Krwinki białe w moczu – badanie moczu na leukocyty

Leukocyty w moczu – norma i powyżej normy

Białe krwinki, inaczej leukocyty, są jednym z podstawowych elementów morfotycznych krwi. Pojawienie się ich w dużej ilości w moczu (powyżej dopuszczalnej normy) wskazuje na proces chorobowy toczący się w organizmie. Podwyższone leukocyty w moczu wymagają dalszej diagnostyki oraz leczenia, zwłaszcza u dziecka i u kobiet w okresie ciąży. Pojawienie się białych krwinek w moczu nazywane jest leukocyturią.

Mocz zdrowego człowieka poddany laboratoryjnej analizie może zawierać 1–3 krwinek białych w polu widzenia. Jest to stan zdrowia i nie należy się tym wynikiem przejmować. Jeżeli w otrzymanym wyniku będzie więcej niż 5 leukocytów w polu widzenia, należy rozpocząć dalszą diagnostykę w celu ustalenia przyczyny wysokich leukocytów w badanym moczu. (w polu widzenia osadu moczu nieodwirowanego).

Krwinki białe pojawiają się w moczu najczęściej na skutek stanu zapalnego dróg moczowych wywołanego przez bakterie, wirusy, grzyby lub pasożyty. Zdarza się również, że leukocyturia pojawia się w przebiegu innych chorób.

Białe krwinki i bakterie w moczu powodują najczęściej, że zmienia się kolor moczu, zapach. Mocz może mieć nieprawidłowy osa, być mętny. Bakterie i leukocyty w moczu widoczne będą przy zapaleniu nerek i zapalenia pęcherza, zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Stan taki określa się jako ropomocz (ropa w moczu). Stanem alarmowym i wskazaniem, by iść do lekarza leczącego choroby nerek jest krew w moczu i wysoka gorączka.

Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów

Czy krwinki białe w moczu to zapalenie pęcherza?

Jeżeli w badaniu moczu pojawią się leukocyty, w pierwszej kolejności bierze się pod uwagę zakażenie układu moczowego. Badanie takie pozawala określić, czy oprócz białych krwinek są bakterie w moczu. Zarówno ostre jak i przewlekłe zapalenie nerek i pęcherza moczowego może objawiać się leukocyturią. Pojawia się krew w moczu.

Oprócz obecności białych krwinek w moczu pacjenci podają następujące objawy: ból i pieczenie oraz szczypanie podczas oddawania moczu, bolesne parcie na pęcherz, ból w okolicy podbrzusza i ból pęcherza, okolicy nadłonowej, a nawet ból lędźwi i pleców. niekiedy może być odczuwalny ból brzucha, podbrzusza i w pachwinie.

Pacjencji skarżą się na zwiększoną częstotliwość oddawania moczu (częstomocz). Mocz oddają często i małymi porcjami, odczuwają przy tym pieczenie cewki moczowej. Zakażeniu górnej część układu moczowego może towarzyszyć gorączka oraz wymioty. Zdarza się, że pojawiają się leukocyty w moczu bez objawów.

Liczne białe krwinki w moczu – czy to zapalenie nerek?

Leukocyturia występuje również w przebiegu chorób nerek.

• Kłębuszkowe zapalenie nerek – ma ostry przebieg. Ta choroba nerek charakteryzuje się wystąpieniem krwiomoczu, nadciśnienia tętniczego. Natomiast postać przewlekła przebiega z ogólnym osłabieniem, niedokrwistością oraz zaburzeniem gospodarki wapniowo-fosforanowej. Objawem charakterystycznym jest pieniący się mocz z krwią. Wtedy widoczne są leukocyty i erytrocyty (czerwone krwinki) w badaniu laboratoryjnym.
• Śródmiąższowe zapalenie nerek przebiega z towarzyszącą gorączką, krwiomoczem, bólami pleców okolicy lędźwiowej oraz niekiedy wysypką na skórze. Oprócz podwyższonych leukocytów w moczu pojawia się uczucie silnego zmęczenia.
• Odmiedniczkowe zapalenie nerek – dodatkowymi objawami są: gorączka, bóle pleców okolicy lędźwiowej, złe samopoczucie, mogą wystąpić bóle brzucha, nudności oraz wymioty.
• Kamica nerkowa – wskazuje na nią przerywany, bardzo silny ból pleców okolicy lędźwiowej, promieniujący w inne miejsca. Mogą wystąpić nudności, wymioty, krwiomocz, osłabienie, podwyższona temperatura ciała.

Liczne krwinki białe w moczu towarzyszą chorobie nowotworowej pęcherza (rak pęcherza). Jest to nowotwór rozwijający się u starszych osób, przeważnie palaczy. Oprócz objawów leukocyturii występuje krwiomocz, ból i pieczenie podczas oddawania moczu oraz ból w okolicy podbrzusza i lędźwi.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Białe krwinki w moczu – jakie mogą być przyczyny?

Podwyższona liczba (ilość krwinek białych w polu widzenia w badanym moczu) zazwyczaj wskazuje, że chore są nerki lub pęcherz (zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn). Białe krwinki w moczu pojawiają się również w przypadku innych chorób, nie związanych bezpośrednio z układem moczowym. Leukocyty w moczu powyżej normy mogą pojawić się podczas zapalenia wyrostka robaczkowego. Oprócz leukocyturii głównymi objawami jest migrujący ból od pępka do lewego dołu biodrowego, nudności oraz niewielka gorączka (przeważnie do 38 stopni Celsjusza). Ból nasila się podczas wykonywanego ruchu.

Bardzo liczne białe krwinki w moczu występują również w przebiegu zapalenia jajników lub jajowodów (tzw. przydatków). Głównym objawem zapalenia przydatków jest silny skurczowy ból podbrzusza, stan podgorączkowy, nudności, wymioty, a nawet biegunka.

Innym powodem pojawienia się białych krwinek w moczu jest stosowanie leków. Do medykamentów zwiększających liczbę wydalania białych krwinek w moczu zalicza się: inhibitory konwertazy angiotensynowej, cefalosporyny, aminoglikozydy, sulfonamidy, leki moczopędne, NLPZ, sole litu, cyklofosfamid, azatioprynę.

Obecność białych krwinek w moczu zauważona jest również w przypadku zwiększonego wysiłku fizycznego, niewydolności krążenia, odwodnienia, stanów gorączkowych, cewnika założonego do pęcherza moczowego lub innych ciał obcych w cewce moczowej.

Białe krwinki w moczu u dziecka

Badanie osadu moczu zdrowego dziecka nie powinno zawierać więcej niż 5 białych krwinek w polu widzenia. Do najczęstszych przyczyn obecności leukocytów w moczu dzieci zalicza się:

• stany zapalne układu moczowego,
• śródmiąższowe zapalenie nerek,
• kłębuszkowe zapalenie nerek oraz naczyń,
• stany zapalne sąsiadujących z układem moczowym narządów,
• gruźlicę.

Krwinki białe u dziecka ponad normę zawsze wymagają wnikliwej diagnostyki. Dzieci z refluksem pęcherzowym częśiej narażone są nie ciężkie zakażenie i wystąpienie tak zwanej urosepsy.

Białe krwinki w moczu – co robić i jak się badać?

Po otrzymaniu wyniku analizy osadu moczu, w którym zauważone zostaną odchylenia od normy (leukocyty w polu widzenia powyżej normy) należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem. Prawidłowo może pojawić się w badanym preparacie nie więcej niż 5 krwinek białych w polu widzenia. Większa ilość leukocytów w moczu wskazuje na toczący się proces chorobowy. Bardzo ważny na początku diagnostyki będzie wywiad chorobowy. W celu ustalenia przyczyny obecności białych krwinek w moczu należy przypomnieć sobie czy wystąpił jakiś niepokojący objaw w ostatnim czasie (krew w moczu, ból w okolicy pępka, ból pleców, zwłaszcza przy opukiwaniu).

Objawy wskazujące na zapalenie układu moczowego pozwalają na wdrożenie antybiotykoterapii. Po leczeniu należy ponownie zgłosić się do lekarza w celu wykonania badań i oceny osadu moczu.

Jeżeli przyczyną krwinek białych w próbce moczu nie jest zapalenie układu moczowego, warto skonsultować się z nefrologiem lub urologiem. W poszukiwaniu przyczyny obecności leukocytów w moczu zleca się dodatkowe badania morfologiczne, a także USG jamy brzusznej i układu moczowego. W przypadku podejrzenia kamicy nerkowej można zlecić przeglądowe zdjęcie RTG miednicy (jedynie złogi moczanowe nie są widoczne na zdjęciu).

Zaawansowane metody diagnostyczne układu moczowego to urografia, cystoskopia, a także tomografia komputerowa układu moczowego.