Badanie AlAT – norma i wyniki ALT (aminotransferazy alaninowej)

Aminotransferaza alaninowa (AlAT, ALT) – co to za enzym?

AlAT jest to enzym wewnątrzkomórkowy pochodzenia cytoplazmatycznego. Występuje w największej ilość w komórkach wątroby, a w najmniejszej ilości obecny jest w komórkach mięśni szkieletowych. W fizjologicznych warunkach aminotransferaza alaninowa występuje w bardzo niewielkich ilościach w osoczu. W momencie uszkodzenia wątroby AlAT zostaje uwolniony do krwiobiegu, gdzie podczas badania krwi może zostać wykryty jego podwyższony poziom. Jego wzrost ponad normę świadczy o uszkodzeniu narządu, nawet w we wczesnej fazie kiedy nie ma jeszcze widocznych objawów np. żółtaczki.

Badanie poziomu AlAT zleca się razem z oznaczeniem aminotransferazy asparaginowej (AspAT) podczas badań kontrolnych albo w celu wykrycia możliwych chorób wątroby. Wzrost poziomu wartości aminotransferaz obserwuje się w miąższowych chorobach wątroby w wirusowym zapaleniu wątroby, a także w ciężkiej niewydolności krążenia.

Niewielkie podwyższenie aktywności można zaobserwować również w: marskości wątroby, chorobach mięśni szkieletowych oraz żółtaczce zastoinowej, a także mononukleozie zakaźnej. Na podstawie wyników AlAT oraz AspAT wylicza się wskaźnik de Ritisa, który dobrze charakteryzuje schorzenia wątroby przy umiarkowanym przekroczeniu norm aminotransferaz.

AlAT nie jest swoistym wskaźnikiem dla chorób wątroby, dlatego jego podwyższony poziom może wskazywać na zaburzenia funkcjonowania innych narządów.

Badanie AlAT – kiedy wykonać?

Badanie Alat wykonuje się w celu diagnostyki ostrych i przewlekłych procesów zapalnych wątroby (ostre zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby, marskość, toksyczne uszkodzenie narządu po stosowaniu leków, alkoholu, a także innych substancji toksycznych oraz autoimmunologiczne zapalenie wątroby).

Wskazaniem do oznaczenia poziomu AlAT mogą być następujące objawy:

• osłabienie,
• nudności, wymioty,
• świąd skóry,
• utrata apetytu,
• wodobrzusze,
• zażółcenie powłok skórnych i błon śluzowych,
• ciemny mocz,
• jasny stolec.

Przydatne jest również u osób, które: mogły mieć kontakt z osobą zakażoną wirusem zapalenia wątroby, nadużywają alkohol, mają obciążony wywiad rodzinny – choroby wątroby w rodzinie, stosują leki hepatotoksyczne, cierpią na nadwagę lub cukrzycę.

Czytaj również: Śpiączka wątrobowa – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

AlAT – badanie ALT – jak wygląda, czy trzeba być na czczo?

Kiedy oznaczany jest AlAT, badanie wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta niewielkiej ilości krwi do probówki próżniowej. Materiał pobierany jest zazwyczaj z żył najlepiej widocznych i zlokalizowanych w dole łokciowym, u dzieci natomiast stosuje się niewielkie nacięcie nożem lekarskim (lancetem) na skórze w celu wywołania niewielkiego krwawienia. Otrzymaną próbkę po badaniu krwi wysyła się do analizy.

Wykonując badanie ALT, należy być na czczo. Ostatni posiłek należy spożyć ok. 18:00 godziny.

AlAT – norma w wynikach badań krwi

Prawidłowy wynik badania AlAT to taki, gdzie wartości są na poziomie poniżej 40 IU/l.

Norma AlAT zależy od kilku czynników (np. płeć, wiek, metoda oznaczenia), dlatego każdy wynik badania krwi należy indywidualnie konsultować z lekarzem.

AlAT – wyniki – jak odczytać?

Wysoki AlAT może świadczyć o:

• wirusowym zapaleniu wątroby,
• chorobie zakaźnej z udziałem wątroby,
• toksycznym uszkodzeniem wątroby,
• cholestazie,
• marskości,
• stłuszczeniu wątroby,
• zapaleniu dróg żółciowych,
• uszkodzeniu polekowym wątroby,
• guzach pierwotnych wątroby.

Nieznacznie podwyższony AlAT rejestruje się również w: przewlekłej marskości wątroby, chorobach mięśni (miopatie), przebiegu intensywnego treningu fizycznego, chorobach tarczycy, procesie rozpadu krwinek czerwonych (hemoliza).