Badanie GGT – gamma GGT

Czym jest gamma-glutamylotransferaza?

Glutamylotransferaza, inaczej g-glutamylotransferaza, jest enzymem związanym z błonami komórkowymi. Występuje w całym organizmie, głównie jest obecny w wątrobie, nerkach oraz trzustce. Jest najczulszym wskaźnikiem do diagnostyki chorób wątroby i dróg żółciowych.

Wskazaniem do oznaczenia glutamylotransferazy jest podejrzenie choroby wątroby oraz dróg żółciowych. Oznaczenie GGT znajduje również zastosowanie w monitorowaniu stanu wątroby w przypadku nadużywania alkoholu. W około 70% przypadków umożliwia zidentyfikowanie przewlekłego alkoholizmu, a także pozwala kontrolować przestrzeganie abstynencji u alkoholików podczas prowadzonej terapii.

Glutamylotransferaza – prawidłowe wartości

U około 10% zdrowych osób aktywność GGT może być 2 nawet 3 krotnie wyższa w stosunku do prawidłowych wartości.

Mężczyźni – < 55 U/l,

Kobiety – <38 U/l,

Dzieci – (1–2rok życia) <22 U/l,

Dzieci 1 dzień –1 miesiąc życia – < 132 U/l,

Dzieci poniżej 6–12 miesiąca życia – < 39 U/l,

Wartości podwyższone GGT – wysoka g-glutamylotransferaza

Zwiększona aktywność glutamylotransferazy jest dobrym wskaźnikiem zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwątrobowej cholestazy. Aktywność GGT w przypadku cholestazy zewnątrzwątrobowej może nawet 10 krotnie przewyższać wartości prawidłowe.

Wysokie GGTP występuje także w przypadku:

• nowotworu lub przerzutów nowotworowych do wątroby,
• zapalenia wątroby (ostre, przewlekłe, wirusowe lub alkoholowe),
• marskości wątroby,
• guza wątroby,
• stłuszczenia wątroby,
• toksycznego uszkodzenia wątroby (np. czterochlorkiem węgla),
• polekowego uszkodzenie wątroby (leki przeciwdrgawkowe, uspokajające),
• zapalenia dróg żółciowych,
• ostrego zapalenia trzustki lub przewlekłego zapalenia trzustki,
• przewlekłego nadużywania alkoholu.

Niewielki wzrost GGT występuje w przebiegu zawału mięśnia sercowego, nadczynności tarczycy, cukrzycy, zespołu Gilberta, reumatoidalnego zapalenia stawów, po napadzie padaczkowym, a także przy występowaniu guzów mózgu.

Wyniki fałszywie podwyższone występują podczas zażywania niektórych leków. Ich wzrost jest zależny od ich mechanizmu działania i wpływu na organizm. Najczęściej wzrost GGT występuje po zażywaniu m.in.: tyreostatyków, diuretyków tiazydowych, fenytoiny, fenobarbitalu, barbituranów oraz estrogenów.

Wartości fałszywie niskie występują przy użyciu cytrynianu lub fluorku sodu jako antykoagulant. Dodatkowo hemoliza obniża wartość GGT.

Wzrost aktywności GGTP razem z innymi parametrami jak ALT czy też AST, z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na choroby dróg żółciowych i wątroby. W diagnostyce różnicowej cholestazy oraz uszkodzenia komórek wątrobowych jako przyczynę żółtaczki, pomocne jest oznaczenie stosunku GGTP/ALT i GGTP/AST. Gdy: GGTP/ALT >1 wskazuje to na niedrożność dróg żółciowych, natomiast GGTP/AST = 0,1–0,2 może wskazywać na ostre wirusowe zapalenie wątroby.