Ból dziąseł – przyczyny i domowe sposoby na bolące dziąsła

Jakie są przyczyny bólu dziąseł?

Dziąsła wchodzą w skład przyzębia, czyli takich struktur, które utrzymują ząb w zębodole. Gdy są zdrowe, mają bladoróżowy kolor i czasami widoczne małe dołeczki, które przypominają fakturę skórki pomarańczy. Tuż przy zębie tworzą tzw. rowek dziąsłowy, czyli niewielkie wgłobienie otaczające tę strukturę.

Choroby dziąseł możemy podzielić na te, które powstają na skutek utrzymywania złej higieny jamy ustnej (gromadzenie się płytki nazębnej, czyli resztek pokarmowych oraz bakterii) oraz te niezwiązane z płytką nazębną.

Często chore dziąsła są wynikiem współdziałania złej higieny zębów oraz czynników ogólnych. Dotyczy to w szczególności:

• młodzieży w okresie dojrzewania;
• miesiączkujących kobiet;
• kobiet ciężarnych;
• osób chorych na cukrzycę, białaczkę, anoreksję i bulimię;
• pacjentów przyjmujących niektóre leki przeciwdrgawkowe, immunosupresyjne (obniżające odporność), nadciśnieniowe, antykoncepcyjne;
• osób z niedoborami witaminy C, witaminy E.

Inną grupą są choroby dziąseł niewywołane przez płytkę nazębną. Znaczy to, że dolegliwości związane z zapaleniem mogą dotyczyć osób, które utrzymują prawidłową higienę jamy ustnej, a po usunięciu płytki nazębnej objawy nie ustępują.

Tego typu schorzenie spowodowane jest zazwyczaj przez bakterie, wirusy (m.in. wirus HIV), grzyby. Może być także uwarunkowane genetycznie bądź manifestować choroby ogólnoustrojowe, takie jak pęcherzyca, pemfigoid, liszaj płaski, rumień wysiękowy czy toczeń rumieniowaty. Wówczas dziąsła, oprócz wymienionych wcześniej objawów, mogą się złuszczać, a na ich powierzchniach pojawiać się będą bolesne nadżerki i biało-czerwone wykwity.

Ostatnią przyczyną bolących dziąseł mogą być urazy dziąseł spowodowane: oparzeniami, zbyt agresywnym sposobem mycia zębów (nieodpowiednią techniką) lub spożywaniem zbyt twardych pokarmów. Do tej grupy można zaliczyć także ból dziąseł po ekstrakcji, jednak wtedy należy stosować się do zaleceń lekarza, który przeprowadzał zabieg usunięcia zęba.

Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?

Zapalenie dziąseł – bolące dziąsła i inne objawy

Brak higieny, złe szczotkowanie zębów, nieużywanie nici dentystycznych oraz niestosowanie się do zaleceń lekarza dentysty powodują przykre dolegliwości, takie jak np. ból dziąseł po jedzeniu, w trakcie szczotkowania lub ból samoistny.

Możemy mieć także do czynienia ze zmianą ich koloru – zwykle jest to zaczerwienienie dziąseł, które bywają obrzęknięte (rozpulchnione). Pojawia się też nieprzyjemny zapach z ust oraz tkliwość dziąseł (zmiana ich konsystencji).

Obrzęki, czyli rozpulchnione dziąsła, często towarzyszą ząbkowaniu lub wyrzynaniu się zębów u dorosłych, np. zębów mądrości. Może występować wówczas zaczerwienienie i ból dziąsła przy ósemce, która zaczyna być widoczna. Krwawienie dziąseł bywa samoistne lub towarzyszy spożywaniu pokarmów i myciu zębów. Pacjent może skarżyć się również na dyskomfort związany z nadwrażliwością.

Są to typowe objawy zapalenia dziąseł . Zlekceważone i nieleczone może przejść w poważniejszą chorobę, jaką jest paradontoza (zapalenie przyzębia) , która czasem może prowadzić nawet do utraty zębów.

Zobacz też: Ból po wyrwaniu zęba – ile trwa, jak się go pozbyć?

Ból dziąseł w ciąży – ciążowe zapalenie dziąseł

Szczególną uwagę poświęca się chorobom i zapaleniu dziąseł w ciąży . Choć jest to schorzenie niezwiązane z płytką nazębną, objawy są niemal identyczne. Ta częsta przypadłość rozwija się najczęściej w II i III trymestrze ciąży. Ustępuje tuż po porodzie.

Przyszłe matki powinny z dużą starannością dbać o higienę jamy ustnej. Szczególnym przypadkiem ciążowego zapalenia dziąseł jest tzw. guz ciążowy (nadziąślak naczyniowaty), który może krwawić przy szczotkowaniu lub po jedzeniu. Pomimo mylnej nazwy, nie jest to typowy guz i zanika po urodzeniu dziecka.

Czasem lekarz stomatolog może zasugerować kobiecie wizytę u lekarza ginekologa, jeśli występuje ból dziąseł w ciąży, a wykluczone zostały inne przyczyny tego stanu chorobowego.

To też może Cię zainteresować: Jakie powikłania mogą wystąpić po usunięciu zęba?

Jakie są sposoby na ból dziąseł?

• Po pierwsze, nie można rezygnować z utrzymywania prawidłowej higieny jamy ustnej. Pacjenci często mówią lekarzowi, że rezygnują ze szczotkowania, ponieważ występuje u nich np. ból dziąsła nad zębem. Jest to jednak zgubne myślenie. Rzeczywiście twarda szczoteczka oraz zła technika mycia mogą nasilić objawy – wtedy powinno się zakupić szczoteczkę z miękkim włosiem, którą można masować dziąsła.
• Po drugie, w przypadku bolesnych dziąseł należy stosować nici dentystyczne. Zdarza się, że osoby, które prawidłowo myją zęby, nadal mają problem z dziąsłami. Przyczyna tkwi wtedy zazwyczaj w złym traktowaniu przestrzeni międzyzębowych, do których szczoteczka nie dociera. Osobom powyżej 12. roku życia zaleca się umiejętne stosowanie nici dentystycznych. Często procedura ta sprawia problem polegający na braku wiedzy, jak ją przeprowadzać. W związku z tym należy poprosić swojego lekarza, aby zademonstrował prawidłową technikę.
• Po trzecie, domowym sposobem na ból dziąseł jest płukanie jamy ustnej środkami antyseptycznymi (bakteriobójczymi). Nieprzecenione w zapaleniach dziąseł są środki zawierające chlorheksydynę. Stosowane przez dłuższy czas mogą jednak powodować odwracalne przebarwienia zębów.

Jak już wspomniano, choroby dziąseł mogą być pierwszymi objawami takich schorzeń, jak cukrzyca, białaczka czy AIDS. Nie wolno lekceważyć dolegliwości – trzeba jak najszybciej udać się do specjalisty, który przeprowadzi dokładny wywiad, prawidłowo zdiagnozuje i wdroży odpowiednie leczenie.

Regularny skalling (mechaniczne usunięcie płytki nazębnej przez lekarza) oraz instruktaż higieny jamy ustnej wraz z bardzo dobrą współpracą pacjenta zwykle wystarcza, żeby pozbyć się przykrych objawów, takich jak ból dziąseł między zębami. Tylko w niektórych jednostkach chorobowych stosuje się antybiotyk na zapalenie dziąseł. Nie należy samemu podejmować decyzji o jego przyjmowaniu.

To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie

Bolące dziąsła – domowe sposoby

Po delikatnym szczotkowaniu zębów i masażu dziąseł można spróbować domowych sposobów, które złagodzą dolegliwości bólowe. Metody te należy stosować w oczekiwaniu na wizytę u lekarza stomatologa, np. periodontologa (specjalisty zajmującego się chorobami przyzębia, czyli m.in. dziąseł).

Można stosować płukanki z naparu rumianku lub szałwii – obydwa zioła na dziąsła mają właściwości ściągające i łagodzące objawy choroby. Należy zalać wrzątkiem torebkę z rumiankiem lub szałwią i poczekać aż ostygnie. Następnie należy płukać jamę ustną trzy razy dziennie przez około 2 minuty.

Zaleca się też płukankę z wody utlenionej – łyżkę 3-procentowej wody utlenionej wlewa się do połowy szklanki przegotowanej, chłodnej wody i płucze jamę ustną 3 razy dziennie.

Pacjenci dość często pytają, co jeść, aby nie doprowadzić do choroby dziąseł lub zmniejszyć odczucia bólowe. Odpowiedź jest prosta: należy przyjmować pokarm miękki (np. chleb z odkrojoną skórką), w temperaturze pokojowej, ale przy tym pełnowartościowy. Nie można unikać owoców i warzyw, które są bogate w witaminy – głównie witaminę C.

Czytaj również: Ból ósemki – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby na ból zęba mądrości