Białko C-reaktywne (CRP) – norma i wyniki badania białka CRP

Białko C-reaktywne (białko ostrej fazy) a stan zapalny

Białko CRP (glikoproteina) jest to białko ostrej fazy produkowane przez wątrobę. Tak naprawdę jest to grupa białek. CRP stanowi czuły, nieswoisty marker zapaleń (szczególnie tkanki łącznej), zakażeń wywołanych bakteriami, grzybami, wirusami, uszkodzeń wątroby, a także martwicy wątroby. Podwyższony wynik białka CRP we krwi oznacza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego.

BIałko CRP charakteryzuje się bardzo szybką odpowiedzią na przebiegający proces patologiczny, w ciągu 24–48 h jego poziom może wzróść 1000-krotnie. Wadą tego markera jest nieswoistość, ponieważ wzrasta on w każdym z wyżej wymienionych stanów bez możliwości określenia konkretnej przyczyny.

Stężenie CRP wzrasta wprost proporcjonalnie do aktywności i rozległości procesu zapalnego (w zależność od nasilenia stanu zapalnego uwalniana jest adekwatna ilość CRP). Na stężenie CRP również może mieć wpływ płeć, wiek, rasa, pora roku, aktywność fizyczna, palenie tytoniu, niektóre leki, metoda oznaczenia.

Białko CRP – kiedy wykonać badanie CRP?

Oznaczenia białka C-reaktywnego (CRP) nie zleca się w przebiegu ostrych infekcji czy zapaleń – wiadomo, że jego poziom jest wówczas podwyższony. Badanie CRP daje odpowiedź, czy w organizmie toczy się proces zapalny. Jego poziom kontroluje się natomiast w przypadku przewlekłych ciężkich zakażeń w celu oceny przebiegu choroby i efektów leczenia.

Poziom białka CRP należy oznaczyć w celu kontroli stanu zapalanego oraz detekcji toczącego się procesu chorobowego o charakterze zapalnym lub infekcyjnym. Służy również do kontroli terapii (oznacza się poziom CRP przez kolejne dni i obserwuje się, czy wynik spada – pozytywny postęp leczenia).

Badanie CRP – jak oznacza się poziom CRP?

By wykonać badanie stężenia białka C-reaktywnego, niezbędne jest pobranie od pacjenta próbki krwi. Krew pobierana jest z widocznych żył powierzchniowych, najczęściej z dołu łokciowego. U dzieci natomiast stosuje się niewielkie nacięcie nożem lekarskim (lancetem) na skórze w celu wywołania niewielkiego krwawienia.

Nie trzeba być na czczo. Próbka krwi zostaje wysyłana do certyfikowanego laboratorium.

CRP – norma badania białka ostrej fazy we krwi

Normy CRP u dorosłego zdrowego człowieka nie są wyższe od 5 mg/l, najczęściej jednak przyjmuje się za prawidłowy 0,08–3,1 mg/l. Dla reakcji ostrej fazy przyjmuje się wartość ≥10mg/l.

Z racji tego, że na wynik prawidłowy może wpływać wiele czynników (wymienionych powyżej) należy pamiętać, aby otrzymany wynik badania CRP (białka ostrej fazy we krwi) skonsultować indywidualnie z lekarzem.

Wynik CRP – jak odczytać?

Nieznacznie podwyższone CRP we krwi rejestruje się podczas:

• palenia tytoniu,
• przyrostu wagi ciała,
• dyslipidemii aterogennej,
• cukrzycy typu 2,
• nadciśnienia tętniczego,
• stosowania hormonalnej terapii zastępczej.

CRP wysokie (lub znacznie podwyższone w wynikach krwi) występuje w:

• zakażeniach bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych, pasożytniczych,
• toczących się procesach zapalnych w organizmie,
• chorobach układowych tkanki łącznej,
• ostrym zapaleniu trzustki,
• ostrym zapaleniu jelit,
• zawale serca,
• nowotworach złośliwych,
• okresie pooperacyjnym,
• rozległych urazach, oparzeniach.