wynikające z choroby, a spowodowane przyjmowanymi lekami lub suplementami diety; potrzeba częstego oddawania moczu może wystąpić między innymi podczas stosowania preparatów z żurawiną czy picia dużej ilości kawy lub zielonej herbaty;
• zapalenie cewki moczowej wywołane rzeżączką lub innymi patogenami – może mu towarzyszyć częste oddawanie moczu, jednak objawem dominującym jest ból i wyciek z cewki moczowej (u kobiet przebieg jest często bezobjawowy);
• menopauza – niektóre kobiety po menopauzie w wyniku ustania stymulacji estrogenami odczuwają objawy dyzuryczne nawet mimo braku infekcji;
• łagodny przerost prostaty – u starszych mężczyzn powiększająca się prostata może utrudniać odpływ moczu z pęcherza, prowadząc do jego przepełnienia i epizodów nagłej, silnej potrzeby oddania moczu, oddawania moczu małymi porcjami i częstego oddawania moczu w nocy;
• zespół pęcherza nadreaktywnego – charakteryzujący się nagłym uczuciem parcia na mocz, potrzebą częstego oddawania moczu i częstym oddawaniem moczu w nocy (nykturią), występuje u obu płci, może mu towarzyszyć nietrzymanie moczu; przyczyną jest nadreaktywny mięsień wypieracz.

Co robić przy parciu na pęcherz? Jakie badania wykonać?

Postępowanie w przypadku nadmiernego, naglącego, częstego parcia na mocz jest zależne od takich czynników jak płeć, wiek i choroby towarzyszące. Strategia działania powinna być ustalona w porozumieniu z lekarzem. Zawsze kluczowa jest identyfikacja czynnika wywołującego objawy. W większości przypadków w pierwszym rzędzie podejrzewa się zapalenie dolnych dróg moczowych, a inne przyczyny dopiero po jej wykluczeniu.

• U młodych kobiet niebędących w ciąży, bez czynników ryzyka powikłań i w przypadku pierwszego epizodu objawów dyzurycznych podejrzewa się tzw. niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego. Nie ma w tym przypadku potrzeby wykonywania dalszych badań, a leczenie powinno być prowadzone za pomocą przepisanych przez lekarza antybiotyków.
• W przypadkach podejrzenia powikłanego zapalenia pęcherza moczowego (wszystkie przypadki naglącego parcia i innych objawów dyzurycznych u mężczyzn, kobiet w ciąży, osób poważnie chorujących, osób z ciałami obcymi w drogach moczowych), przed podjęciem leczenia konieczne jest wykonanie badań pozwalających na określenie gatunku bakterii wywołującej objawy i jej wrażliwości na antybiotyki, jak również umożliwiających rozpoznanie czynników utrudniających leczenie (np. wad układu moczowego). Lekarz może zlecić posiew moczu, badanie ogólne moczu, badania krwi, badania obrazowe i inne. Leczenie rozpoczyna się po stwierdzeniu obecności bakterii w moczu w odpowiednio dużej ilości.
• Czasami objawy dyzuryczne (ból cewki moczowej, ból podczas oddawania moczu, nadmierne parcie na pęcherz występuje rzadko) spowodowane są zapaleniem cewki moczowej spowodowanym przez patogen przenoszony drogą płciową (np. rzeżączkę czy chlamydię). W takich przypadkach obserwuje się często wyciek z cewki moczowej, w przypadku rzeżączki obfity i ropny. U kobiet przebieg często bywa bezobjawowy. Diagnozę stawia się na podstawie rozpoznania charakterystycznych objawów i testów wykrywających bakterie.

Częste parcie na pęcherz, nietrzymanie moczu, krew w moczu i objawy dyzuryczne powinny być poddane pilnemu wyjaśnieniu zwłaszcza w przypadkach, w których nie podejrzewa się infekcji.

Jak wygląda leczenie zakażeń układu moczowego?

Jak wspomniano wyżej, zakażenia układu moczowego są najczęstszą przyczyną silnego parcia na pęcherz i częstego oddawania moczu. Jak zmniejszyć parcie na pęcherz? Podstawową rolę w leczeniu grają środki przeciwdrobnoustrojowe. W niepowikłanych zapaleniach pęcherza moczowego (u młodych, zdrowych kobiet, które nie są w ciąży) dopuszcza się stosowanie dostępnych bez recepty preparatów zawierających furazydynę. Mimo łatwej dostępności, ich użycie powinno być ustalone z lekarzem w celu wykluczenia istnienia przeciwwskazań. Przed użyciem furazydyny należy bezwzględnie zapoznać się z ulotką dołączoną do leku. Alternatywnie może być zalecone przyjmowanie antybiotyków.

W każdym innym przypadku zakażenia dróg moczowych konieczne jest stosowanie celowanych antybiotyków, dobranych na podstawie antybiogramu. W niektórych przypadkach leczenie odbywa się w szpitalu, a antybiotyki mogą być podawane dożylnie. U kobiet ciężarnych, u osób z podwyższonym ryzykiem uszkodzenia nerek oraz w przypadku nieustąpienia objawów, po zakończeniu leczenia wykonuje się dodatkowo posiew moczu.

W przypadku rzeżączkowego lub nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej zalecane jest przyjmowanie antybiotyków zależnych od gatunku bakterii oraz wstrzemięźliwość seksualną w czasie leczenia.

Jak zapobiegać zapaleniu pęcherza i układu moczowego?

Przestrzeganie kilku prostych zasad może ustrzec przed rozwojem zakażenia, a tym samym wystąpieniem naglącego parcia na mocz i innych objawów dyzurycznych. Warto pamiętać o:

• dbałości o higienę okolicy cewki moczowej i krocza (wskazane jest stosowanie środków specjalnie przeznaczonych do higieny intymnej);
• przyjmowaniu dużej ilości płynów (ostrożnie u osób z upośledzoną funkcją nerek i z niewydolnością serca);
• częstym oddawaniu moczu, nawet przed odczuciem parcia na mocz;
• oddaniu moczu w krótkim czasie po stosunku płciowym;
• stosowaniu preparatów z żurawiną (niektórzy eksperci podważają skuteczność takiego działania).

U kobiet z nawracającym zapaleniem pęcherza moczowego lekarz może zalecić długotrwałe, codzienne przyjmowanie niewielkiej dawki leku przeciwbakteryjnego. Jeśli stwierdzony zostanie związek między występowaniem zapalenia pęcherza i stosunkami płciowymi, może być wskazane przyjmowanie pojedynczej dawki antybiotyku po stosunku.