Autofobia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie lęku przed samotnością

Autofobia – co to jest?

Fobie to zaburzenia psychiczne, które wywołują w nas lęk lub strach. Nazwa fobii zależy od czynnika, który jest jej źródłem. Autofobia w dosłownym znaczeniu oznacza lęk przed samym sobą. Jednak nie jest to do końca trafne określenie. Autofobię można lepiej scharakteryzować jako lęk przed samotnością, strach przed poczuciem osamotnienia i przed złymi rzeczami, które mogą się wydarzyć, gdy jesteśmy sami. Chory na tego rodzaju fobię wpada w panikę w konkretnych sytuacjach, co może utrudniać mu codzienne funkcjonowanie.

Autofobia wywołuje paniczny lęk przed określonymi sytuacjami (w tym przypadku przed zostaniem samemu), dlatego klasyfikuje się ją do grupy fobii znanych jako fobie specyficzne. Są to najczęstsze zaburzenia psychiczne, które występują u człowieka. Inne nazwy, którymi określa się autofobię to monofobia, isolofobia i eremofobia.

Czytaj również: Fobia społeczna – przyczyny, objawy, leczenie domowe, test na fobię

Autofobia – przyczyny

Nie jest jasno określone, co może wywoływać różnego rodzaju fobie. Zdecydowanie każda z nich ma indywidualny charakter i u każdego może mieć nieco inne podłoże. Można jednak uogólnić, że autofobia jest najczęściej następstwem jakichś wydarzeń z dzieciństwa lub okresu dorastania, związanych z utratą bliskich osób. Lata młodości mają największy wpływ na nasze późniejsze życie, a doświadczenia, które wówczas zdobywany, silnie na nas wpływają i determinują naszą psychikę.

Przyczyną autofobii może być konfrontacja ze śmiercią bliskiej osoby, złe wspomnienia związane z rozwodem lub zerwanie więzi z kimś, kto był dla nas ważny. Autofobia może również być następstwem depresji, a także ujawnić się przy chorobie borderline .

Czytaj również: Cyklotymia – objawy, przyczyny, test i leczenie afektywnego zaburzenia nastroju

Autofobia – objawy

Autofobii nie należy mylić z poczuciem osamotnienia. Każdy z nas może czuć się czasami samotny. Mamy wówczas potrzebę obcowania z innymi ludźmi, przebywania w towarzystwie, rozmowy lub nawet bycia obok. Nie są to jednak objawy świadczące o autofobii. Jeśli jednak taki stan odczuwamy coraz częściej, warto przyjrzeć się temu bliżej, ponieważ mogą to być oznaki zmian w naszej psychice, które mogą prowadzić do choroby.

Sprawdź też: Jak się uwolnić z toksycznego związku?

Autofobia objawia się przede wszystkim ogromnym, wręcz trudnym do opisania lękiem przed pozostaniem w samotności. Warto podkreślić, że nie zawsze samotność jest rozumiana dosłownie. Czasami możemy czuć się samotni w towarzystwie innych osób, ponieważ np. mamy wrażenie, że te osoby nie są nam życzliwe i nie czujemy się przy nich bezpiecznie. Osoba cierpiąca na monofobię może odczuwać niepokój wśród obcych osób.

Autofobia daje nie tylko objawy psychiczne, ale również fizyczne. Jakie objawy powinny wzbudzić naszą czujność?

Objawy fizyczne autofobii

• Omdlenia;
• Zawroty głowy;
• Uczucie suchości w ustach;
• Drętwienie kończyn;
• Drżenie mięśni;
• Uderzenia gorąca;
• Nadmierna potliwość;
• Kołatanie serca;
• Wymioty;
• Nudności;
• Biegunka.

Objawy psychiczne autofobii

• Obawa, że stanie się coś złego, gdy jesteśmy sami, np. strach przed omdleniem;
• Wszechogarniający lęk przed przebywaniem samemu w pomieszczeniu;
• Poczucie, że konieczna jest ucieczka z miejsca, w którym jesteśmy sami do miejsca, gdzie będziemy mieć towarzystwo;
• Lęk przed śmiercią;
• Strach przed tym, że do miejsca, w którym przebywamy, mogą przyjść niepożądane osoby, np. złodziej;
• Trudności z logicznym myśleniem i zapanowaniem nad własnymi myślami w danej sytuacji – w głowie jest tylko jedna myśl związana ze strachem, co jeszcze bardziej go potęguje;
• W skrajnych przypadkach mogą wystąpić myśli samobójcze.

Osoby cierpiące na autofobię za wszelką cenę szukają towarzystwa. Potrzebują kogoś, kto będzie przy nich. Czasami nie wystarczy fakt, że np. w mieszkaniu jest druga osoba, która znajduje się w innym pomieszczeniu. Chory potrzebuje kogoś, kto jest fizycznie obok niego. Mniejsze znaczenie ma dla niego, kto to będzie. Byleby nie został sam.

Czytaj również: Nerwica natręctw myślowych – przyczyny, objawy, leczenie, leki

Autofobia – leczenie

Leczenie autofobii wymaga przede wszystkim przepracowania z psychoterapeutą swoich doświadczeń z przeszłości, które mogą być przyczyną choroby. Osoba cierpiąca na autofobię powinna nauczyć się panować nad swoimi myślami w sytuacjach, kiedy paraliżuje ją strach przed pozostaniem samemu w jakimś miejscu i zmieniać tok myślenia. Tak naprawdę autofobik musi na nowo nauczyć się funkcjonowania społecznego.

Wsparcie bliskich

W procesie leczenia ważną rolę pełnią bliscy. To od nich osoba chora powinna dostać najwięcej wsparcia, musi czuć się bezpiecznie oraz wiedzieć, że może na nich liczyć. Rodzina i przyjaciele muszą uzbroić się w cierpliwość, ponieważ wyleczenie z autofobii z pewnością nie nastąpi z dnia na dzień. Ważne, aby przy osobie chorej zawsze był ktoś, kto dotrzyma jej towarzystwa i pomoże oswoić jej lęki związane z byciem samemu.

Psychoterapia

Przy leczeniu autofobii najczęściej stosuje się psychoterapię w nurcie poznawczo-behawioralnym (CBT) . Forma ta jest uznawana za jedną z najbardziej skutecznych terapii przy leczeniu zaburzeń lękowych. Potwierdzają to liczne badania naukowe. Zadaniem terapii CBT jest zmiana myślenia u pacjenta oraz zamiana negatywnych myśli, które źle na niego wpływają na takie, które będą mu służyły i będą miały pozytywny wpływ na jego życie i zdrowie. Często psychoterapia daje oczekiwane rezultaty bez konieczności włączania środków farmakologicznych. Jeśli jednak same spotkania ze specjalistą nie pomagają, może on zadecydować o włączeniu leków, które mają wspomóc leczenie.

Środki farmakologiczne

Środki farmakologiczne stosowane w leczeniu autofobii to zazwyczaj substancje takie jak sertralina, escitalopram, paroksetyna lub fluoksetyna . Niektórzy stosują również leki z grupy β-adrenolityków. Ich zadaniem jest unormowanie częstości akcji serca. Dzięki temu można zminimalizować występowanie objawów fizycznych, których czasami samo pojawienie się nakręca osobę chorą i wywołuje u niej strach. Hamując np. kołatanie serca czy szybki oddech możemy uniknąć efektu spirali i napadów strachu.

Autofobia jest chorobą, z której można się wyleczyć, jeśli pacjent będzie regularnie uczęszczał na terapię i uczył się nowego sposobu myślenia w sytuacjach, które do tej pory wywoływały panikę.

Czytaj również: Psycholog, psychiatra czy psychoterapeuta? Do kogo po pomoc ze zdrowiem psychicznym?