Obrzęk gardła i obrzęk krtani – jakie są przyczyny i sposoby leczenia?

Obrzęk krtani – przyczyny – zapalenie krtani i nagłośni

U dzieci najczęstszą przyczyną obrzęku krtani u dziecka jest ostre zapalenie krtani. Choroba ta zaczyna się nagle i zwykle ma dość dramatyczny początek – dziecko, które wieczorem kładło się spać zupełnie zdrowe, w nocy (bo wtedy najczęściej pojawiają się pierwsze objawy) budzi się z dusznością, stridorem (charakterystycznym, piejącym odgłosem na wdechu – świst oddechowy) i męczącym, szczekającym kaszlem.Duszność jest efektem obrzęku krtani. Dobrą metodą na złagodzenie objawów jest ekspozycja na zimne powietrze. Celem leczenia wirusowego ostrego zapalenia krtani jest rozkurczenie dróg oddechowych – w tym celu podawana jest adrenalina wziewnie lub glikokortykosteroidy wziewnie lub ogólnoustrojowo.

Przeczytaj też: Budzenie się w nocy – przyczyny, jak leczyć?

Poważną chorobą krtani, która obecnie z uwagi na obowiązkowe szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae występuje bardzo rzadko, jest zapalenie nagłośni. W przebiegu tej choroby dochodzi do szybko narastającego obrzęku nagłośni, który powoduje duszność zagrażającą życiu. Zdarza się, że chory może wymagać hospitalizacji w oddziale intensywnej terapii i intubacji. Bezwzględnie przeciwwskazane jest wkładanie do jamy ustnej przedmiotów, w tym szpatułki, bo to może nasilić obrzęk. Z uwagi na to, że u podłoża choroby leży zakażenie bakteryjne (zwykle wspomnianą wyżej bakterią Haemophilus influenzae), w leczeniu stosowany jest antybiotyk.

Obrzęk gardła a zapalenie gardła i migdałków

Uczucie obrzękniętego gardła bardzo często obserwowane jest w przebiegu zapalenia gardła i migdałków, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Rozpulchnione gardło daje wrażenie obrzęku, dodatkowo chory zgłasza ostry ból gardła i osłabienie apetytu. W badaniu przedmiotowym stwierdza się czerwone gardło z rozpulchnioną błoną śluzową, czasem towarzyszące powiększenie i rozpulchnienie migdałków podniebiennych oraz obecność nalotów na migdałkach.

Chorobą, która objawia się bolącym gardłem i uczuciem obrzęku gardła jest m.in. mononukleoza zakaźna. Jest to schorzenie wywołane wirusem EBV (chociaż podobny obraz kliniczny daje też choroba wywołana przez wirus cytomegalii – CMV) objawiające się m.in. silnym bólem gardła, obecnością nalotów na migdałkach podniebiennych, ogólnym osłabieniem. W przebiegu mononukleozy zakaźnej często dochodzi do bardzo znacznego powiększenia migdałków, co daje nieprzyjemne uczucie opisywane przez chorych jako obrzęk gardła.

Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie

Obrzęk gardła i krtani a alergia

Obrzęk gardła i krtani może być wynikiem reakcji alergicznej – zespołu alergii jamy ustnej, obrzęku naczynioruchowego lub anafilaksji. Oral allergy syndrome (OAS), czyli zespół alergii jamy ustnej, to reakcja alergiczna najczęściej na pokarmy w wyniku alergii krzyżowej (z uwagi na podobną budowę antygenów niektórych pokarmów i pyłków, organizm interpretuje niektóre pokarmy jako pyłki, na które jest się uczulonym).

Najczęstszymi alergenami krzyżowymi są owoce (np. brzoskwinie, jabłka, kiwi, banan), ale też warzywa (np. seler, pomidor), orzechy, zboża. Co ciekawe, często produkty te prowadzą do wystąpienia objawów tylko po spożyciu na surowo, po obróbce termicznej są dobrze tolerowane. W wyniku reakcji alergicznej dochodzi do obrzęku śluzówek jamy ustnej i gardła, chory odczuwa swędzenie i drapanie, może wystąpić chrypka.

Obrzęk naczynioruchowy (obrzęk Quinckego) to miejscowy obrzęk śluzówek występujący po ekspozycji na alergen (np. jad owadów błonkoskrzydłych, pokarm, lek). W przebiegu reakcji może dojść do obrzęku gardła i krtani powodującego silną duszność mogącą nawet zagrażać życiu.

Zobacz też: Globus histericus – co oznacza gula w gardle?

Wstrząs anafilaktyczny a obrzęk krtani

Anafilaksja oraz wstrząs anafilaktyczny to ciężka reakcja alergiczna objawiająca się obrzękiem śluzówek, dusznością, zmianami skórnymi (pokrzywka), kołataniem serca, osłabieniem, bólem brzucha, biegunką, wymiotami.

Jeżeli dochodzi do obniżenia ciśnienia tętniczego, mówimy o wstrząsie anafilaktycznym. Zarówno wstrząs anafilaktyczny, jak i sama anafilaksja są poważnymi stanami stanowiącymi zagrożenie życia i wymagającymi szybkiej reakcji. Podstawowym lekiem ratującym życie jest w tym przypadku adrenalina podawana domięśniowo za pomocą specjalnego pena. Każda przebyta anafilaksja oraz wszelkie poważne alergie są wskazaniem do posiadania takiego pena.