Blekot pospolity – właściwości i zastosowanie

Blekot pospolity – występowanie

Blekot pospolity (łac. Aethusa cynapium L.) inaczej „psia pietruszka” lub szaleń to roślina jednoroczna należąca do rodziny selerowatych. Rośnie w całej Europie, na terenie Azji Zachodniej i Kaukazie.

Aethusa cynapium to roślina azotolubna oraz wskaźnikowa gleb wapiennych, która porasta również skraje lasów i przydroża. Możesz spotkać ją na polach uprawnych w niemal całej Polsce, aż po niższe położenia górskie.

Jak wygląda blekot pospolity?

Jego łodyga kanciasta osiąga wysokość od 10 do 50 cm. Jest pusta w środku i delikatnie kreskowana. W górnej części rozgałęzia się, a na jej szczycie znajdują się drobne kwiatki zebrane w kwiatostan. Okres kwitnienia blekotu trwa od czerwca do września.

Z kolei błyszczące liście przypominają nieco natkę pietruszki (dlatego blekot nazywany jest również „psią pietruszką”). Należy uważać, żeby się nie pomylić, ponieważ jest to roślina trująca.

Jeśli chodzi o wygląd i miejsce występowania blekotu, wyróżnia się 3 podgatunki tej rośliny:

• cynapioides – łodyga ma ponad 90 cm. Ten podgatunek można spotkać przede wszystkim w zaroślach lub na skraju lasu;
• agrestis – ma nieco niższą łodygę (od 5 do 20 cm) w porównaniu do dwóch pozostałych podgatunków. Występuje głównie jako chwast na polach;
• cynapium – podgatunek, który rozpoznasz po łodydze o wysokości 30-80 cm. Pojawia się przede wszystkim w miejscach, takich jak ogrody.

Charakterystyczny jest nie tylko wygląd, ale i zapach oraz piekący smak rośliny. Blekot pospolity wydziela na tyle intensywny aromat, że odstrasza zwierzęta. Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ jest trujący nie tylko dla ludzi, ale i zwierząt pastewnych.

Przeczytaj też: Dlaczego warto jeść zieleninę?

Toksyczne związki chemiczne występujące w blekocie

Blekot pospolity to roślina, której kłącze i ziele zawierają toksyczne związki chemiczne:

• kwas masłowy,
• kwas mrówkowy,
• cykutynę,
• koniinę (jest bardziej toksyczna w porównaniu do pozostałych związków – powoduje podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego, a w większych ilościach nawet paraliż).

Objawy charakterystyczne dla zatrucia blekotem to:

• wymioty,
• biegunka,
• brak apetytu,
• skurcze żołądka,
• drgawki,
• zaburzenia równowagi.

Blekot pospolity spożyty w większych dawkach może doprowadzić do paraliżu, uszkodzenia serca i układu oddechowego, a nawet śmierci.

Mimo wszystko, dawniej traktowany był jak roślina lecznicza. W medycynie ludowej wykorzystywano fakt, że blekot jest źródłem związków, takich jak rutyna i kemferol. Ziele blekotu podawano osobom, które zmagały się z dolegliwościami bólowymi oraz skurczami. Stosowano je również jako naturalny środek uspokajający.

Obecnie blekot pospolity znajduje zastosowanie jedynie w homeopatii i należy przyjmować go wyłącznie pod okiem lekarza. Pomylenie go z nacią pietruszki i przypadkowe spożycie niesie za sobą poważne konsekwencje.

To też może Cię zainteresować: Orzech tygrysi – jak przygotować, gdzie kupić?

Aethusa cynapium w przydomowym ogrodzie – jak się go pozbyć?

Aethusa cynapium to chwast, który jest problemem nie tylko na uprawach polowych, ale i w przydomowych ogródkach. Jeśli pojawił się również w okolicy Twojego domu, podajemy, jak się go pozbyć.

Jest na to kilka sposobów:

• pielenie mechaniczne – jest najbardziej czasochłonne i męczące. Jednak ma też pewną zaletę – nie musisz mieć żadnych specjalnych środków i sprzętu. Pamiętaj jednak, aby usunąć roślinę jak najszybciej, zanim zawiąże nasiona;
• usuwanie chwastów za pomocą odpowiednich środków chemicznych. Ich wybór jest duży, jednak za najbardziej skuteczne uważa się selektywne herbicydy (m.in. na bazie mezotrionu).

Ważna jest również profilaktyka. Dzięki przestrzeganiu kilku zasad ograniczysz ryzyko pojawienia się chwastów w ogródku (a tym samym zaoszczędzisz sporo czasu i energii). Po pierwsze, sprawdź, czy w materiale siewnym, który kupujesz, nie ma nasion blekotu. Na szczęście ze względu na to, że mają około 3 mm, dość łatwo je zauważyć. Po drugie, używaj jedynie dobrze przefermentowanego obornika oraz kompostu.

Ze względu na to, że ziele i kłącze zawierają toksyczne związki, blekot pospolity nie jest rośliną, którą możesz stosować samodzielnie w celach leczniczych. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że dawniej blekot był wykorzystywany do leczenia bólu, skurczów i jako naturalny środek uspokajający, jest to roślina, której stosowanie może przynieść pewne korzyści. Bardzo ważne jest jednak to, aby korzystać z jej właściwości jedynie pod okiem doświadczonego specjalisty.