Pas przepuklinowy – rodzaje, zastosowanie, jak dobrać, czy jest refundowany?

Czym jest przepuklina?

Przepukliną nazywane jest patologiczne przemieszczenie i uwypuklenie zawartości wnętrza ciała.

Najczęściej występująca postać tej choroby to przepuklina brzuszna , która może być zlokalizowana w obrębie pachwiny (aż 70% przypadków wszystkich przepuklin brzusznych), uda, kresy białej, pępowiny u dziecka lub miejsca założonej stomii.

Uwypuklenie może znajdować się także w innych narządach, tak jak w przypadku przepuklin przeponowych, rozworu przełykowego, przepuklinie cewy nerwowej, a nawet w bliźnie po operacji.

Pod względem budowy, wyróżnia się kilka charakterystycznych struktur przepukliny, takich jak:

• wrota przepukliny – czyli obszaru osłabienia tkanek, przez który wydostaje się przepuklina. Wokół wrót, powstaje charakterystyczne wzmocnienie, tzw. pierścień łącznotkankowy;
• kanał przepukliny – inaczej droga którą zawartość przepukliny wydostaje się poza naturalne struktury;
• worek przepukliny – podzielony jest na szyjkę, trzon i dno, w przepuklinach brzusznych tworzy go błona otrzewnej;
• zawartość przepukliny – struktury, które wydostały się z wnętrza ciała, w przypadku przepuklin brzusznych może być to np. pętla jelita cienkiego.

Przepukliny można też sklasyfikować pod względem czasu wystąpienia na wrodzone, nabyte i pourazowe.

U noworodków wrodzona przepuklina pępkowa powstaje w wyniku niecałkowitego domknięcia powłok w jamie brzusznej w życiu płodowym.

U dorosłych diagnozuje się najczęściej przepukliny nabyte, powstające pod wpływem zbyt dużego ciśnienia i działania tłoczni brzusznej. Nagły wysiłek fizyczny, polegający najczęściej na dźwignięciu bardzo dużego ciężaru, może również skutkować powstaniem przepukliny pourazowej.

Przepuklina pojawia się też jako powikłanie po zabiegu laparoskopii. Przepukliny pooperacyjne mogą być spowodowane błędem lekarza, ale także nieprawidłowym gojeniem się nacięcia powłok brzusznych. Szacuje się, że tego typu powikłania towarzyszą nawet 10% operacji laparoskopowych, jednak znacznie częściej po operacjach wykonywanych w trybie pilnym.

Objawy przepukliny

Pierwsze symptomy przepukliny brzusznej mogą być stosunkowo niespecyficzne i polegać na dyskomforcie i uczuciu napięcia w podbrzuszu, które nasila się po wysiłku fizycznym.

Dopiero po pewnym czasie pojawiają się bardziej charakterystyczne objawy przepukliny, jak:

• wyczuwalny i widoczny gołym okiem guz;
• bolesność w miejscu wybrzuszenia;
• uczucie wzdęcia, pieczenia i ciągnięcia w podbrzuszu.

Dolegliwości nasilają się przy wzroście ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej, czyli podczas wstawania, wykonywania przysiadów, kucania, ale też kichania lub kaszlu. Wraz z upływem czasu, worek przepuklinowy będzie się stopniowo powiększał, dlatego niezbędne jest podjęcie leczenia.

Osoby narażone na powstawanie przepuklin brzusznych to zwykle pacjenci starsi z nadmierną masą ciała, cierpiący na przewlekły kaszel czy zaparcia, która osłabiają elastyczną strukturę tkanek. W grupie ryzyka znajdują się też pracownicy fizyczni, zmagający się z dużymi i częstymi wahaniami ciśnienia śródbrzusznego.

Czy pas pomaga na przepuklinę?

Nieleczona przepuklina nie cofnie się sama, a w większości przypadków nastąpi jedynie pogorszenie dolegliwości.

Istnieją 2 rodzaje leczenia przepuklin brzusznych:

• operacyjne – polegające na chirurgicznym przecięciu zgrubienia i wprowadzeniu wysuniętych organów do wnętrza ciała, a następnie odcięcie nadmiaru tkanek i zaszycie rany. Aby wzmocnić osłabioną strukturę tkanek, często w miejscu zabiegu stosuje się specjalne siatki przepuklinowe z polipropylenu lub innych tworzyw;
• zachowawcze – polegające na stosowaniu tkaninowych, elastycznych pasów przepuklinowych, które stabilizują wrażliwy obszar ciała i zapobiegają powiększaniu się już istniejącej przepukliny.

Pasy przepuklinowe wykorzystuje się najczęściej w przypadkach różnego typu przepuklin brzusznych u dorosłych – stąd pas przepuklinowy pachwinowy, udowy, pępkowy czy okołostomijny. Tworząc napięcie, urządzenia te imitują fizjologiczny opór stawiany przez zdrowe powłoki brzuszne, a tym samym zapobiegają dalszemu przemieszczaniu organów do worka przepukliny. Materiały używane do ich produkcji są przewiewne, a regulacja na rzepy sprawia, że dopasowują się do naturalnych kształtów ciała (mogą mieć odmienną konstrukcję w zależności od płci). Pasy przepuklinowe dobiera się indywidualnie z uwzględnieniem obwodu brzucha i długości tułowia pacjenta. W dokładnym dopasowaniu powinien pomóc specjalista sklepu ze sprzętem rehabilitacyjnym.

Warto jednak zaznaczyć, że stosowanie pasa przepuklinowego jest rozwiązaniem czasowym, a jedynym skutecznym sposobem trwałego wyleczenia przepukliny jest operacja. Im dłużej zwleka się z wykonaniem zabiegu, tym może stać się on bardziej skomplikowany i nieść ze sobą większe ryzyko powikłań. W ramach zachowawczego leczenia przepukliny zalecana jest też redukcja nadmiernej masy ciała oraz stosowanie lekkostrawnej diety, eliminującej powstawanie wzdęć i gazów.

Jak długo należy nosić pas przepuklinowy?

Pas przepuklinowy bez wątpienia przynosi ulgę przy bolesnej przepuklinie. Jest to jednak jedynie zachowawczy i przejściowy sposób jej leczenia i nigdy nie może być jedynym rozwiązaniem stosowanym przez pacjenta na własną rękę.

Dlatego też pasy przepuklinowe można nosić podczas oczekiwania na operację. Szczególnie polecane są także w okresie pooperacyjnym, przez około kilka tygodni, kiedy pomagają odciążyć tkanki brzucha i zabezpiecza świeżą ranę przed działaniem nadmiernego ciśnienia tłoczni brzusznej, co mogłoby wywołać nawrót choroby. Ważne jednak, aby pas brzuszny nosić jedynie w czasie dnia i zdejmować na noc, aby wspomagać naturalne gojenie tkanek.

Jedyną sytuacją, kiedy pas przepuklinowy stosowany jest bezterminowo, są przypadki pacjentów starszych lub cierpiących na inne choroby, u których istnieją bezwzględne przeciwwskazania do zabiegu.

Przy zakupie pasa przepuklinowego możliwe jest uzyskanie częściowej, 70-procentowej refundacji w ramach świadczeń NFZ. Z refundacji mogą skorzystać osoby oczekujące na operację, ale też takie u których wykonanie zabiegu jest niemożliwe.