Zapalenie nagłośni – przyczyny, objawy, leczenie nagłośniowego zapalenia krtani

Zapalenie nagłośni, czyli nagłośniowe zapalenie krtani

Zapalenie nagłośni u dziecka czy dorosłego jest stanem, w którym chrząstka nagłośniowa zamykająca wejście do tchawicy ulega obrzękowi i zostaje objęta stanem zapalnym. Schorzenie to dotyka najczęściej dzieci, jednak pojawia się także u osób w innym wieku.

Występuje ono rzadko, lecz jego konsekwencje mogą być czasem bardzo poważne. Zazwyczaj pojawia się nagle i gwałtownie narasta, nie dając przed tym charakterystycznych symptomów.

Pierwsze objawy zapalenia nagłośni związane są z infekcją sąsiednich struktur gardła. Obrzęknięta nagłośnia, ze względu na swoje położenie, utrudnia swobodny przepływ powietrza, wywołując przy tym szereg dolegliwości wymagających konsultacji lekarza. Zapalenie nagłośni bywa określane przez pacjentów jako zapalenie tchawicy.

Zapalenie nagłośni – jakie są przyczyny?

Nagłośnia jest chrząstką położoną w tylnej części gardła. Poprzez zmianę swojego położenia umożliwia ona dostawanie się powietrza do tchawicy, zaś pokarmu do przełyku. Gdy zostaje objęta zakażeniem, powiększa się, utrudniając zarówno przełykanie, jak i oddychanie.

Za przyczynę zapalenia nagłośni uznaje się bakterię o nazwie Haemophilus influenzae . Zarażenie tym drobnoustrojem rzadko obejmuje nagłośnię, o wiele częściej dotyka opon mózgowych i płuc. Obecnie, ze względu na ogólnodostępne szczepienia, obniżył się odsetek chorób spowodowanych tą bakterią. Samo zakażenie nie wystarczy jednak do rozwoju zapalenia nagłośni.

Zazwyczaj poprzedzone jest ono szeregiem innych czynników doprowadzających do uszkodzenia błony śluzowej, która pokrywa chrząstkę nagłośniową. Możemy do nich zaliczyć:

• poparzenia spowodowane przyjmowaniem gorących pokarmów,
• podrażnienia wywołane dymem tytoniowym i alkoholem,
• przerwanie ciągłości błony śluzowej nagłośni przez ciało obce.

Uszkodzona w ten sposób tkanka bardzo łatwo zostaje zajęta przez drobnoustroje. Poza wymienionymi wyżej czynnikami fizycznymi wystąpieniu zapalenia nagłośni mogą towarzyszyć zakażenia bakteriami, głównie z rodzaju paciorkowców i gronkowców, zakażenia różnymi typami wirusa HSV lub wirusem mononukleozy, a także grzybice.

Zapalenie nagłośni – objawy

Powyżej przedstawiono wiele przyczyn mogących wywoływać zapalenie nagłośni. Jednak bez względu na czynnik wywoławczy, choroba ta będzie objawiała się bardzo podobnie, natomiast symptomy rozwoju zapalenia nagłośni mogą różnić się u dzieci i u dorosłych.

Duże znaczenie ma więc uważna obserwacja małych dzieci, tak aby nic nie umknęło uwadze opiekunów. Zaobserwowanie u dziecka objawów wskazujących na możliwość wystąpienia zapalenia nagłośni powinno skłonić do natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Podobne symptomy występują w przypadku wielu chorób, a ze względu na rzadkość występowania zapalenia nagłośni prawdopodobnie nie będą wywołane tym schorzeniem.

Zbyt późna reakcja może doprowadzić do poważnych powikłań, dramatycznego przebiegu zaostrzenia choroby, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci, która następuje najczęściej na skutek powikłania zapalenia nagłośni, czyli uduszenia przez powiększoną i zatykającą tchawicę chrząstkę nagłośniową.

Z tego samego powodu zapalenie nagłośni jest również śmiertelnie niebezpieczne dla dorosłych.

Objawy zapalenia nagłośni to:

• gorączka sięgająca nawet 40 stopni Celsjusza,
• kaszel,
• problemy z przełykaniem (dysfagia) – czynność przełykania staje się bardzo bolesna, towarzyszy jej ślinotok, dzieci mogą zupełnie odmówić przyjmowania pokarmów,
• chrypka lub ściszony głos,
• stridor, czyli świst oddechowy – powstaje on na skutek zwężenia górnych dróg oddechowych,
• duszność – towarzyszy jej przyjmowanie pozycji ułatwiającej oddychanie (pozycja siedząca z pochyloną do przodu sylwetką, oddychanie przez otwarte usta).

Wraz z upływem czasu ogólny stan chorego będzie się pogarszał. Na skutek problemów z oddychaniem i – tym samym – niskiego poziomu tlenu we krwi pojawi się sinica, senność, a także zawroty głowy i utrata przytomności. W zaostrzonych stanach chory może potrzebować hospitalizacji.

Nagłośniowe zapalenie krtani – jakie badania?

W przypadku znacznie nasilonych, narastających objawów stwierdzenie zapalenia nagłośni dla doświadczonego lekarza nie powinno być żadnym problemem.

Już po zebraniu wywiadu i wykonaniu podstawowego badania – laryngoskopii pośredniej przy użyciu lusterka – lekarz ujrzy widoczną nagłośnię w gardle (żywoczerwoną, obrzękniętą). Wówczas będzie możliwe stwierdzenie jej zapalenia.

Jeżeli laryngoskopia okaże się niewystarczająca lub objawy nagłośniowego zapalenia krtani nie są nasilone, pada podejrzenie zapalenia, które trzeba zweryfikować. Wykonanie prześwietlenia gardła i klatki piersiowej, a także testów krwi ułatwi stwierdzenie procesu zapalnego w obrębie organizmu.

Zapalenie nagłośni – leczenie

Jak w wielu innych przypadkach, dobór odpowiedniego leczenia zapalenia nagłośni zależy od stopnia nasilenia objawów oraz indywidualnego przebiegu choroby. W pierwszej kolejności najważniejsze jest utrzymanie prawidłowego stężenia tlenu we krwi. W skrajnych przypadkach obrzęk może być tak silny, że zaburzy prawidłową wymianę gazową.

Wówczas udrożnienie dróg oddechowych wymaga wykonania tracheotomii, czyli nacięcia chrząstek tchawicy i utworzenia drugiego otworu, który omija obrzęknięte struktury. Jest to metoda stosowana w skrajnych, bardzo poważnych przypadkach, zazwyczaj zaś wystarczy użycie maski tlenowej w celu zwiększenia stężenia tlenu w trafiającym do płuc powietrzu.

W następnej kolejności stosuje się antybiotyki na zapalenie nagłośni, aby pozbyć się bakterii w gardle, które wywołują chorobę. Zazwyczaj po ich wdrożeniu, już po krótkim czasie, zauważalna jest znacząca poprawa stanu chorego.

Ważne jest także wprowadzenie niesteroidowych leków przeciwzapalnych i kortykosteroidów w celu obniżenia temperatury ciała oraz zmniejszenia obrzęku struktur gardła.

Prawidłowo prowadzona terapia musi być uzupełniana podażą płynów i składników odżywczych drogą dożylną, gdyż chory nie może się swobodnie odżywiać doustnie.

Mimo że nagłośniowe zapalenie krtani nie występuje zbyt często, to warto dokonać szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae (Hib). Szczepionka może uchronić przed poważniejszymi chorobami wywoływanymi przez ten drobnoustrój.

Zapalenie nagłośni – wypowiedź laryngologa