Mięta należy do grupy najchętniej wykorzystywanych ziół. Dzięki właściwościom leczniczym oraz wyjątkowemu aromatowi mięta znalazła zastosowanie zarówno w ziołolecznictwie, jak również w kuchni. Jako roślinę leczniczą poleca się ją w terapii dolegliwości układu pokarmowego, takich jak bóle brzucha, niestrawność czy wzdęcia. Popularnością cieszą się także herbaty miętowe, syropy z mięty oraz olejek miętowy.
Mięta – co leczy i jak działa?
Jakie właściwości ma mięta?
Mięta to nazwa obejmująca kilka roślin leczniczych z tego samego gatunku. Do tej grupy zaliczamy: miętę pieprzową, miętę długolistną i miętę polną. Wszystkie wymienione zioła działają leczniczo. Najbardziej popularna i najczęściej stosowana jest mięta pieprzowa – gatunek łączący miętę nadwodną i miętę zieloną. Z uwagi na nietuzinkowy skład nazywana jest także miętą lekarską. Roślina ta zawiera:
- olejek eteryczny – działa antyseptycznie, rozkurczowo i przeciwwzdęciowo, wzmacnia pamięć i koncentrację;
- garbniki – działają przeciwzapalnie i ściągająco, mają właściwości detoksykacyjne;
- flawonoidy – silne przeciwutleniacze; wspomagają układ krążenia, wspomagają odporność, chronią przed nowotworami;
- karoteny – neutralizują wolne rodniki, wspomagają odporność organizmu, przyspieszają gojenie się ran.
Mięta jest również źródłem kwasów, takich jak kwas chlorogenowy, a także fitosteroli i soli mineralnych (szczególnie miedzi, żelaza, magnezu, boru, sodu, cynku, manganu).
Surowcem w fitoterapii w przypadku mięty jest ziele lub same liście tej rośliny. Zbiera się je przed lub w czasie kwitnienia i suszy w temperaturze 40°C.
Jak działa mięta?
Z uwagi na zawartość wielu substancji leczniczych, mięta wykazuje wielokierunkowy wpływ na organizm, wspomagając leczenie różnorodnych dolegliwości. Dlatego też ekstrakt z tego zioła znajdziemy w składzie wielu leków i suplementów, zwłaszcza tych wykorzystywanych w leczeniu dolegliwości związanych z układem pokarmowym oraz układem oddechowym.
Jako roślina wykorzystywana w ziołolecznictwie mięta wykazuje działanie:
- rozkurczowe i wiatropędne – wspomaga leczenie bólu brzucha, wzdęć i skurczów żołądka;
- uspokajające – warto stosować ją w sytuacji napięcia nerwowego, działa kojąco i odprężająco, pomaga zwalczać tzw. huśtawki nastroju;
- wykrztuśne, odkażające i przeciwzapalne – stanowi składnik leków stosowanych przy infekcjach górnych dróg oddechowych; udrażnia nos i ułatwia oddychanie w przebiegu przeziębień i grypy;
- rozgrzewające i przeciwbólowe – przemywanie ran naparami z mięty przyspiesza ich gojenie i zmniejsza uczucie bólu, sprawdza się także w przypadku oparzeń;
- żółciopędne i pobudzające wytwarzanie soków trawiennych;
- odświeżające – wchodzi w skład past do zębów oraz płynów do płukania jamy ustnej, wspomaga leczenie halitozy.
Mięta na wzdęcia, zaparcia i lepsze trawienie
Podstawowe zastosowanie mięty wiąże się z leczeniem chorób układu pokarmowego. Działanie rozkurczowe mięty wykorzystuje się w zapobieganiu dolegliwościom skurczowych górnego odcinka przewodu pokarmowego i dróg żółciowych.
Herbaty miętowe, nalewki i olejki z liści mięty są pomocne w łagodzeniu nudności czy kolek jelitowych.
Za sprawą właściwości pobudzających wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego picie mięty ułatwia procesy trawienia. Poleca się ją stosować w przypadku niestrawności. Dodatkowo działa korzystnie na czynność perystaltyczną jelit, usprawniając tym samym rytm wypróżnień. Pozwala to zapobiegać występowaniu zaparć.
Dzięki działaniu wiatropędnemu mięta pomaga na wzdęcia. Może być także stosowana w chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Dzięki działaniu pobudzającemu wydzielanie żółci ułatwia trawienie tłustych pokarmów. Mięta stanowi popularny składnik mieszanek ziół zalecanych na problemy trawienne.
Olejek miętowy na przeziębienie i drobne infekcje
Olejek miętowy to jeden z domowych sposobów na leczenie przeziębienia i drobnych infekcji górnych dróg oddechowych. Skutecznie łagodzi towarzyszące im objawy, skracając czas trwania choroby. Olejek z mięty warto wykorzystać w przypadku wystąpienia takich dolegliwości, jak:
- bóle głowy – olejek najlepiej wcierać w skronie ruchem okrężnym,
- stany zapalne zatok – znajduje zastosowanie w inhalacjach,
- bólów mięśni i stawów – najczęściej wzbogaca formułę maści i żeli, które działają kojąco i lekko chłodząco.
Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, antybakteryjnym i przeciwwirusowym olejek miętowy można stosować zewnętrznie na zmiany skórne, np. występujące w przebiegu opryszczki. Powszechnie używany jest w kosmetyce. Olejek miętowy zawiera mentol, który znamy m.in. z cukierków na świeży oddech czy płynów do płukania jamy ustnej.
Mięta w kuchni
Mięta pieprzowa ma bardzo wiele zastosowań. W kuchni może stać się aromatyczną przyprawą zarówno do dań słodkich, jak i słonych. Sztuka kulinarna wykorzystuje miętę na niezliczoną ilość sposobów. Może być składnikiem:
- sosów,
- zup,
- naparów,
- potraw mięsnych.
Doskonale sprawdza się jako dodatek do jagnięciny i baraniny. W postaci świeżych listków doskonale nadaje się również do deserów, takich jak lody czy kremy. Dzięki właściwościom orzeźwiającym dodajemy ją do herbat, lemoniad oraz drinków. Godnym polecenia rozwiązaniem na urozmaicenie codziennych napojów jest również syrop z mięty.
Marzena Rojek
Dietetyk
Dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z pacjentami indywidualnymi, także cierpiącymi na zaburzenia odżywiania. Prowadzi szkolenia oraz warsztaty kulinarne z zakresu prawidłowego odżywiania dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajmuje się przygotowywaniem i realizacją programów profilaktyki zdrowotnej. Pracuje jako nauczyciel i wykładowca. Autorka wydanej w 2018 roku książki „Polskie superfoods”. Prezentuje racjonalne podejście do prawidłowego odżywiania, oparte na aktualnej wiedzy z tego zakresu. Sprzeciwia się radykalnym dietom „cud” i stara się przekonywać, że zdrowy styl życia może być łatwy i przyjemny. Prywatnie szczęśliwa mama, pasjonatka długich spacerów i rowerowych wycieczek. Wolne chwile spędza w kuchni, gdzie doskonali i testuje przepisy dietetyczne.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 21.04.2020