Śluz w moczu – co oznaczają pasma śluzu w moczu?

Jaki powinien być prawidłowy skład moczu?

Ostateczny skład moczu zależny jest od działania wszystkich pięter układu moczowego – poczynając od kłębuszków i cewek nerkowych, przez układ kielichowo-miedniczkowy, moczowody i pęcherz moczowy, na cewce moczowej kończąc. Przechodząc przez poszczególne części, mocz nabiera odpowiednich parametrów fizycznych (objętość, ciężar właściwy, barwa) i chemicznych (kwasowość, zawartość substancji takich jak glukoza, białko, urobilinogen, ketony i inne), a ponadto trafiają do niego pewne elementy stałe – komórki (erytrocyty, leukocyty, bakterie), kryształy i tzw. wałeczki. W wyniku aktywności błony śluzowej w moczu znajduje się również niewielka ilość śluzu, niewykrywana zazwyczaj w podstawowych badaniach laboratoryjnych. Skład moczu analizuje się w badaniu ogólnym moczu.

Zobacz też: Kolor moczu a choroby

Skąd bierze się śluz w moczu?

Śluz w moczu jest galaretowatą substancją produkowaną przez komórki błon śluzowych. W przypadku układu moczowego są one obecne praktycznie na całej jego długości – poczynając od struktur kłębuszków nerkowych, na ujściu cewki moczowej kończąc. W warunkach prawidłowych pewna ilość śluzu produkowana jest w sposób ciągły, w celu ochrony nabłonka dróg moczowych przed szkodliwym działaniem substancji zawartych w moczu oraz przed infekcjami. W pewnych sytuacjach, związanych z nadmiernym drażnieniem błon śluzowych, ilość produkowanego śluzu zwiększa się i w konsekwencji w moczu pojawia się go więcej.

Poza wspomnianymi już infekcjami układu moczowego może to mieć miejsce w przebiegu kamicy moczowej, zakażeń spowodowanych przez bakterie rzeżączki lub chlamydie, jak również w raku pęcherza moczowego. Zdarza się również w chorobach innych narządów – np. powstanie przetoki między jelitem grubym i pęcherzem moczowym, np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna, może skutkować obecnością śluzu w moczu w wyniku jego „przecieku” z jelita do układu moczowego. Należy jednak mieć na uwadze, że w wymienionych wyżej stanach śluz w moczu jest jedynie objawem towarzyszącym, mającym zazwyczaj niewielkie znaczenie w ustaleniu rozpoznania.

Sprawdź również: Ketony w moczu – normy, przyczyny, objawy, leczenie

W jaki sposób wykrywa się obecność śluzu w moczu?

Śluz w moczu wykrywa się zazwyczaj przypadkowo w badaniu ogólnym moczu. Ponieważ w wyniku błędów w pobraniu próbki dość często uzyskuje się wynik fałszywie dodatni (badanie wykazuje obecność śluzu w moczu mimo jego faktycznego braku), wskazane jest ścisłe stosowanie kilku podstawowych zasad. Badanie przeprowadza się na próbce pierwszego porannego moczu, pobranego techniką tzw. środkowego strumienia – początkową porcję moczu należy oddać do toalety, następnie ok. 20-30 ml do pojemnika i pozostałą część ponownie do toalety.

Bardzo ważne jest zadbanie o higienę – przed pobraniem próbki należy dokładnie umyć okolicę ujścia cewki. Podczas pobierania próbki kobiety powinny rozchylić wargi sromowe, mężczyźni natomiast odciągnąć napletek. Unika się pobierania próbki w czasie miesiączki lub w krótkim czasie przed nią. Mocz należy dostarczyć do laboratorium jak najszybciej – optymalnie w ciągu 2 godzin od pobrania. Jeśli nie jest to możliwe, próbkę można przechować przez kilka godzin w lodówce. Śluz w moczu – jeśli obecny jest w dużej ilości – może spowodować jego zmętnienie, częściej jednak widoczny jest pod mikroskopem w postaci pasm.

Pasma śluzu w moczu – co robić w przypadku wykrycia śluzu ?

Interpretując obecność śluzu w moczu, trzeba brać pod uwagę całościowy obraz osoby badanej. Jednorazowe wykrycie śluzu, bez obecności innych objawów sugerujących chorobę, traktowane jest zwykle jako stan fizjologiczny i nie stanowi powodu do niepokoju.

Jak już wcześniej wspomniano, śluz w moczu (a także inne nieprawidłowości) może pojawić się również w wyniku nieprawidłowego pobrania próbki. Innego podejścia wymagają sytuacje, w których oprócz śluzu otrzymuje się wynik nieprawidłowy w zakresie innych parametrów (np. obecności bakterii lub erytrocytów w moczu) oraz gdy pojawiają się niepokojące objawy, np. ból przy oddawaniu moczu, bóle brzucha, gorączka, itd. Przypadki takie zawsze wymagają konsultacji z lekarzem w celu przeprowadzenia pogłębionej diagnostyki i wdrożenia leczenia – np. antybiotykoterapii w przypadku zakażenia układu moczowego.