Alergia wziewna występuje zarówno u dzieci, jaki u dorosłych. Alergeny, czyli czynniki, które wywołują reakcję alergiczną, możemy podzielić na sezonowe i całoroczne. Jednym z najczęstszych alergenów wziewnych są pyłki roślin. Jakie są reakcje alergiczne? Najczęstszą manifestacją alergii jest alergiczny nieżyt nosa. Inne objawy alergii wziewnej to alergiczne zapalenie spojówek i astma alergiczna. Co robić, w przypadku alergii wziewnych? Jak wygląda leczenie alergii wziewnej?
Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie, diagnostyka
Czym jest alergia?
Według definicji alergia to reakcja nadwrażliwości zapoczątkowana przez mechanizmy immunologiczne. Nadwrażliwość polega na pojawianiu się objawów, takich jak alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, w odpowiedzi na określony bodziec (alergen), który jest tolerowany przez osoby zdrowe.
U około 10-20 % ludzi występuje dziedziczna skłonność to alergii, polegająca na nadmiernym wytwarzaniu immunoglobuliny IgE – jest to tak zwana atopia.
Przeciwciała IgE łączą się z cząsteczką alergenu, przekazując informację do mastocytów (komórek tucznych), które w odpowiedzi uwalniają substancje odpowiedzialne za powstanie objawów alergii.
Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?
Co jest przyczyną alergii wziewnej?
Alergeny, czyli czynniki, które wywołują reakcję alergiczną, możemy podzielić na sezonowe i całoroczne.
Do alergenów sezonowych zaliczamy pyłki roślin. Okres pylenia trwa od połowy stycznia do połowy października. Pyłki, które są produkowane w bardzo dużych ilościach, mogę być przenoszone przez wiatr nawet na kilkaset kilometrów.
W Polsce najczęściej uczulają pyłki traw, które pylą od początku maja do połowy września, z największym nasileniem w czerwcu i lipcu. Przykładem traw, które najczęściej uczulają są: kupkówka pospolita, kostrzewa łąkowa i tymotka łąkowa. Innymi sezonowymi alergenami wziewnymi są pyłki zbóż, chwastów i drzew.
Alergeny całoroczne to roztocza kurzu domowego. Żywią się one złuszczonym naskórkiem i bytują w pościeli, dywanach i meblach. Zwiększona liczba roztoczy występuję w okresach dużej wilgotności powietrza, a także sezonowo w maju i kwietniu oraz we wrześniu i październiku. Wtedy nasilenie objawów jest największe.
Przyczyną alergii wziewnej jest także sierść, naskórek oraz wydzieliny zwierząt – czyli alergeny zwierząt domowych. Podobnie jak roztocza zalegają w meblach tapicerowanych, dywanach i pościeli. Utrzymują się przez wiele miesięcy po usunięciu zwierzęcia z domu.
Grzyby również mogą być przyczyną alergii. Najczęściej uczulają pleśnie, które bytują w ciepłych, wilgotnych miejscach (na przykład w łazience) oraz grzyby drożdżakopodobne.
Przeczytaj też: Dexaven – co to jest i jak działa?
Alergiczny nieżyt nosa – objaw alergii wziewnej
Objawem alergii wziewnej jest alergiczny nieżyt nosa:
To jedna z najczęstszych manifestacji alergii wziewnej. Występuje u 10–30% populacji. Wśród objawów, których największe nasilenie występuje w nocy i nad ranem, należy wymienić takie jak:
- wodnista lub gęsta, śluzowa wydzielina z nosa;
- kichanie;
- świąd nosa, spojówek, uszu, podniebienia;
- spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła;
- zaczerwienienie nosa od częstego pocierania;
- ciemne zabarwienie skóry pod oczami;
- fałdy Denniego i Morgana na dolnej powiece (głównie u dzieci).
Przeczytaj też: Clatra – lek na alergię
Alergiczne zapalenie spojówek a alergia wziewna
Innym, częstym objawem alergii wziewnej, jest alergiczne zapalenie spojówek:
Występuje u 15–20% populacji, często współistnieje z alergicznym nieżytem nosa. Po raz pierwszy pojawia się zwykle u dzieci w wieku przedszkolnym i przeważnie nasilenie objawów zmniejsza się z wiekiem.
Występują objawy takie jak:
- świąd spojówek – objaw najbardziej charakterystyczny,
- przekrwienie i obrzęk spojówek,
- obrzęk powiek,
- łzawienie.
Sprawdź również: Metypred – działanie, dawkowanie, zastosowanie
Astma alergiczna a alergeny wziewne
Astma alergiczna występuje zwykle u dzieci i młodych dorosłych. Mediatory uwolnione z komórek tucznych, w odpowiedzi na alergen, powodują skurcz oskrzeli.
Objawami są:
- duszność,
- świszczący oddech,
- kaszel – czasem występuje jako jedyny objaw,
- mogą także występować objawy innych chorób alergicznych, np. alergiczny nieżyt nosa.
Jak diagnozuje się alergię wziewną?
Konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Przeciwciało IgE – oznacza się całkowite IgE w surowicy, którego podniesiony poziom może świadczyć między innymi o atopii, infekcji pasożytniczej, niektórych wrodzonych niedoborach odporności u dzieci i chorobach limfoproliferacyjnych. Oznaczenie całkowitego IgE jest mało swoiste. Bardziej miarodajnym badaniem jest oznaczenie alergenów swoistych IgE, których podwyższone stężenie świadczy o alergii na dany antygen lub grupę antygenów.
Eozynofile we krwi obwodowej i wydzielinach – podwyższony poziom może świadczyć o alergii.
Badając przyczyny alergii wziewnej wykonuje się ponadto testy skórne. Testy punktowe są podstawową metodą w diagnostyce alergii. Kroplę roztworu zawierającego antygen umieszcza się na skórze przedramienia lub pleców, którą nakłuwa się później nożykiem. Odstęp między nakłuciami musi wynosić minimum 2 centymetry. Musi być także zachowany odstęp około 5 centymetrów od dołu łokciowego i nadgarstka.
Testy śródskórne stosuje się jeżeli testy punktowe wyszły ujemnie. Używa się stężenie 100–1000 razy mniejszego niż do testów punktowych.
Odczytu testów punktowych i śródskórnych dokonuje się po około 15–20 minutach, kiedy nasilenie zmian jest największe. Mierzy się powstały bąbel w dwóch prostopadłych do siebie osiach.
To też może Cię zainteresować: Duozinal – działanie, dawkowanie
Jak leczyć alergię wziewną?
Nieleczona alergia wziewna prowadzi do rozwoju różnych schorzeń, w tym astmy. W leczeniu alergii wziewnej objawowo stosuje się:
- leki przeciwhistaminowe (leki antyhistaminowe) przyjmowanie doustnie lub stosowane miejscowo w przypadku alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek. Aplikuje się się je odpowiednio donosowo lub do worka spojówkowego;
- glikokortykosteroidy podawane doustnie przy dużym nasileniu objawów alergii lub donosowo w leczeniu alergicznego nieżytu nosa;
- leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa, stosowane donosowo lub doustnie. Zmniejszają obrzęk błony śluzowej i ułatwiają oddychanie;
- ß2-mimetyki, są stosowane wziewnie w astmie, rozszerzają oskrzela;
- omalizumab to przeciwciało skierowanie przeciwko IgE, stosowany tylko w ciężkiej astmie o podłożu atopowym.
W leczeniu przyczynowym stosuje się immunoterapię swoistą, polegającą na wielokrotnym podawaniu alergenu w postaci szczepionki, w celu wywołania tolerancji na czynnik uczulający i zmniejszenia nasilenia objawów alergii.
Katarzyna Talowska
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. W trakcie studiów działała w Studenckich Kołach Naukowych: onkologicznym i dermatologicznym.
Komentarze i opinie (0)