Uczulenie na jajka – jakie są objawy alergii na jajka? Jak ją leczyć?

Dlaczego jajka uczulają?

Uczulenie na jajka dotyczy głównie dzieci. W większości przypadków alergia mija wraz z okresem dojrzewania. Zdarza się jednak, że na ten rodzaj alergii pokarmowej cierpią także osoby dorosłe. Chociaż reakcje uczuleniową wywołuje głównie białko jaja kurzego, w żółtku także mogą znajdować się frakcje białkowe wpływające na nietolerancję jaj, dlatego uczuleni powinni unikać obu składników. W białku jaja kurzego występuje ponad 20 różnych substancji białkowych. Głównymi alergenami powodującymi objawy są substancje, takie jak owoalbumina, owomukoid, owotransferyna, lizozym. Najsilniejszym z nich jest owomukoid. Może on dawać objawy alergii kontaktowej, po zetknięciu jaja ze skórą.

Żółtko jaja uczula znacznie rzadziej. Zdarza się, że niektórzy tolerują żółtko, zaś występuje u nich jedynie uczulenie na białko jaja kurzego. Jest to jednak nieczęste zjawisko. Osobom z częściową nietolerancją zaleca się unikanie obu składników jaja.

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Alergeny jaja kurzego mogą wywoływać reakcje krzyżowe. Często współistnieje uczulenie na mięso, jaja, pióra i odchody innych ptaków. U części osób objawy pojawiają się po spożyciu drobiu czy kontakcie ze zwierzęciem.

Jak objawia się uczulenie na jajka?

Alergia na jajka kurze może dawać różnorodne objawy, dotyczące układu oddechowego, pokarmowego, skóry czy ogólnego samopoczucia. Najczęściej pojawiają się one zaraz po zjedzeniu posiłku zawierającego jajko lub jego śladowe ilości. Niekiedy uczulenie na jajko jest na tyle silne, że objawy mogą być wywołane już przez samo wejście do kuchni, gdzie było gotowane.

Do głównych objawów uczulenia na jajka należą:

• katar, trudności w oddychaniu (może rozwinąć się nawet astma);
• nudności, biegunka, bóle brzucha;
• swędząca wysypka na ciele, zapalenie spojówek, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej;
• nietypowe objawy, takie jak : bóle głowy, trudności w koncentracji.

Najgroźniejszym objawem nietolerancji jajek jest wstrząs anafilaktyczny – bardzo ciężka reakcja uczuleniowa występująca po ekspozycji na alergen, mogąca zagrażać życiu. Jej głównymi objawami jest szybki puls, któremu towarzyszy gwałtowne obniżenie ciśnienia, zawroty głowy, utrata przytomności. Inne istotne objawy wstrząsu to zwężenie dróg oddechowych i obrzęk krtani lub gardła uniemożliwiający prawidłową wentylację, co może doprowadzić nawet do uduszenia. W przypadku wstrząsu anafilaktycznego skutecznym leczeniem jest podanie domięśniowo adrenaliny (epinefryny).

Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?

Jakie produkty zawierają jajka?

Jak wspomniano, dla osoby uczulonej zagrożenie stwarza nie tylko zjedzenie samego jajka, ale także produktów, które zawierają je nawet w śladowych ilościach. Alergicy powinni zatem szczególnie dokładnie analizować podany na etykietach skład produktów. Niestety, jaja mogą występować w artykułach spożywczych pod różnymi nazwami. Wśród głównych alergenów jajka kurzego, które stanowią składnik wielu produktów, należą.:

• owomukoid – substancja białkowa będąca najsilniejszym alergenem jajka; może dawać objawy alergii kontaktowej;
• owoalbumina – główny składnik białkowy znajdujący się białku jaja kurzego; jest jednym z jego podstawowych alergenów;
• witelinę – białko występujące w żółtku jaj.

Ostrożność należy zachować także w przypadku takich substancji jak: owoglobulina, albumina, lipowitelinęa, globulina.

Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie

Niewiele osób wie, że jaja kurze wykorzystywane są do produkcji niektórych szczepionek (np. grypy). Rzeczywista ilość zawartych w nich białek jest niewielka. Mimo to mogą one wywoływać reakcję uczuleniową u osób wrażliwych. Dlatego bardzo istotne jest, aby powiadomić lekarza o alergii na jajko przed przyjęciem szczepionki.

Alergeny kurzego jajka mogą się również znajdować w szczepionkach przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR). Ryzyko reakcji jest jednak na tyle małe w porównaniu z korzyściami wynikającymi ze szczepienia, że są one polecane nawet tym dzieciom u których wystąpiły objawy alergii. Należy jednak zawsze poinformować lekarza o nadwrażliwości na jaja u dziecka.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

Jak leczyć alergię na jajka?

Alergia na jajka kurze jest rodzajem alergii pokarmowej. Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest zastosowanie diety eliminacyjnej. Wbrew pozorom nie jest to jednak proste rozwiązanie. O ile jajko dość łatwo wykluczyć z codziennego jadłospisu, o tyle znacznie trudniej jest pozbyć się produktów zawierających jego śladowe ilości. Jajka znajdują się w wielu artykułach spożywczych – naleśnikach, lodach, makaronach, pierogach, pasztetach itd. Uczulenie na jajko kurze powinno wiązać się z rezygnacją z majonezu, niektórych sosów, pieczywa z błyszczącą skórką (efekt ten uzyskiwany jest przez posmarowanie chleba surowym jajkiem przed pieczeniem). Dla dorosłych niebezpieczne może być także picie piwa i kawy, do których jajko dodawane jest w celu polepszenia jakości pianki.

Ze względu na możliwość wystąpienia reakcji krzyżowych, alergia na jaja często uniemożliwia spożywanie mięsa drobiowego. Czasem niebezpieczny jest dla nich sam kontakt ze zwierzęciem – kurą czy innym ptakiem. Reakcje krzyżowe mogą wystąpić również między jajami kurzymi a jajami innych gatunków ptaków. Osoby uczulone muszą uważać również na jaja przepiórcze, strusie i inne.

Jajko zawiera szeroką gamę ważnych składników odżywczych. Nie można więc po prostu wyeliminować go z diety, aby nie doprowadzić do niedoboru białka. By zbilansować dietę, jajko można zastąpić piersią kurczaka, tuńczykiem, chudą wieprzowiną. Zaleca się również wprowadzenie do diety lekkiego twarogu, jogurtów. Przed wprowadzeniem diety eliminującej jajka, warto skorzystać z porady dietetyka.

Czym zastąpić jajka?

Jajko to bardzo istotny element w kuchni. Wykorzystuje się je do przygotowywania wielu dań, dlatego całkowita eliminacja może być trudna. Na szczęście w niektórych przepisach kulinarnych można je zastąpić w dość prosty sposób. Produkty stanowiące najlepsze zamienniki jajek są niedrogie i łatwo dostępne. Należy do nich:

• żelatyna – opakowanie żelatyny bezpośrednio przed użyciem wymieszane z dwiema łyżkami stołowymi ciepłej wody;
• drożdże – jedna łyżeczka rozcieńczona w jednej czwartej filiżanki ciepłej wody;
• mąka ziemniaczana lub mąka kukurydziana – jedna łyżeczka;
• siemię lniane – 2 łyżki wymieszane w 1,5 szklanki wody;
• płatki owsiane – 1 łyżka zmielonych ziaren zalana 3 łyżkami gorącej wody.