Poziewnik szorstki – właściwości, zastosowanie, wskazania, przeciwwskazania

Poziewnik szorstki – właściwości

Historia stosowania poziewnika w celach leczniczych sięga bardzo odległych czasów. Wzmianki na jego temat odnaleźć można już w starożytnych dziełach, jednak od dłuższego czasu traktuje się go przede wszystkim w kategoriach uporczywego chwastu. Całkiem niesłusznie! Przyjrzyjmy się mu zatem nieco bliżej, ponieważ zdecydowanie warto jest bliższego poznania.

Poziewnik szorstki to jednoroczna roślina zielna osiągająca ok. 30 cm wysokości. Należy do rodziny jasnotowatych, a więc ogólnym pokrojem blisko mu m.in. do mięty i melisy. Kwitnie od czerwca do października, a jego kwiaty są drobne i zwykle przybierają barwę od czerwonej po fioletową lub fioletowo-żółtą. Miejscem najczęstszego występowania poziewnika szorstkiego są pola, łąki, zarośla oraz na tereny ruderalne. Jest gatunkiem azotolubnym. Spotkać można go przede wszystkim s Europie i północnej Azji. W Polsce rośnie dziko i jest szeroko rozpowszechniony. Surowcem zielarskim wykorzystywanym w ziołolecznictwie ludowym jest ziele poziewnika szorstkiego. W tym miejscu warto także wspomnieć o innych gatunkach tej rośliny, jak np. poziewnik polny oraz poziewnik pstry, które również posiadają właściwości lecznicze.

Aktywność terapeutyczna poziewnika jest wynikiem obecności wielu różnych grup związków aktywnych. Należą do nich: flawonoidy, garbniki, olejek eteryczny, kwasy fenolowe, irydoidy, saponiny, a także duże ilości rozpuszczalnej w wodzie krzemionki.

Czytaj również: Blekot pospolity – właściwości i zastosowanie

Jak działa poziewnik?

Jak zatem działa poziewnik szorstki? Doktor Różański podaje, że najważniejsze kierunki jego aktywności to działanie:

• przeciwzapalne;
• rozkurczowe;
• przeciwbólowe;
• antyseptyczne;
• rozluźniające zalegający w drogach oddechowych śluz.

Krzemionka obecna w zielu poziewnika pozytywnie wpływa na kondycję włosów, skóry i paznokci. Ma także dobroczynny wpływ na naczynia krwionośne oraz dziąsła. Poza tym, sprzyja bliznowaceniu zmian gruźliczych, dzięki czemu jeszcze w XIX i na początku XX wieku rekomendowano poziewnika w leczeniu gruźlicy, ale i zapaleniu oskrzeli oraz płuc. Roślina wywiera ponadto łagodny efekt moczopędny. Niekiedy można spotkać się także z informacjami mówiącymi o skuteczności poziewnika w łagodzeniu bezsenności i stanów niepokoju oraz jego działaniu hipotensyjnym. Zewnętrzne poziewnik działa przeciwzapalnie, przeciwłojotokowo oraz może wpływać na poprawę elastyczność skóry. Należy jednak podkreślić, że brak badań naukowych potwierdzających lecznicze działanie surowca, a jego zastosowanie opiera się przede wszystkim na tradycji.

Zastosowanie poziewnika szorstkiego

Biorąc pod uwagę właściwości poziewnika, surowiec najczęściej wykorzystywany jest w:

• osłabieniu i nadmiernym wypadaniu włosów;
• kruchości paznokci;
• pogorszeniu kondycji cery;
• problemach z odkrztuszaniem zalegającego śluzu w przebiegu przeziębienia;
• zapaleniu oskrzeli i płuc (wspomagająco);
• niestrawności;
• problemach z zasypianiem;
• osłabieniu kości i stawów.

Ponadto niekiedy rekomenduje się jego tradycyjne stosowanie przy nadciśnieniu tętniczym oraz w osłabionej pracy nerek.

Czytaj również: Pluskwica groniasta – właściwości, zastosowanie, jak wygląda, gdzie kupić?

Poziewnik – jak stosować?

Najpopularniejszą formą stosowania ziela poziewnika jest sporządzanie z niego naparów. W tym celu wystarczy 1 łyżkę ususzonego surowca zalać szklanką wrzątku i zaparzać ok. 15 min pod przykryciem. Sporządzony w ten sposób napar zaleca się pić 1-2 razy dziennie. Poza tym tradycyjne receptury na bazie poziewnika to także nalewki, które najlepiej sporządzać na 40-70% alkoholu.

Wysuszone, cięte ziele poziewnika zaopatrzyć można się w sklepach zielarskich. Niekiedy roślina stanowi także składnik mieszanek o działaniu wykrztuśnym lub zwiększających diurezę. Wiele osób zbiera go ponadto samodzielnie. Warto jednak pamiętać, że ponieważ to surowiec irydoidowy należy suszyć go w ciemnym i przewiewnym miejscu.

Poziewnik – przeciwwskazania

Główne przeciwwskazania do stosowania poziewnika to ciąża oraz laktacja. Surowca nie należy podawać także dzieciom oraz w przypadku występowania nadwrażliwości na jego działanie. Warto pamiętać, że poziewnik uznawany jest za roślinę trującą, stąd tak ważne aby przestrzegać rekomendowanych dawek leczniczych. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stosowania surowca, warto zasięgnąć informacji np. w sklepie zielarskim.

Czytaj również: Oman wielki – właściwości lecznicze, zastosowanie, przeciwwskazania