Opatrunek Desaulta (orteza, kamizelka) na bark – wskazania, jak założyć, cena

Co to jest opatrunek typu Desaulta?

Opatrunek Desaulta pozwala na unieruchomienie stawu ramiennego, ramienia i przedramienia przy klatce piersiowej, stabilizując tym samym obojczyk i łopatkę po urazie kończyny górnej lub obręczy barkowej. Typowy opatrunek Desaulta zakłada się stosując bandaż – jest to tzw. miękki Desault.

Później wprowadzono modyfikację, stosując opatrunek gipsowy Desaulta, który pozwala na stabilniejsze unieruchomienie. Ponieważ nie można go zdejmować, opatrunek gipsowy Desaulta jest mało wygodnym rozwiązaniem w przypadku kontuzji niewymagających ciągłego unieruchomienia. Wadą jest również to, że jest to opatrunek sztywny, znacznie utrudniający ruchy klatki piersiowej (wdechowo-wydechowe).

Obecnie stosuje się specjalne ortezy lub kamizelki typu Desaulta. Są one wykonywane z odpowiedniego materiału lub tworzywa sztucznego. Część z nich zapewnia wentylację, gdyż wykonane są z poliuretanu. Stabilizator barku (stawu ramiennego) posiada specjalne zapięcia, które pozwalają na prawidłowe dopasowanie ortezy. Kamizelki typu Desault są produkowane w rożnych rozmiarach.

U najmłodszych pacjentów stosuje się dziecięcy opatrunek Desaulta, który wykonany jest z miękkiego i przewiewnego materiału. Istnieje możliwość ściągania takiej ortezy do mycia, a także wyprania po zakończonym leczeniu.

Opatrunek Desaulta – jakie są wskazania, kiedy się zakłada?

Stabilizator stawu barkowego zakłada się w przypadku urazów kończyny górnej w okolicy ramienia, a także w przypadku urazów obręczy kończyny górnej (barkowej). Wskazania do zastosowania unieruchomienia kończyny górnej opatrunkiem lub kamizelką Desaulta to:

• stan po repozycji (nastawieniu) zwichniętego stawu ramiennego (wybiciu barku),
• uszkodzenia stawu barkowo-obojczykowego,
• złamania podgłowowe kości ramiennej niewymagające zaopatrzenia operacyjnego,
• złamania obojczyka,
• złamania łopatki,
• stan zapalny stawu ramiennego, stawu łokciowego, który wymaga unieruchomienia,
• uszkodzenia stożka rotatorów, torebki, więzadeł i ścięgien w okolicy stawu ramiennego i łokciowego.

Częstym zastosowaniem opatrunku Desaulta w formie ortezy lub kamizelki jest ochrona stawu ramiennego w okresie rehabilitacji po zabiegu operacyjnym. Na czas ćwiczeń pacjenci mogą swobodnie wyjąć kończynę górną z opatrunku. Po zakończonych ćwiczeniach z powrotem mogą założyć opatrunek.

Jak założyć i kto zakłada opatrunek typu Desault?

Opatrunek miękki Desaulta zakłada się w przypadku podejrzenia uszkodzenia kończyny górnej wraz z obręczą barkową, szczególnie jako działanie w ramach pierwszej pomocy. Używając zwykłego bandaża elastycznego można unieruchomić przywiedzioną do tułowia i zgiętą pod kątem 90^o kontuzjowaną kończynę górną.

Opatrunek miękki Desaulta może założyć każdy świadek urazu, o ile wie, jak to zrobić. Czasami ratownicy medyczni, którzy przybędą na miejsce zdarzenia, mogą zaopatrzyć poszkodowanego w takie właśnie usztywnienie.

Innym zastosowaniem opatrunku miękkiego Desaulta jest leczenie zachowawcze dwuodłamowego zaklinowanego złamania szyjki chirurgicznej kości ramiennej. Jeżeli mamy niskie ryzyko rozklinowania złamania, możemy zastosować szeroki temblak Desaulta, wzmacniając ramię dodatkową poprzeczką.

Opatrunek gipsowy Desaulta zakłada się najczęściej w warunkach szpitalnego oddziału ratunkowego, kiedy nie ma możliwości zaopatrzenia w ortezę lub kamizelkę Desaulta, a konieczne jest unieruchomienie w takim opatrunku. W specjalnych przypadkach gipsowy opatrunek Desaulta zakłada się pacjentom po zabiegach operacyjnych lub po zamkniętym nastawieniu stawu ramiennego – do decyzji lekarza prowadzącego/operatora.

Kamizelka lub orteza na bark typu Desaulta zakładana jest pacjentom po urazach kończyny górnej i obręczy kończyny górnej. Jeżeli jest możliwość wystawienia wniosku i zaopatrzenia w ortezę typu Desaulta, można to zrobić w warunkach SOR-u, w oddziale szpitalnym lub w poradni specjalistycznej. Z reguły kamizelkę ortopedyczną lub ortezę typu Desaulta zakłada lekarz prowadzący, ale może to zrobić również fizjoterapeuta lub pracownik sklepu medycznego przeszkolony w tym zakresie.

Cena oraz dostępność ortez typu Desaulta

Zaopatrzenie medyczne dysponuje szerokim wachlarzem produktów pomocnych w unieruchomieniu kończyn. Na rynku jest wiele firm produkujących ortezy barkowe lub kamizelki typu Desaulta w różnych rozmiarach. Obecnie wiele sklepów medycznych oferuje swoje produkty w niedalekiej odległości od szpitali czy poradni specjalistycznych. Pozwala to na łatwy dostęp oraz możliwość założenia lub korekcji unieruchomienia w poradni, a nawet na oddziale szpitalnym. Ortezy typu Desaulta dostępne są również w sklepach internetowych.

Cena ortez Desaulta waha się w zależności od rodzaju i materiału wykonania. Orientacyjnie cenę można sprawdzić w internecie. Koszt stabilizatorów barku, ortez typu Desaulta wynosi około 100–150 zł. Większość tego typu stabilizatorów stawu barkowego jest refundowana przez NFZ – do tego potrzebny jest odpowiedni wniosek uzupełniany przez lekarza specjalistę (wtedy koszt opatrunku Desaulta jest niższy).

Jak założyć miękki opatrunek Desaulta?

Miękki opatrunek Desaulta (popularne określenie wśród pacjentów to temblak na ramię) najlepiej zakładać poszkodowanemu w pozycji stojącej, ewentualnie na siedząco. Wskazane jest, aby miejsce pod pachą było czyste i dobrze wysuszone. Profilaktycznie pod pachę wkłada się wałek z ligniny lub specjalnej waty. Zalecamy pacjentowi przyłożenie ramienia do klatki piersiowej (z wałkiem pod pachą), zgięcie kończyny górnej w łokciu (pod kątem 90^o), a następnie ułożenie przedramienia na granicy klatki piersiowej oraz jamy brzusznej.

Po odpowiednim ustawieniu przystępujemy do bandażowania. Stosuje się opatrunek kłosowy barku. Bierzemy elastyczny bandaż i wykonując ruchy okrężne bandażujemy ramię do klatki piersiowej. Po kilku obwojach przystępujemy do wyprowadzenia bandaża spod „zdrowej” pachy przez klatkę piersiową na „chore” ramię, a następnie po stronie pleców na „chory” łokieć. Spod „chorego” łokcia przez klatkę piersiową z powrotem pod „zdrową” pachę, a następnie od strony pleców na „chore” ramię. Następnie z „chorego” ramienia po stronie przedniej przechodzimy bandażem na „chory” łokieć, z którego – idąc po stronie pleców – dochodzimy ponownie do „zdrowej” pachy.

Takie bandażowanie należy wykonać przynajmniej 3 razy dla uzyskania odpowiedniego opatrunku. Na sam koniec na zwisającą wolną rękę można założyć temblak na bark z bandaża. Z reguły na takie bandażowanie nie wystarcza pojedyncza rolka, dlatego w miejscu zakończenia pierwszego bandaża bierzemy kolejny i kontynuujemy bandażowanie.

W przypadku opatrunku gipsowego Desaulta proces wykonania unieruchomienia jest taki sam, tylko zamiast bandaża używa się gipsowych, namoczonych opasek.