Antybiotyk w stomatologii – kiedy stosować i czy istnieje antybiotyk na ból zęba?

Czy istnieje antybiotyk na ból zęba?

Antybiotyk na ból zębów? Nic bardziej mylnego. Pacjenci często pytają: „Jaki antybiotyk na ząb z ropą czy zapalenie miazgi zęba? Jak uśmierzyć ból?”. Przytoczone sytuacje nie wymagają antybiotykoterapii tylko profesjonalnego leczenia stomatologicznego. Trzeba pamiętać, że antybiotyki działają przeciwbakteryjnie, a nie przeciwbólowo czy przeciwzapalnie.

Antybiotyk można zakupić w aptece jedynie na receptę i powinno dokupić się do niego probiotyk dostępny bez recepty. Należy podkreślić, że obecnie antybiotyki w stomatologii są rozważane tylko w pewnych sytuacjach klinicznych. Do uśmierzenia bólu zęba służą natomiast liczne środki przeciwbólowe.

Antybiotyk w stomatologii – kiedy?

W obecnych czasach antybiotykoterapia jest powszechnie nadmiernie wykorzystywana przez pacjentów, jak i lekarzy. Wiąże to się niestety z rosnącą antybiotykoopornością bakterii, która staje się coraz bardziej poważnym problemem medycyny. Współcześnie w stomatologii stosowanie antybiotykoterapii ogranicza się tylko do konkretnych sytuacji klinicznych. Najczęściej dotyczy to ostrych infekcji o gwałtownym bądź rozległym przebiegu. Do stomatologicznych wskazań do zastosowania antybiotyków należą m.in.:

• ropnie przebiegające z ogólnoustrojowymi objawami, takimi jak gorączka;
• rozlane procesy ropne w obrębie części twarzowej czaszki;
• ostre martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł i przyzębia;
• zapalenia kości szczękowych;
• replantacje wybitych zębów stałych;
• uszkodzenia tkanek miękkich wymagające oczyszczenia i zszycia.

Najczęstszymi zalecanymi antybiotykami przez lekarzy dentystów są klindamycyna oraz amoksycylina (z klawulanianem), czasem stosowana w skojarzeniu z metronidazolem.

Antybiotyk w stomatologii – jakie są wskazania?

Osłonowe stosowanie antybiotyków w stomatologii jest konieczne u pacjentów obciążonych ogólnoustrojowo. Zalicza się do nich pacjentów: z podwyższonym ryzykiem infekcyjnego zapalenia wsierdzia (m.in. z przebytym IZW, z protezami zastawek serca, z siniczymi wadami serca), stosujących immunosupresję (np. po przeszczepach) czy też tych z endoprotezami stawowymi (wszczepionymi w ciągu ostatnich 2 lat). Do tej grupy należą także pacjenci z: niekontrolowaną cukrzycą, białaczką, zakażeniem HIV, jak i ze schyłkową niewydolnością nerek.

To też może Cię zainteresować: Wyrywanie ósemki – czy ekstrakcji boli?

Wśród zabiegów stomatologicznych z bakteriemią (dostaniem się bakterii z jamy ustnej do krwiobiegu) wymienia się m.in.: ekstrakcje (usunięcia) zębów, skalingi (usuwanie kamienia nazębnego), leczenie endodontyczne (kanałowe) oraz wszelkie inne zabiegi chirurgiczne.

Stosuje się jedną dawkę antybiotyku doustnie na godzinę przed zabiegiem. Rekomendowana jest amoksycylina (dorośli 2 g, dzieci 50 mg/kg m.c.), a w przypadku uczulenia na penicyliny – klindamycyna (dorośli 0,6 g, dzieci 20 mg/kg m.c.). Przedłużenie osłony z mniejszą dawką podtrzymującą na kilka dni po zabiegu jest zależne od indywidualnej oceny sytuacji przez lekarza dentystę.

Antybiotyk w stomatologii – czy jest konieczny?

W przypadku zabiegów chirurgicznych, takich jak usuwanie zatrzymanych zębów mądrości („ósemek”) czy resekcji wierzchołka korzenia zęba można rozważyć podanie profilaktycznie antybiotyku także u osób ogólnie zdrowych. Wówczas podobnie podaje się jedną dawkę antybiotyku (amoksycylinę lub klindamycynę) doustnie godzinę przed zabiegiem z możliwym przedłużeniem mniejszymi dawkami przez kilka dni po nim.

Przeczytaj: Usuwanie korzenia zęba – kiedy jest konieczne?

Nie ma jednak jednoznacznych dowodów, czy takie postępowanie jest niezbędne. Dlatego też nie powinno podawać się standardowo każdemu pacjentowi antybiotyku po „wyrwaniu” zęba, gdy nie ma ku temu żadnych wskazań.

Antybiotyk na ból zęba czy tabletki przeciwbólowe?

Skoro na ból zęba antybiotyk nie zadziała, to co innego może pomóc w tej sytuacji? Antybiotyki mają na celu zwalczenie źródła infekcji bakteryjnej, jednak obecna jest gama leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych dostępnych bez recepty (tzw. OTC). Wśród popularnych najczęściej stosowanych przez pacjentów preparatów należy m.in. metamizol (pyralgina), aspiryna czy też ibuprofen. W powszechnym użyciu jest też paracetamol (ten nie wykazuje działania przeciwzapalnego).

W sytuacjach doraźnych pierwszy z nich (paracetamol) uznany jest za bezpieczny do stosowania niezależnie od trymestru ciąży. Silniejsze środki przeciwbólowe, jak np. ketoprofen, dostępne są tylko na receptę.