Syndrom Piotrusia Pana – przyczyny, objawy, leczenie

Co nazywamy syndromem Piotrusia Pana?

Syndrom Piotrusia Pana to określenie, którym opisuje się mężczyzn, u których zarówno rozwój psychiczny jak i emocjonalny zatrzymał się przedwcześnie i pozostał na etapie wieku dziecięcego. Taka osoba wiedzie beztroskie życie i uwielbia się bawić. Emanuje urokiem osobistym, jednak skupiona jest w całości na sobie i swoich potrzebach, domaga się uwagi i jak najszybszej realizacji swoich zachcianek, bez wglądu w problemy dnia codziennego czy obowiązki z nim związane. Choć z pozoru mężczyzna z syndromem Piotrusia Pana może wydawać się atrakcyjnym partnerem, ze spontanicznymi pomysłami i beztroskim podejściem do życia, w praktyce związek z nim to nie lada wyzwanie, zwłaszcza gdy przytłaczają go obowiązki związane z dorosłością.

Sprawdź też: Jak się uwolnić z toksycznego związku?

Co ważne, mimo że prawie każdy z nas ma w swoim otoczeniu chociaż jeden przypadek syndromu Piotrusia Pana, nie jest on wpisany na listę chorób i zaburzeń psychicznych. Czy to oznacza, że problem nie istnieje? Nie do końca – choć nie jest on uznany za jednostkę wymagającą obligatoryjnego leczenia, pozwala on na opis jednego z częstszych stanów psychicznych, z wszystkimi jego niedoskonałościami.

Przeczytaj również: Osobowość narcystyczna – rodzaje narcyzów

Przyczyny syndromu Piotrusia Pana

Syndrom Piotrusia Pana, inaczej określany jako kompleks wiecznego chłopca, ma wieloprzyczynowe podłoże. Wśród najważniejszych czynników sprzyjających jego wykształceniu się wymieniane są:

• brak odpowiednich wzorców do naśladowania w dzieciństwie,
• nadopiekuńczość ze strony jednego lub obojga rodziców,
• niepełna rodzina,
• niepoświęcanie dziecku odpowiedniej ilości czasu,
• ignorowanie powszechnie uznawanego systemu wartości rodzinnych.

Syndrom Piotrusia Pana zdecydowanie częściej występuje u jedynaków, a w rodzinach wielodzietnych u najmłodszych dzieci. To one, w porównaniu z innymi, najczęściej są rozpieszczane i traktowane łagodniej, a rodzice spełniają większość ich zachcianek.

Wiecznymi chłopcami pozostają również często mężczyźni, w przypadku których w okresie dzieciństwa zabrakło ojca. Nie posiadają oni wtedy odpowiedniego wzoru do naśladowania, który mógłby nauczyć ich samodzielności i odpowiedzialności za innych. Z tego powodu często występują u nich zaburzenia emocjonalne i mniejsza odporność na radzenie sobie z problemami. Co więcej, samotne matki w obawie przed tym, że syn „wyleci z gniazda”, często nieświadomie wychowują egoistycznych, skupionych na swoich potrzebach mężczyzn.

Zobacz też: Czy lęk separacyjny może występować u dorosłych?

Co ciekawe, syndrom Piotrusia Pana stosunkowo często występuje również w przypadku dzieci tzw. późnych rodziców, czyli osób, które długo starały się o potomstwo. To właśnie oni częściej odpuszczają obowiązki i nie stawiają granic, wychowując w nurcie tzw. bezstresowego wychowania.

To też może Cię zainteresować: Czym jest zespół Adele?

Czym charakteryzuje się mężczyzna dotknięty syndromem Piotrusia Pana?

Jakie wyróżniamy cechy syndromu Piotrusia Pana, czyli po czym możemy poznać „wiecznego chłopca”? To z jednej strony szereg cech, które mogą zwiększać jego atrakcyjność u płci przeciwnej, takich jak:

• prowadzenie lekkiego, beztroskiego życia,
• spontaniczność,
• ciągłe poszukiwanie nowych wyzwań,
• chęć imponowania innym,
• otwartość w kontaktach międzyludzkich,
• duże poczucie humoru,
• urok osobisty,
• troska o swój wygląd.

Z drugiej strony mamy objawy syndromu Piotrusia Pana, które powinny nas zaalarmować. To między innymi:

• egoizm,
• unikanie podejmowania planów na przyszłość,
• niechęć do wypełniania jakichkolwiek obowiązków,
• brak poczucia odpowiedzialności,
• płytkie traktowanie partnerki lub partnera,
• niedojrzałość emocjonalna,
• unikanie decyzyjności,
• zrzucanie na partnera problemów życia codziennego,
• niechęć do stabilizacji,
• przedmiotowe traktowanie innych,
• lęk przed samotnością,
• niechęć do założenia rodziny,
• wymaganie od strony partnerki wyrozumiałości w każdej kwestii,
• obarczanie innych winą za swoje niepowodzenia,
• marginalne traktowanie rodziny.

Przeczytaj również: Na czym polega zespół Alicji w Krainie Czarów?

Piotruś Pan jako partner

Jak już zostało wspomniane, wieczny chłopiec na pierwszy rzut oka może wydawać się atrakcyjnym obiektem zainteresowania. Sprawiający dobre wrażenie i mający powodzenie u kobiet, miły, zabawny, szukający nowych wyzwań i skłonny do spontanicznych prezentów czy romantycznych wyjazdów mężczyzna, który prowadzi beztroskie życie, staje się idealnym kompanem do zabawy.

W luźnych, niezobowiązujących związkach syndrom Piotrusia Pana nie stanowi więc najmniejszego problemu. Gorzej, gdy związek ten zaczyna przekształcać się w coś stałego i w grę zaczynają wchodzić zobowiązania i życie pełne różnego rodzaju obowiązków. Osoby będące wiecznymi chłopcami rzadko kiedy chętnie zakładają rodziny – zdecydowanie bliżej im do zabawy i beztroskiego czerpania przyjemności z życia. Jeżeli wyjdziemy za mąż za osobę cierpiącą na syndrom Piotrusia Pana, musimy liczyć się z tym, że większość nawet najbardziej błahych obowiązków spocznie na nas, a brak wsparcia i poczucia bezpieczeństwa będzie towarzyszyć nam każdego dnia.

Wielu mężczyzn oczekuje wtedy od swoich partnerek wyrozumiałości i akceptacji siebie z wszystkimi zaletami, wybaczania wszelkiego rodzaju wybryków i morza cierpliwości. Sprostać temu potrafią tak naprawdę wyłącznie partnerki z mocno rozwiniętym instynktem opiekuńczym, którym nie przeszkadza rola opiekunki, zamiast partnerki własnego męża. W wielu przypadkach jednak okazuje się, że kobieta nie jest w stanie sprostać wymaganiom partnera, a różnica charakterów jest tak duża, że panie decydują się na rozstanie, by poszukać bardziej stabilnego i dojrzałego związku.

Zobacz też: Syndrom Marii Antoniny – przyczyny, objawy, leczenie

Piotruś Pan a rodzicielstwo

Związek z Piotrusiem Panem choć trudny, jest możliwy, jednak prawdziwe schody pojawiają się w momencie, gdy pomiędzy nim a partnerką pojawia się inna osoba wymagająca opieki. Najczęściej jest to dziecko, które skupia na sobie uwagę kobiety, wywołując zazdrość u Piotrusia Pana i poczucie odtrącenia. Co więcej, trudna do zaakceptowania staje się odpowiedzialność, jaka zaczyna spoczywać na nim jako głowie rodziny. W większości przypadków ojcowie z syndromem Piotrusia Pana są mało zaangażowani w codzienną opiekę nad dzieckiem, skupiając się raczej jedynie na jej przyjemnych aspektach, takich jak np. zabawa z maluchem. Oczywiście dzieci chętnie z tego korzystają, dopóki jest to dla nich atrakcyjne. Gdy zaczynają dorastać, często widzą, że nie mogą na takim rodzicu polegać, a brak granic sprawia, że zaczynają tracić do niego szacunek.

To też może Cię zainteresować: Syndrom chińskiej restauracji – co to jest?

Syndrom Piotrusia Pana – leczenie

Syndrom Piotrusia Pana co prawda nie został uznany oficjalnie za zaburzenie psychiczne i nie posiada jasnych wytycznych odnośnie leczenia, niemniej udowodniono, że psychoterapia wykazuje w tym przypadku dużą skuteczność. To tak naprawdę jedyny sposób na leczenie syndromu Piotrusia Pana. Odpowiednio poprowadzona psychoterapia pozwala osobom cierpiącym na syndrom Piotrusia Pana poradzić sobie z lękiem przed odpowiedzialnością. Kluczowe w terapii jest znalezienie przyczyn niedojrzałości i lęku przed dorosłym życiem. Wymaga to jednak dużego wysiłku zarówno ze strony psychoterapeuty jak i pacjenta, nie bez znaczenia jest również wsparcie rodziny i współuczestnictwo w terapii.

Oprócz sesji terapeutycznych ważne jest również, by bliscy osób z syndromem Piotrusia nauczyli się stawiać im granice i wymagać od nich angażowania się w codzienne obowiązki, co zwłaszcza na początku wywołuje duży sprzeciw. Konieczne jest jasne i umiejętne stawianie wymagań i granic oraz jednoznaczne wyrażanie braku akceptacji dla nieodpowiedzialnego zachowania lub niewywiązywania się z powierzonych zadań. Z drugiej strony osoby z syndromem Piotrusia Pana potrzebują docenienia pozytywnych rezultatów swoich działań. Wiele związków nie przechodzi tej trudnej próby, jednak jest to ogromna szansa na normalne życie i zbudowanie prawidłowej relacji partnerskiej.

Czytaj również: Autofobia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie lęku przed samotnością