USG szyi i krtani – co pokazuje i wykrywa, wskazania i cena

USG krtani i szyi

Ultrasonografia (USG szyi, echolaryngografia) jest bezbolesną, tanią, nieinwazyjną i co najważniejsze bezpieczną dla pacjenta metodą obrazowania krtani w czasie rzeczywistym. Badanie wykonuje się za pomocą aparatu zwanego ultrasonografem przy wykorzystaniu właściwości fal ultradźwiękowych.

Obecnie USG jest techniką zarezerwowaną do przedoperacyjnej oceny układu chłonnego szyi, stanowi uzupełnienie radiologicznych zdjęć warstwowych w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych krtani. Badanie wykorzystuje się również podczas biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, kiedy konieczne jest pobranie materiału cytologicznego w celu ustalenia rozpoznania. USG krtani stanowi także cenne narzędzie do oceny fałdów głosowych.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Na czym polega USG krtani?

USG krtani polega na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych o wysokiej rozdzielczości. Zostają one wygenerowane przez głowicę ultrasonografu przyłożoną do szyi pacjenta, następnie wiązka przenika do tkanek miękkich i ulega odbiciu, co jest rejestrowane przez komputer i wyświetlane jako obraz na ekranie monitora. Ze względu na pochłanianie ultradźwięków przez uwapnione chrząstki krtani, USG do tej pory było badaniem technicznie trudnym do wykonania. Dopiero zastosowanie ultrasonografii wysokiej częstotliwości rzędu 10-30 MHz (HFUS) dało możliwość dokładniejszej oceny krtani. Jest to metoda dokładna i bezpieczna, można ją stosować nawet u kobiet w ciąży.

Co to jest USG krtani i co widać na badaniu?

Krtań ze względu na swoją anatomię jest trudnym narządem do diagnozowania schorzeń, które toczą się w jej obrębie. Laryngoskopia pośrednia (przy pomocy lusterka z lampy czołowej otolaryngologa) nie jest do tego celu badaniem idealnym, a badania endoskopowe wiążą się z koniecznością wprowadzenia giętkiego lub sztywnego instrumentu, zwanego fibroendoskopem, który nie zawsze jest dobrze tolerowany przez pacjentów. Do najmniej inwazyjnych metod obrazowania krtani oraz jej okolic należy niewątpliwie ultrasonografia. USG krtani w prezentacji B w istotny sposób umożliwia:

• wykrycie przerzutów raka krtani do węzłów chłonnych szyi i chrząstki tarczowatej,
• ocenę zmian w węzłach chłonnych szyi w przebiegu raka krtani po radiochemioterapii,
• wykonanie biopsji cienkoigłowej do pobrania materiału cytologicznego w obrębie tkanek miękkich krtani,
• stwierdzenie nacieku nowotworowego tętnicy szyjnej w przebiegu raka krtani,
• ocenę wyglądu i ruchomości fałdów głosowych oraz fałdów kieszonki.

USG krtani (wewnątrzkrtaniowa)

Istnieje również możliwość wykonania ultrasonografii wewnątrzkrtaniowej (echolaryngografii). Głowicę ultrasonograficzną umieszcza się wtedy wewnątrz krtani pacjenta, co pozwala na:

• wykrywanie przerzutów raka krtani do węzłów chłonnych szyi,
• kontrolę przebiegu leczenia nowotworów złośliwych krtani.

Na podstawie kryteriów ultrasonograficznych często udaje się zidentyfikować specyficzne zmiany chorobowe w obrębie tkanek miękkich krtani. Należy jednak pamiętać, że wynik badania USG krtani nie jest w stanie rozróżnić struktur tkankowych łagodnych od złośliwych.

Badanie ultrasonograficzne krtani posiada jednak swoje ograniczenia. Dzięki zastosowaniu dużej rozdzielczości słabo poddają się ocenie zmiany położone w okolicy chrząstek nalewkowatych oraz tylnej ściany krtani. USG krtani nie wykrywa również owrzodzeń fałdów głosowych oraz małych guzków.

Wskazania do USG krtani i szyi

Wśród wskazań do wykonania badania ultrasonograficznego krtani wyróżnia się:

• przewlekły kaszel o nieznanej przyczynie,
• chrypka,
• zaburzenia połykania (dysfagia),
• krztuszenie się,
• świst krtaniowy,
• podejrzenie polipa fałdów głosowych,
• podejrzenie guza głośni (powyżej 2 mm),
• podejrzenie porażenia nerwu krtaniowego wstecznego,
• ocena układu chłonnego szyi oraz chrząstki tarczowatej w przebiegu raka krtani.

Jak wygląda USG krtani i jak się przygotować?

Nie istnieją żadne szczególne wskazania dotyczące przygotowania się do badania ultrasonograficznego szyi.

Badanie przeprowadza się w pozycji leżącej na plecach z delikatnie odchyloną głową do tyłu. Ultrasonografista po zebraniu wstępnego wywiadu z pacjentem nakłada na głowicę aparatu żel, aby wyeliminować zakłócenia akustyczne spowodowane przez powietrze. Po zidentyfikowaniu na szyi chrząstki tarczowatej przykłada się poprzecznie w jej środkowej części głowicę i porusza się nią w górę i w dół aż do uzyskania czystego obrazu krtani łącznie z fałdami głosowymi.

W czasie badania USG szyi pacjent spokojnie oddycha, może być również poproszony o wymówienie długiej głoski „E”. Uzyskane dane można wydrukować na drukarce i załączyć do dokumentacji medycznej. Wynik USG krtani zawsze powinien być zinterpretowany w zestawieniu z ogólnym obrazem choroby pacjenta. Warto również odnieść się do danych uzyskanych podczas laryngoskopii bezpośredniej (badanie endoskopowe krtani).

Jaka jest cena USG szyi prywatnie?

Cena USG szyi prywatnie wynosi 80–100 PLN, koszt zależy od klinki. Istnieje możliwość wykonania badania na NFZ, wtedy jest refundowane (za darmo)

Przeciwwskazania do badania USG krtani

Należy przypomnieć, że USG krtani jest metodą łatwo dostępną, całkowicie nieinwazyjną, relatywnie tanią i bezpieczną dla pacjenta. Z tego względu nie ma jednoznacznych przeciwwskazań do przeprowadzenia badania. Od badania należy odstąpić, gdy:

• pacjent nie współpracuje z badającym,
• pacjent nie wyraża zgody na badanie,
• w obrazie ultrasonograficznym stwierdzono znaczne zwapnienia chrząstki tarczowatej.

Powikłania po badaniu i skutki uboczne nie występują.