Smoczy owoc (pitaja) – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, jak jeść, gdzie kupić, przepisy

Smoczy owoc – co to jest?

Pitaja (znana również jako truskawkowa gruszka lub smoczy owoc, z ang. dragon fruit) jest owocem wielu gatunków kaktusa i pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Poza Ameryką uprawia się ją głównie w Azji Południowo-Wschodniej, Izraelu oraz Meksyku. Roślina nie jest jednak typowym kaktusem. Najpiękniejszy jest owoc, ale kwiaty również są niezwykłe. Kwiatostan pitai nazywa się „pięknym kwiatem kwitnącym nocą”, „księżycowym kwiatem”, „królową Nocy”, lub „szlachetną kobietą”. Kwiaty smoczego owocu kwitną kilka razy w roku. Kaktus ma długie, spiczasto zakończone liście. Owoc nazywa się smoczym owocem, gdyż za sprawą wyglądu skórki przypomina łuski smoka. Cały owoc, oprócz wspomnianej grubej skórki, jest jadalny.

Znana jest też legenda na temat powstania tego egzotycznego owocu. Głosi ona, że ludzie spożyli mięso smoka, żeby dodać sobie mocy. Jednak smok przed śmiercią zionął resztką ognia w swoje serce. Było ono tak gorące, iż ludzie nie mogli go dotknąć. Zakopali je więc z ziemi. Na drugi dzień wyrosła z niego dziwna roślina – zielony krzew bez liści, na końcach którego wyrosły czerwone owoce przypominające smocze serce. Od tamtego czasu owoce te nazywane są smoczymi sercami.

Jak wygląda pitaja – smoczy owoc?

Smoczy owoc ma nietypowy, niepowtarzalny wygląd. Owalny kształt, skórzasta, lekko liściasta, twarda skórka z wypustkami i biały, kropkowany miąższ zachęcają do spróbowanie smoczego owocu.

Rodzaje pitai, smoczego owocu

Pitaja występuję w trzech rodzajach:

• czerwona pitaja (Hylocereus undatus) – różowa o białym miąższu;
• pitaja z Kostaryki (Hylocereus costaricensis) – różowa skórka, czerwony miąższ;
• żółta pitaja (Hylocereus megalanthus) – pokryta żółtą skórką, z białym miąższem.

Trudno określić jak smakuje pitaja. Niektórzy twierdzą, iż przypomina kiwi, gruszkę, truskawkę czy ananasa. Inni zaś twierdzą, iż owoc jest mdły i mało słodki. Jednak lekki, orzeźwiający biały miąższ może zachwycić niejednego smakosza.

Waga smoczego owocu waha się od 150 do 600 gramów, chociaż trafiają się i cięższe – o masie do 1 kg.

Smoczy owoc – wartości odżywcze

Pitaja w 100 g dostarcza tylko 60kcal, a jest bardzo wartościowym produktem spożywczym. Zawiera:

• ponad 80% wody;
• 13% węglowodanów;
• 1,2% białka;
• 0,4 g tłuszczów;
• 2,9% błonnika.

Ponadto smoczy owoc zawiera witaminy: C, A, witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6) i minerały: wapń, żelazo, magnez.

Składniki odżywcze obecne w pitai decydują o jej właściwościach zdrowotnych.

Pitaja – właściwości

Smoczy owoc, dzięki bogactwu składników, wykazuje właściwości prozdrowotne: przeciwdrobnoustrojowe, przeciwcukrzycowe, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe oraz nutraceutyczne.

Pitaja zawiera przeciwutleniacze opóźniające procesy starzenia komórek. Witamina A korzystnie wpływa na wzrok. Witamina C, witaminy z grupy B i minerały wzmacniają odporność, ale też dbają o kości i zęby. Obecne w owocu (czerwonej skórce) polifenole mogą hamować wzrost komórek czerniaka, dziki czemu pitaję można spożywać w profilaktyce przeciwnowotworowej. Potrzebnych jest jednak jeszcze wiele badań.

Nasiona truskawkowej gruszki zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3 i omega-6), które wpływają na proces utleniania lipidów (obniżenie cholesterolu we krwi -LDL, wzrost HDL), zmniejszając ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.

W nasionach obecne są też niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (50%) – kwas linolowy i kwas α-linolenowy, a także kwas oleinowy. Obecność kwasów tłuszczowych zapobiega rozwojowi wielu chorób, w tym sercowo naczyniowych.

Badania naukowe potwierdziły, iż smoczy owoc wspiera obniżanie poziomu cukru we krwi u osób cierpiących na cukrzycę typu 2. Pitaja może również zapobiec stłuszczeniu wątroby a także otyłości.

Substancje obecne w smoczym owocu wspomagają pracę układu nerwowego, poprawiają też pamięć, uwagę i koncentrację.

Błonnik pokarmowy obecny w owocu pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego. Zapobiega on zaparciom, przyspiesza przemianę materii. Oligosacharydy obecne w smoczym owocu usprawniają pracę jelit, wspierając pracę układu pokarmowego.

Cenne składniki, jakie posiada pitaja, wykorzystuje się też w kosmetyce. Maseczki czy kremy z dodatkiem owoców korzystnie wpływają na skórę.

Czy wszyscy mogą jeść smoczy owoc?

Pitaję, smaczny tropikalny owoc, niestety nie jest dla wszystkich. Alergicy powinni uważać włączając smoczy owoc do diety. Po zjedzeniu czerwonych owoców pitai może wystąpić wysypka. Zwiększa się również ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej u alergików.

Owoc kaktusa jest niskokaloryczny, dlatego też można z powodzeniem włączyć go do diety odchudzającej. Obniża poziom złego cholesterolu, warto wprowadzić pitaję do diety osób borykających się z wysokim cholesterolem i podniesionym poziomem cukru we krwi. Działanie przeciwutleniające owoców wykorzystać można w profilaktyce chorób cywilizacyjnych.

Jak wybrać dojrzałą pitaję?

Kupić smoczy owoc można w Polsce w niektórych sklepach na dziale z egzotycznymi owocami. Wybrany owoc powinien być pokryty ładną, gładką, różową skórką, bez plam. Skórka nie może być zbyt twarda, gdyż oznacza to, że owoc jest niedojrzały. Żeby spróbować miąższu, należy owoc przekroić wzdłużna pół, by podzielić go na dwie połówki. Miąższ można wyjąć łyżeczką. Zarówno miąższ, jak i pestki (podobne do czarnuszki) są jadalne.

Smoczy owoc – pitaja w kuchni

Pitaja ma słodkawy smak. Można ją jeść jako przekąskę, wystarczy tylko przekroić i wybierać łyżeczką miąższ. Smoczy owoc nadaje się też na składnik sałatek owocowych. Owoc dodaje się też do jogurtów, tortów, lodów, sorbetów, musów i kremów, a także koktajli, shake’ów czy smoothies. Ze smoczego owocu przyrządza się soki, dżemy lub inne przetwory, a także wino.

Pitaja – przepisy

Smaczne owoce pitai doskonale sprawdzą się w orzeźwiających koktajlach, zwłaszcza w upalne dni. W połączeniu z innymi owocami stanowi doskonały pomysł na lekki podwieczorek.

Koktajl z pitai, arbuza i borówek

Składniki:

• pół pitai;
• 100 g arbuza;
• garść borówek;
• kostki lodu.

Sposób wykonania:

Pitaję umyć, przekroić owoc na pół, wyjąć łyżeczką miąższ. Wcześniej schłodzonego arbuza pokroić, borówki umyć i osuszyć. Wszystkie składniki wrzucić do blendera i zmiksować. Dodać kostki lodu i ponownie zblendować.

Sałatka z pitają

Składniki:

• 100g rukoli lub mix sałat
• pół pitai
• migdały w patkach
• 100 g pierś indyka grillowanej w przyprawach
• pestki granatu
• olej z pestek
• winogron
• sok z cytryny

Sposób wykonania:

Rukolę umyć i osuszyć. Pierś indyka oprószyć przyprawami (sól, pieprz, słodka papryka, kurkuma) i grillować na patelni. Gotowe mięso pokroić w kostkę. Pitaję umyć, przekroić na pół, wydrążyć miąższ i pokroić w plasterki. Rukolę ułożyć na półmisku, na nią wyłożyć mięso i smoczy owoc. Posypać pestkami granatu i podprażonymi na suchej patelni płatkami migdałów. Sałatkę polać sosem z soku cytrynowego i oleju z pestek winogron.

Smocze owoce powinny znaleźć się w codziennej diecie. Dzięki bogactwu składników odżywczych warto ten egzotyczny owoc spróbować. Kształt, zapach i smak pitai zachwycają, ale watro zwrócić uwagę na korzyści dla organizmu płynące ze spożywania truskawkowej gruszki.