Praca w biurze a bóle stawów i ból kręgosłupa

Praca w biurze a choroby

Wszyscy jesteśmy narażeni na występujące w naszym środowisku pracy różnego rodzaju dolegliwości. Przyczyną ich jest przebywanie w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia (hałas, nieodpowiednie oświetlenie, promieniowanie), przyjmowanie przymusowej niedogodnej pozycji dla naszego ciała, wykonywanie zwiększonego wysiłku fizycznego lub systematycznych forsownych czynności, które przeciążają elementy naszego narządu ruchu. Dolegliwości pojawiają się po dłuższym okresie przebywania w niesprzyjających warunkach, ich przebieg i leczenie są długotrwałe. W konsekwencji stają się schorzeniem przewlekłym i często prowadzą do trwałej utraty zdrowia. Niektóre z nich określa się mianem „choroby zawodowej” i występują w wybranych grupach zawodowych.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Ocenia się, że choroby zawodowe pojawiające się w związku z pracą biurową, to choroby zawodowe przyszłości, gdyż od pracy z komputerem właściwie nie da się już uciec. Pomimo powszechnego przekonania, że praca w biurze jest raczej lekka, lista dolegliwości chorobowych z nią związana, jest dosyć długa. Już dziś wiele osób pracujących w biurach uskarża się na bóle głowy, wysychanie śluzówek oka, nosa, gardła, zaburzenia widzenia i stres. Niewątpliwie ma to związek z działaniem systemów wentylacyjnych, brakiem naturalnego światła i naturalnej wentylacji, niewłaściwym ustawieniem monitorów względem linii wzroku i źródła światła. Efektem złej organizacji i złego wyposażenia stanowisk pracy, związanych z nieodpowiednim krzesłem - jego wysokością, brakiem regulacji, niewłaściwym ustawieniem biurka oraz przyjmowaniem długotrwałej, nieodpowiedniej pozycji siedzącej powoduje, że pracownicy skarżą się często na dolegliwości narządu ruchu. Najczęściej są to: bóle pleców i karku, mrowienie i drętwienie w stopach, opuchlizna nóg, problemy z nadgarstkami oraz bóle stawów łokciowych.

To też może Cię zainteresować: Ból pleców po prawej stronie

Na co jesteśmy narażeni wykonując pracę biurową?

Plagą wśród pracowników biurowych są bóle pleców, a szczególnie odcinka szyjnego i lędźwiowego. Związane są one z przyjmowaniem długotrwałej, niekoniecznie wygodnej pozycji siedzącej. Ból pleców może mieć różne nasilenie oraz umiejscowienie. Może to być ból miejscowy, zlokalizowany w konkretnym odcinku kręgosłupa lub promieniować wzdłuż nogi, aż po kostkę lub wzdłuż ręki do jej palców. Ból może nasilać się podczas określonych ruchów lub pozycji, kaszlu, kichania, podnoszenia ciężkiego przedmiotu lub uprawianiu sportu. Mogą również wystąpić poważne zaburzenia neurologiczne w postaci drętwienia, mrowienia oraz zaburzeń czucia – wtedy koniecznie należy zgłosić się do lekarza.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Mrowienie oraz drętwienie łydek i stóp ma najczęściej związek z przepukliną odcinka lędźwiowego kręgosłupa, czyli z przesunięciem się krążka międzykręgowego lub jego fragmentu, w wyniku czego dochodzi do podrażnienia nerwów oraz tkanek miękkich w jego okolicy. W wyniku ucisku dysku na korzenie nerwowe w okolicy kręgosłupa pojawia się ból oraz drętwienia i mrowienia, które promieniują wzdłuż przebiegu uciskanego nerwu na całej kończynie dolnej. Czasem dochodzi do osłabienia siły mięśniowej w nogach i wtedy konieczna jest wizyta u specjalisty.

Żylaki, czyli poszerzenie żył powierzchownych widoczne są na skórze w postaci charakterystycznych, niebieskawych żył lub żyłek (tzw. pajączków) najczęściej na łydkach i świadczą o rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej. Współtowarzyszy im również uczucie ciężaru i gorąca nóg szczególnie pod wieczór, puchnięcie, suchość skóry oraz skurcze mięśni łydek. Żylaki kończyn dolnych są - niestety - chorobą postępującą, nieodwracalną i nieuleczalną oraz stanowią ważny problem estetyczny.

Bóle stawów nadgarstkowych występują u osób piszących dużo na klawiaturach. Szczególnie uciążliwy jest zespół cieśni nadgarstka, którego przyczyną jest ucisk przeciążonych i obrzękniętych tkanek miękkich na włókna nerwu pośrodkowego dłoni, który biegnie w kanale nadgarstka. Ucisk zaburza odżywianie nerwu oraz wywołuje jego obrzęk i nasila dolegliwości. Efektem jest ból, mrowienie w nadgarstku i w palcach (kciuk, palec wskazujący, środkowy i ewentualnie serdeczny) odczuwalne podczas pracy oraz w nocy. Prowadzi to do osłabienie chwytu ręki oraz palcami, braku precyzji i ograniczenia ruchów. Utrudnione jest zaciśnięcie ręki w pięść, a trzymane przedmioty mogą wypadać z ręki.

Bóle stawów łokciowych spowodowane są długotrwałym pisaniem na klawiaturze ustawionej na nieodpowiedniej wysokości biurka, co powoduje przeciążenie lub uszkodzenie mięśni przedramienia i przyczynia się do schorzenia stawu łokciowego zwanego „łokciem tenisisty”. W wyniku powtarzanych ruchów palców, nadgarstków przy zgiętym stawie łokciowym, czyli podczas pisania na klawiaturze dochodzi do przeciążenia przyczepu mięśnia przedramienia, który znajduje się po bocznej stronie stawu łokciowego. Pojawia się wtedy ból, tkliwość oraz obrzęk tej okolicy i osłabienie siły chwytnej ręki.

Czy konieczna jest wizyta u lekarza?

Jeśli występują objawy któregoś ze schorzeń opisanego powyżej konieczna jest wizyta u lekarza. W większości przypadków przyczyny dolegliwości można leczyć zachowawczo, więc lekarz powinien podjąć decyzję o przyjmowaniu leków lub korzystaniu z różnych form terapii. Badanie lekarza powinno być uzupełnione testami stawów lub nerwów, które potwierdzą występowanie schorzenia. Dla potwierdzenia diagnozy warto zrobić badanie obrazowe chorego stawu. W dalszej kolejności konieczna jest rehabilitacja, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe, poprawić ruchomość w chorym stawie, wzmocnić siłę mięśni aby móc wrócić do pracy oraz aktywności fizycznej.

Istnieje wiele metod i środków terapii pacjenta z wymienionymi dolegliwościami narządu ruchu związanymi z pracą biurową:

• W okresie ostrym, kiedy jest stan zapalny zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych, unikanie przeciążeń, odpoczynek oraz stosowanie pomocniczych urządzeń np. opaski odciążającej na staw nadgarstkowy lub łokciowy,

• terapia ułożeniowa - zaleca się przyjmowanie najczęściej jak to tylko możliwe niebolesnych i odciążeniowych pozycji dla bolesnego kręgosłupa; najlepiej leżenie na plecach na twardym podłożu,

• Fizykoterapia działa przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie. Na zabiegi fizykoterapeutyczne kieruje lekarz, co wiąże się ze znajomością historii choroby pacjenta, jego schorzeń współistniejących oraz wskazań i przeciwwskazań do danego zabiegu. Z różnych zabiegów fizykalnych najczęściej stosuje sie: masaż, krioterapię (leczenie zimnem), ultradźwięki, laseroterapię, elektroterapię oraz pole magnetyczne,

• Kinezyterapia uwzględnia stosowanie różnych ćwiczeń leczniczych. Jeśli tkanki miękkie z powodu dolegliwości bólowych są napięte i przykurczone to należy wykonywać w pierwszej kolejności ćwiczenia rozluźniające i rozciągające, a następnie ćwiczenia wzmacniające mięśnie oraz poprawiające ruchomość chorego stawu,

• Kinesiotaping, czyli plastrowanie, polega na oklejaniu wybranych stawów wodoodpornymi plastrami o specjalnej bardzo elastycznej strukturze, która umożliwia przepływ powietrza, rozciąga się tylko na długość i nie ogranicza ruchów. Plastry mają działanie ochronne oraz odciążające przeciążony staw zwłaszcza w okresie wzmożonych dolegliwości bólowych. Można zastosować tę terapię w przypadku: zespołu cieśni nadgarstka, łokcia tenisisty oraz dolegliwości kręgosłupa,

• Terapia manualna obejmuje techniki mobilizacji lub manipulacji stawów (łokieć tenisisty, bóle kręgosłupa) lub nerwów (cieśń nadgarstka) aby odblokować staw, przywrócić mu fizjologiczną biomechanikę lub w przypadku ucisku na nerw – poprawić jego elastyczność i usprawnić mechanizmy naprawcze. Po zastosowaniu odpowiedniej techniki dochodzi do zmniejszenia bólu, ustąpienia procesu zapalnego oraz poprawy ruchomości stawu.

Profilaktyka i zalecenia

Niestety według badaczy tematu, w przyszłości choroby układu mięśniowo-szkieletowego związane z pracą biurową i wynikających z niej monotonii oraz stresu będą należały do jednych z najczęściej występujących chorób zawodowych w grupie pracowników biurowych. Dlatego konieczne jest już teraz wdrożenie pewnych zasad profilaktyki związanej z ergonomią pracy biurowej, które pozwolą ograniczyć liczbę tych schorzeń. Oto one:

• wprowadzenie zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy do sektora edukacji publicznej, zdrowia oraz nauki i praktyczne zastosowanie wyników prowadzonych w tym zakresie badań i ankiet wśród pracowników biurowych,

• zapewnienie biurek z elektrycznie regulowaną wysokością, którą można dopasować do wzrostu pracownika,

• wyposażenie pracowników w odpowiednie, dopasowane do potrzeb pracownika krzesła obrotowe z regulacją wysokości oraz odchylenia oparcia pod plecami,

• wysokość siedziska powinna być ustawiona tak, aby stopy były mocno oparte o podłoże i mogły w związku z tym przejąć część ciężaru ciała,

• monitor powinien być umieszczony tak, abyśmy patrzyli na środek ekranu lekko w dół, gdyż normalną skłonnością człowieka jest wzrok skierowany delikatnie w dół. Kierując wzrok do góry, obciążamy górny odcinek kręgosłupa, gdzie występują długotrwałe i dokuczliwe bóle. Monitor powinien być ustawiony bokiem do źródła światła, w przeciwnym wypadku będziemy odczuwać dolegliwości narządu wzroku,

• klawiaturę należy umieścić na blacie biurka minimum 10 cm od jego krawędzi, a nie w wysuwanej szufladzie, po to aby nie unosić nadgarstków podczas pisania, tylko swobodnie je oprzeć na biurku przy klawiaturze,

• chcąc się więc ustrzec przed chorobą żylakową każdy pracownik biurowy powinien co jakiś czas przerywać na chwilę pracę i robić sobie krótki spacer (choćby po biurowym korytarzu lub schodami piętro wyżej), parę skłonów lub przysiadów aby pobudzić krążenie w nogach,

• osoby wykonujące długotrwałą pracę siedzącą powinny koniecznie zadbać o usprawnianie krążenia oraz ruchomości w stawach kończyn dolnych. Najprostszym i ogólnodostępnym sposobem są częste spacery, jazda na rowerze, pływanie, gimnastyka lub inna forma aktywności fizycznej.