Suche utonięcie – czym jest? Przyczyny, objawy, pierwsza pomoc u dzieci i dorosłych

Rodzaje utonięć

Żeby lepiej zrozumieć zjawisko, jakim jest suche utonięcie, należy najpierw dowiedzieć się, jakie rodzaje utonięć wyróżniamy. Są nimi:

• mokre utonięcie – znaczna ilość wody dostaje się do dróg oddechowych powodując niedotlenienie;
• suche utonięcie – aspiracja niewielkiej ilości płynu prowadzi do odruchowego pobudzenia nerwu krtaniowego górnego. Na skutek suchego utonięcia dochodzi do skurczu głośni, a w konsekwencji niedotlenienia i utraty przytomności;
• wtórne utonięcie – może pojawić się w okresie od 15 minut do 72 godzin od zdarzenia. W przeciwieństwie do suchego utonięcia, w tym przypadku nie dochodzi do całkowitego zamknięcia krtani i woda dostaje się do płuc. Ciecz podrażnia ich wyściółkę, powodując obrzęk i gromadzenie się płynu ustrojowego, co skutkuje trudnościami w oddychaniu i w konsekwencji śmiercią.

Czytaj również: Zwłóknienie płuc – rodzaje, przyczyny, objawy, badania, leczenie, rokowania

Suche utonięcie – co to?

Suche utonięcie nazywane jest inaczej zespołem post-immersyjnym. To reakcja, do której może dojść w ciągu doby od podtopienia czy zachłyśnięcia się wodą. Mięśnie tchawicy zaciskają się w celu wyeliminowania możliwości dostępu wody z nosogardzieli do płuc. Jednocześnie utrudniony zostaje przepływ powietrza z płuc, co może skutkować uduszeniem się poszkodowanego.

Suche utonięcie – przyczyny

Najczęstszą przyczyną suchego utonięcia jest zachłyśnięcie się wodą podczas kąpieli, zabawy w wodzie, ale również łapczywe picie napoju po wzmożonym wysiłku fizycznym czy nieprawidłowe przełknięcie śliny.

Czytaj również: Intubacja – na czym polega, kiedy się ją stosuje?

Objawy suchego utonięcia

Symptomy świadczące o suchym utonięciu mogą nastąpić w ciągu 24 godzin od zachłyśnięcia wodą lub inną cieczą. Nasilenie objawów zależy od tego, jak długo trwał niedobór tlenu. Jeśli ktoś alarmuje, że zachłysnął się wodą podczas kąpieli lub nieprawidłowo przełknął ślinę, należy go uważnie obserwować.

Objawy suchego utonięcia są identyczne jak w przypadku wtórnego utonięcia:

• duszności i trudności z oddychaniem;
• nagły, silny kaszel, z towarzyszącym odruchem wymiotnym lub wymiotami;
• świszczący oddech;
• problemy z mówieniem;
• ból w klatce piersiowej;
• zawroty głowy;
• blady lub siny odcień skóry;
• senność;
• utrata przytomności.

Warto dodać, że wyżej wymienione objawy nasilają się podczas leżenia.

Suche utonięcie – jak zmniejszyć ryzyko?

Podczas pobytu w wodzie należy zachować wszelkie środki ostrożności. Przede wszystkim trzeba uważać, by w czasie kąpieli nie zachłysnąć się wodą: nosić kamizelkę lub inny sprzęt ułatwiający pływanie. Warto pamiętać, aby gwałtownie nie wbiegać do wody, szczególnie tuż po zjedzeniu posiłku. Pod żadnym pozorem nie wolno wchodzić do wody po spożyciu alkoholu. Ponadto nauczmy się zasad resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). Szybka reakcja może uratować komuś zdrowie i życie.

Czytaj również: Flegma w gardle – przyczyny. Jak się pozbyć nadmiaru wydzieliny z gardła?

Suche utonięcia – pierwsza pomoc

Nawet niewielka ilość wody w drogach oddechowych stanowi realne zagrożenie dla życia. Nie trzeba kąpać się w jeziorze czy na basenie, aby doszło do groźnych powikłań. Takie niebezpieczeństwo występuje nawet w czasie brania kąpieli, czy podczas picia napoju. Czujność i obserwacja to dwie fundamentalne zasady, które powinny towarzyszyć po zachłyśnięciu się wodą. Jeżeli wystąpi jakikolwiek z symptomów suchego utonięcia, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W żadnym wypadku nie wolno zwlekać i liczyć na to, że objawy ustąpią samoistnie.

Sytuacja wymaga szczególnej uwagi, jeśli osobą poszkodowaną jest dziecko. Przez kilka kolejnych dni po zdarzeniu monitorujmy stan zdrowia pociechy. Pierwsza pomoc rozpoczyna się od zauważenia symptomów i zachowania spokoju w tej sytuacji. Jeśli zaobserwowaliśmy u dziecka którykolwiek z objawów suchego utonięcia, jak najszybciej skontaktujmy się z lekarzem. Należy pamiętać, że niebezpieczne jest nawet chwilowe podtopienie!

W przypadku podejrzenia suchego lub wtórnego utonięcia lekarz zaleci prześwietlenie płuc oraz gazometrię (badanie poziomu tlenu we krwi). Jeśli zachodzi taka potrzeba, to pacjentowi z objawami suchego lub wtórnego utonięcia podaje się leki przeciwobrzękowe, tlen oraz podłącza się go pod aparaturę monitorującą funkcję życiowe.

Jak często dochodzi do suchych utonięć?

Nie prowadzi się statystyk dotyczących skali występowania suchych utonięć, ale szacuje się, że mogą one stanowić od 1 do 5% wszystkich utonięć. W Polsce określa się je częściej mianem powikłań po podtopieniu się lub topieniu.

Należy podkreślić, że zarówno suche, jak i wtórne utonięcia częściej zdarzają się u dzieci. Podczas zabawy w wodzie pociechy często mają otwarte usta, co sprzyja zachłyśnięciu. Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia tego zjawiska, także u dorosłych, są astma i niedawno przebyte zapalenie płuc.

Czytaj również: Stridor – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie świstu krtaniowego