USG prącia (ciał jamistych) – wskazania, jak wygląda badanie?

Czym jest USG prącia?

Ultrasonografia prącia jest nieinwazyjnym badaniem używanym do oceny urazów penisa. Badanie USG jest powszechnym badaniem stosowanym w diagnostyce medycznej. Dzięki jego zaletom – głównie szybkości wykonania, bezbolesności oraz nieinwazyjności jest chętnie stosowane przez lekarzy. Powikłań po badaniu nie stwierdza się. Dzięki badaniu USG prącia istnieje możliwość szybkiej oceny charakteru urazu, a to z kolei wpływa na podjęcie decyzji w sprawie leczenia.

Statystycznie uszkodzenia penisa zdarzają się rzadko, ale w przypadku ich wystąpienia, należy dokładnie określić ich charakter, za pomocą aparatury ultrasonograficznej, a następnie rozpocząć leczenie. Do dysfunkcji penisa wymagających diagnostyki zalicza się:

• złamanie prącia,
• chorobę Peyroniego,
• pękniecie naczyń grzbietowej części penisa,
• urazy cewki moczowej w obrębie prącia,
• zaburzenia erekcji,
• krwiak ciał jamistych, niewywołany złamaniem prącia.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Z anatomicznego punktu widzenia prącie zbudowane jest z trzech ciał – dwóch jamistych ułożonych równolegle oraz jednego ciała gąbczastego tworzącego żołądź prącia. Wypełnienie krwią ciał jamistych prowadzi do powstania erekcji, która umożliwia odbycie stosunku seksualnego. Prącie unaczyniają dwie tętnice – grzbietowa oraz głęboka prącia. Odpływ krwi z penisa zapewniają żyły powierzchowne, które łączą się z żyłą grzbietowa, a ta z kolei ze splotem żylnym. Penis pokryty jest skórą leżącą na luźnej tkance podskórnej, dzięki czemu łatwo zsuwa się podczas erekcji i utrudnia zmiany wielkość narządu. Prącie stanowi ostatni odcinek układu moczowego. Przez całą długość narządu przebiega cewka moczowa, która pełni funkcję odprowadzającą mocz na zewnątrz organizmu, a także wprowadza nasienie do pochwy kobiety podczas stosunku seksualnego.

Choroby i urazy prącia po jakich wykonuje się USG

• Złamanie penisa – nie zdarza się często, statystycznie złamanie prącia stanowi 1 proc. wszystkich urazów tego narządu. Określanie tego urazu terminem „złamanie” nie jest do końca poprawne ze względu na to, że penis nie posiada w swej strukturze kości, która mogłaby ulec złamaniu – jest to więc nazwa zwyczajowa stosowana powszechnie w piśmiennictwie medycznym jak i wśród lekarzy czy pacjentów. Na czym więc polega owo złamanie? Otóż podczas kiedy prącie znajduje się w stanie wzwodu i np. podczas stosunku napotka przed sobą opór dochodzi do silnego zgięcia narządu, pod wpływem, którego dochodzi do pęknięcia osłonki białawej i uszkodzenia ciała jamistego prącia. Pacjenci podają, że podczas tego uraza występuje trzask, silny ból, pojawienie się krwiaka, ustąpienie wzwodu, a także charakterystyczne wygięcie prącia.
• Choroba Peyroniego – jest to choroba penisa, której geneza nie jest do końca poznana. Jedna z teorii medycznych zakłada, że zmiany w prąciu wywołane są drobnymi ranami powstałymi po niewielkich urazach prącia, w wyniku uszkodzeń sportowych lub podczas stosunku seksualnego. Rany te są trudno gojące, powstaje proces zapalny, a następnie bliznowacenie ran, które przyczyniają się do zniesienia elastyczność tkanek miękkich prącia, jego usztywnienia oraz wygięcia. Choroba objawia się bólem prącia podczas wzwodu lub nawet zwykłego dotyku. Palpacyjnie na grzbietowej powierzchni penisa wyczuwalne są zgrubienia, guzki oraz blaszki bliznowate. Dodatkowo należy wspomnieć, że erekcja jest bolesna i nie pełna, a więc odbycie stosunku jest utrudnione, a nawet uniemożliwione.
• Uszkodzenie cewki moczowej części przedniej – jest spowodowane urazem, który przyczynia się do przerwania ciągłości ściany cewki moczowej. Uraz ten nie powoduje upośledzenia wzwodu. Do uszkodzenia cewki moczowej w obrębie prącia najczęściej dochodzi w wyniku kopnięcia w okolicę krocza lub upadku na twardy przedmiot. Charakterystycznymi objawami są obrzęk krocza oraz powstały w okolicy uszkodzenia krwiak.

USG Doppler penisa – kiedy wykonać badanie?

W zaburzeniach erekcji przeważnie stosuje się USG Doppler. Przy jego pomocy lekarz może ocenić drożność naczyń doprowadzających oraz odprowadzających krew z prącia, a także dokonać oceny prędkości przepływu krwi.

Zaburzenia erekcji – sfera pożycia intymnego odgrywa ważną rolę w życiu człowieka. Dlatego też dysfunkcja penisa objawiająca się upośledzeniem wzwodu wymaga odpowiedniej diagnozy i wdrożenia szybkiego, skutecznego leczenia. W tym przypadku zalecane jest wykonanie badania USG Doppler, celem sprawdzenia drożności naczyń doprowadzających i odprowadzających krew z prącia. Jedną z przyczyn upośledzonego wzwodu może być impotencja na tle naczyniowym. Warto wspomnieć, że oprócz przyczyn naczyniowych, na osłabienie erekcji wpływa stres, nadmierny „pęd” życia, wstyd przed partnerką, nieodpowiednia dieta, stosowanie niektórych leków, a także używek np. papierosy, alkohol.

Wskazania do wykonania USG prącia

Zadaniem ultrasonografii penisa jest potwierdzenie diagnozy postawionej przez lekarza podczas pierwszego badania. Rozpoznanie wstępne może dotyczyć wymienionych w pierwszym podpunkcie urazów. Dzięki temu badaniu można określić dokładną lokalizację urazu, a także jego rozległość. Badanie to jest ważne szczególnie przy złamaniach prącia, pęknięciach naczyń, krwiakach ciał jamistych.

W chorobie Peyroniego badanie USG prącia wykonuje się, aby określić wygląd tkanek miękkich penisa, wykryć zmiany miażdżycowe, uwidocznić twory bliznowate w narządzie, a także za pomocą USG Doppler, ocenić przepływ krwi do penisa. Niekiedy obrazy USG badania mogą posłużyć lekarzowi do oceny krzywizny tego narządu.

Badanie ultrasonograficzne penisa w przypadku urazów cewki moczowej jest potrzebne do oceny ciągłości ściany cewki, a przy ewentualnym jej przerwaniu, do odnalezienia źródła przecieku.

Jak wykonuje się USG prącia, jak się przygotować?

Szczególne przygotowanie nie jest potrzebne. Przed badaniem należy dokładnie umyć prącie.

Samo badanie wykonuje wyspecjalizowany w tym kierunku lekarz radiolog albo urolog. Pacjent wygodnie kładzie się na łóżku rozebrany od pasa w dół. Następnie na prącie nakładany jest żel, dzięki czemu poprawia się jakość sygnału oraz przewodzenie ultradźwięków. Później lekarz może przystąpić do właściwego badania, przykładając odpowiednią sondę do prącia. Obraz z badania prącia pojawia się na monitorze znajdującym się obok łóżka, w przypadku wykrycia niepokojących zmian, istnieje możliwość wykonania wydruków poszczególnych kadrów z badania.

Jeżeli wykonuje się USG Doppler prącia wprowadza się prącie w stan wzwodu, wykonując zastrzyk z papaweryny w naczynia jamiste, ewentualnie zamiennie stosując zastrzyk zawierający prostaglandynę E. Jeżeli wzwód będzie bolesny (np. w chorobie Peyroniego) zaleca się przed papaweryną podać znieczulenie miejscowe. Następnie za pomocą specjalnej głowicy lekarz lokalizuje ciała jamiste oraz ich naczynia. Dzięki temu można określić przepływy w naczyniach głębokich, bierze się pod uwagę prędkość przepływu oraz czy nie jest on utrudniony.