Antybiotyk na zapalenie pęcherza – jaki wybrać i kiedy jest konieczny?

Jak leczyć zapalenie pęcherza moczowego i jego objawy?

Zapalenie pęcherza moczowego stanowi najczęstszą postać zakażenia dróg moczowych. Rozwój stanu zapalnego w pęcherzu jest wynikiem obecności chorobotwórczych bakterii w drogach moczowych (głównie E. coli ), które powinny być zupełnie jałowe.

Do typowych objawów zapalenia pęcherza moczowego należą:

• częste parcie na mocz,
• nagła, niepohamowana potrzeba oddania moczu,
• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu (tzw. objawy dyzuryczne),
• ból podbrzusza,
• nykturia (konieczność częstego oddawania moczu w nocy),
• nieznacznie podwyższona temperatura ciała.

W przypadku wystąpienia symptomów zakażenia układu moczowego należy zgłosić się do lekarza, który ustali przyczynę zgłaszanych dolegliwości, zleci badania dodatkowe i wdroży odpowiednie leczenie zapalenia dróg moczowych.

W większości przypadków należy zastosować odpowiednio dobrany antybiotyk na zapalenie pęcherza. Bez recepty dostępne są także chemioterapeutyki, np. furagina (furaginum). Trzeba mieć świadomość, że nieleczone zapalenie pęcherza moczowego może sprawić, że zakażeniem objęte będą również nerki i rozwinie się ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek.

Zapalenie pęcherza – kiedy antybiotyk?

Leczenie zapalenia pęcherza moczowego w każdym przypadku wymaga wdrożenia odpowiednich środków przeciwko drobnoustrojom chorobotwórczym. Wybór terapii uzależniony jest od rodzaju zakażenia układu moczowego – wyróżnia się postać niepowikłaną i powikłaną zapalenia pęcherza. Antybiotyk może znaleźć zastosowanie w terapii obydwu odmian choroby.

Niepowikłane zapalenia pęcherza moczowego występuje u kobiet bez zaburzeń odporności i z prawidłowym układem moczowym. Kobieca budowa anatomiczna sprzyja rozwojowi zakażenia. Krótka cewka moczowa oraz położenie jej ujścia niedaleko pochwy i odbytu ułatwiają drobnoustrojom kolonizację układu moczowego.

Empiryczna antybiotykoterapia w zapaleniu dróg moczowych jest zalecaną formą leczenia w sytuacji występowania bakterii w moczu i układzie moczowym. Oznacza to zastosowanie antybiotyku na E. coli , która w największej liczbie przypadków odpowiada za objawy zakażenia.

Zapalenie pęcherza moczowego wywołane nietypowymi drobnoustrojami nazywa się powikłanym zapaleniem pęcherza moczowego. Związane jest ono najczęściej z zaburzeniem odpływu moczu z pęcherza, np. wskutek rozrostu prostaty u mężczyzny lub obecności wady anatomicznej.

Częściej obserwuje się także powikłane zapalenie pęcherza w ciąży oraz u osób cierpiących na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, kamica moczowa czy zaburzenia odporności.

Powikłana postać choroby wymaga odmiennego postępowania. Antybiotyk na zapalenie pęcherza moczowego w tym przypadku poprzedza wykonanie posiewu moczu, który zidentyfikuje chorobotwórczy patogen i umożliwi dobór skutecznego leku na podstawie wyniku antybiogramu (oceny wrażliwości bakterii na różne leki).

Trzeba wiedzieć, że każde zapalenie dróg moczowych u mężczyzny traktuje się jako postać powikłaną zakażenia układu moczowego.

Jakie leki i jaki antybiotyk na zapalenie pęcherza wybrać?

Niepowikłanie zapalenie pęcherza moczowego lekarz rozpoznaje na podstawie charakterystycznych objawów oraz badania ogólnego moczu. W większości przypadków nie ma konieczności wykonywania posiewu moczu.

Jak już wspomniano, w leczeniu stosuje się dobrany empirycznie antybiotyk. Na chory pęcherz z wyboru zastosowanie znajduje także furagina (furaginum) w tabletkach – terapia trwa 3–5 dni, natomiast dolegliwości zmniejszają się najczęściej już w drugiej dobie leczenia.

W leczeniu zapalenia pęcherza u dzieci można stosować furaginę w kroplach, te jednak wydawane są na receptę.

Inne leki na zapalenie pęcherza to: kotrimoksazol, cyprofloksacyna (stosowane przez 3 dni) lub fosfomycyna (antybiotyk na zapalenie pęcherza w saszetce, podawany w jednorazowej dawce). Jeżeli objawy nie ustępują w trakcie leczenia lub nawracają w ciągu 1–4 tygodni, konieczne jest wykonanie posiewu moczu i badań obrazowych oraz włączenie innego leczenia.

Niektóre kobiety zmagające się z nawracającymi, częstymi zakażeniami układu moczowego mogą, po wcześniejszym ustaleniu postępowania z lekarzem, same rozpocząć leczenie zapalenia pęcherza antybiotykiem, gdy pojawią się charakterystyczne objawy.

W powikłanym zapaleniu pęcherza moczowego specjalista, oprócz badania ogólnego, zleci wykonanie posiewu moczu wraz z antybiogramem, a następnie na tej podstawie wdroży odpowiedni antybiotyk na pęcherz objęty stanem zapalnym.

Konieczne może być także wykonanie USG jamy brzusznej, a w niektórych przypadkach RTG brzucha. Wymagane jest także powtórzenie posiewu moczu po upływie 1–2 tygodni od zakończonego leczenia.

Tabletki na chory pęcherz bez recepty – leczenie wspomagające

Leczenie zakażeń układu moczowego opiera się głównie na stosowaniu antybiotykoterapii, która może niekorzystnie wpływać na naturalną florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Dlatego, stosując antybiotyk na zapalenie pęcherza moczowego, nie wolno zapomnieć o zastosowaniu tak zwanej osłony – probiotyku.

Dostępnych jest wiele preparatów (bez recepty) zawierających probiotyczne bakterie, które uchronią pacjenta przed negatywnymi skutkami antybiotykoterapii. Ważne jest, by preparat z probiotykiem przechowywać w lodówce. Trzeba zapamiętać, że osłony nie powinno się przyjmować równocześnie z antybiotykiem, należy zachować co najmniej 2-godzinny odstęp.

Wspomagająco w walce z bólem podbrzusza zastosować można preparat no-spy lub niesteroidowe leki przeciwzapalne i paracetamol, które również obniżą podwyższoną temperaturę ciała.

Bardzo ważne jest także stosowanie się do kilku zaleceń, które nie tylko wspomogą leczenie zapalenia pęcherza moczowego, ale również zapobiegną jego kolejnym epizodom:

• powinno się zadbać o odpowiednią ilość wypijanych płynów w ciągu doby – częsta diureza wspomaga wypłukiwanie bakterii z dróg moczowych;
• trzeba oddawać mocz zaraz po wystąpieniu uczucia parcia na pęcherz – przetrzymywanie moczu w pęcherzu sprzyja rozmnażaniu drobnoustrojów chorobotwórczych, zawsze należy oddać mocz po stosunku płciowym;
• do mycia narządów płciowych należy używać środków przeznaczonych do higieny intymnej, trzeba zadbać o codzienną toaletę okolic intymnych, zwłaszcza przed stosunkiem;
• należy podcierać się od przodu do tyłu, co zapobiegnie przemieszczeniu bakterii z okolicy odbytu w rejon ujścia cewki moczowej.

Pomocne w leczeniu i zapobieganiu nawrotom zakażenia dróg moczowych jest także codzienne spożywanie czystego soku z żurawiny, który ma właściwości hamujące przyleganie bakterii E. coli do nabłonka wyścielającego drogi moczowe.

Bibliografia:

• Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Mały Podręcznik 2017/2018. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
• Dzierżanowska D., Przewodnik antybiotykoterapii. Wydawnictwo α-medica Press, Bielsko-Biała 2017.
• Windak A., Chlabicz S., Mastalerz-Migas A., Medycyna Rodzinna. Podręcznik dla lekarzy i studentów. Wydawnictwo Termedia, Poznań 2015.