Ciąg alkoholowy – co to jest? Przyczyny, objawy, skutki, ile trwa, jak go przerwać?

Czym jest ciąg alkoholowy?

Jako ciąg alkoholowy (znany też jako cug alkoholowy) określa się sytuację, w której osoba uzależniona odczuwa nieodpartą potrzebę picia alkoholu, który kojarzy jej się z przyjemnością i jedynym sposobem na pozbycie się nieprzyjemnych doznań związanych z powrotem do stanu trzeźwości.

Ze statystyk dostępnych w piśmiennictwie wynika, że zaledwie 6% konsumentów spożywa 53% całego produkowanego alkoholu. Aby jeszcze bardziej podkreślić skalę problemu alkoholizmu, warto wskazać, że przeciętna długość życia alkoholika jest o 15 lat krótsza, a śmiertelność 2,5-krotnie większa niż w przypadku osoby wolnej od nałogu.

W literaturze wyróżnia się cztery etapy rozwoju choroby alkoholowej:

• etap wstępny, kiedy picie alkoholu sprawia przyjemność i pomaga łagodzić negatywne emocje;
• etap ostrzegawczy, gdy u osoby uzależnionej pojawiają się luki pamięciowe;
• etap krytyczny – dopiero w tej fazie stwierdza się utratę kontroli nad piciem alkoholu;
• etap przewlekły – ostatnia faza uzależnienia, kiedy u chorego pojawiają się wielodniowe ciągi alkoholowe.

W miarę jak ludzki organizm adaptuje się do substancji psychoaktywnej, potrzeba coraz większej dawki alkoholu, aby wprawić osobę uzależnioną w „dobry nastrój”. Powoduje to, że alkoholik wpada w błędne koło picia, z którego często nie potrafi wybrnąć samodzielnie, ponieważ trzeźwienie prowadzi do zespołu abstynencyjnego uzasadniającego ponowne sięgnięcie po alkohol.

Oczywiście łatwo wyobrazić sobie sytuację, kiedy podczas wyjazdu wakacyjnego osoba spożywa alkohol w dużych ilościach przez kilka dni z rzędu, a mimo ciągu nie dochodzi do rozwoju uzależnienia. Terapeuci wskazują jednak, że tego rodzaju incydenty są alarmujące same w sobie, ponieważ pokazują stosunek do picia, nawet jeżeli podobna sytuacja nie powtórzy się już przez długi czas.

Ile trwa cug alkoholowy?

Przyjmuje się, że ciąg alkoholowy oznacza permanentny stan nietrzeźwości przez minimum jeden dzień (część źródeł podaje jako okres graniczny 48 godzin). W literaturze nie wskazuje się jednak górnej granicy czasowej ciągu alkoholowego. Może być to zaledwie kilka dni, ale nawet kilka tygodni lub miesięcy.

W międzyczasie poziom upojenia może się zmieniać, ale nigdy nie dochodzi do całkowitego wytrzeźwienia.

Skąd bierze się ciąg alkoholowy?

Popadanie w ciąg alkoholowy ma związek z objawami zespołu abstynencyjnego. W miarę jak osoba uzależniona trzeźwieje, mogą wystąpić u niej takie objawy, jak: pobudzenie psychoruchowe, lęk, niepokój, bezsenność, napięcie, drażliwość, zachowania impulsywne, drżenie ciała, tachykardia, przyspieszenie oddechu.

Zwykle objawy pojawiają się w ciągu 24 godzin od zaprzestania picia, zanim alkohol zostanie wydalony z organizmu. W skrajnych przypadkach uzależnienia u osoby chorej może wystąpić majaczenie alkoholowe (łac. delirium tremens ) oraz napady drgawkowe. Aby uniknąć symptomów zespołu odstawiennego, osoba uzależniona sięga po kolejną dawkę alkoholu.

Terapeuci uzależnień wskazują, że w poważnych przypadkach uzależnienia spożywanie alkoholu staje się „zapijaniem trzeźwości”, ponieważ chory stara się poprzez stan upojenia uciec od rzeczywistości.

Do czego prowadzi ciąg alkoholowy?

Cugu alkoholowego nie należy wiązać jedynie z chwilowym upojeniem. Przewlekłe i intensywne spożywanie alkoholu wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań ogólnoustrojowych i stopniowego wyniszczenia organizmu.

Do typowych następstw zdrowotnych alkoholizmu zalicza się:

• przewlekłe stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy;
• niedożywienie spowodowane upośledzeniem wchłaniania mikro- i makroelementów;
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• przełyk Barreta;
• ostre zapalenia trzustki, które mogą prowadzić nawet do cukrzycy;
• stłuszczenie, zapalenie lub marskość wątroby;
• choroby sercowo-naczyniowe;
• nowotwory (zwłaszcza jamy ustnej, gardła, przełyku, krtani, wątroby, a u kobiet także piersi).

Wymienione objawy nie muszą się pojawić, niemniej jednak znacząco wzrasta ryzyko ich wystąpienia w przypadku regularnie powtarzanych ciągów alkoholowych.

Jak bezpiecznie przerwać ciąg alkoholowy?

Samodzielne zaprzestanie konsumpcji alkoholu jest bardzo trudne, ponieważ odstawieniu używki towarzyszą silne objawy abstynencyjne, które mogą okazać się groźne dla życia. Dlatego, aby przerwać ciąg alkoholowy w sposób bezpieczny, zaleca się skorzystanie ze wsparcia medycznego.

W wielu przypadkach niezbędna będzie hospitalizacja ze względu na konieczność detoksykacji organizmu.

Czy można pomóc osobie, która znajduje się w ciągu alkoholowym?

Warto zdawać sobie sprawę, że problem uzależnienia od alkoholu dotyczy nie tylko osoby chorej, ale także całego jej środowiska. Powtarzające się epizody picia są destrukcyjne psychicznie dla członków rodziny. W parze z nimi często idzie przemoc domowa. Szacuje się, że 70% wszystkich rozwodów w Polsce ma podłoże w uzależnieniu od alkoholu. Dodatkowo uzależnieniu nierzadko towarzyszom problemy z pracą zawodową oraz domowym budżetem. Choć w życiu osoby uzależnionej mogą pojawić się okresowe przerwy w piciu, nie ulega wątpliwości, że alkoholik potrzebuje pomocy specjalisty. Z reguły jest to pomoc nieograniczona w czasie, ponieważ uzależnienie od alkoholu uważa się za zaburzenie nieuleczalne ze względu na swoją specyfikę (skupienie na emocjach osoby chorej).

Niestety, osoby uzależnione rzadko szukają pomocy na własną rękę. Wynika to m.in. z braku świadomości występowania choroby lub jej negowania, obawy odrzucenia społecznego, ale też niewystarczającej edukacji społecznej w zakresie leczenia uzależnień.

W Polsce leczeniem problemów alkoholowych zajmują się ambulatoryjne, dzienne lub całodobowe placówki leczenia uzależnień (tzw. poradnie odwykowe). Terapia jest całkowicie bezpłatna i dostępna również dla osób nieubezpieczonych.