Nadżerka przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

Nadżerka przełyku – jakie są przyczyny?

Nadżerka to niewielki ubytek błony śluzowej (większy nazywany jest owrzodzeniem). Mogą one występować m.in. w obrębie przewodu pokarmowego. Najczęstszą przyczyną nadżerek w przełyku jest refluks żołądkowo-przełykowy, czyli cofanie się do niego (tzw. zarzucanie) treści żołądkowej.

pH żołądka (treści żołądkowej) jest niskie, a w związku z tym działa drażniąco na błony śluzowe przełyku. To sprawia, że długotrwały refluks prowadzi do powstawania zapalenia przełyku i powikłań (np. tworzenia się nadżerek) oraz nieprzyjemnych objawów. Jeżeli do nich dochodzi, mówimy o chorobie refluksowej przełyku (GERD).

Ponadto nadżerki mogą powstać w przypadku: oparzeń przełyku, podrażnień różnego rodzaju (np. przez chemiczne substancje żrące lub czynniki mechaniczne), zapalenia wywołanego lekami czy też w przebiegu chorób przewodu pokarmowego, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub achalazja przełyku itd. Przyczyną powstawania nadżerek może być również nadużywanie alkoholu.

Pieczenie i ból przełyku – objawy nadżerki

Wśród objawów nadżerek przełyku należy wymienić m.in. uczucie palenia i pieczenia w przełyku. Ponadto występują objawy refluksu żołądka, takie jak: puste odbijanie (powietrzem), zgaga (pyrosis), nieprzyjemny zapach z ust (nieświeży oddech). Może pojawiać się ból przy przełykaniu (odynofagia).

Pacjenci zgłaszają także dolegliwości bólowe. Najczęściej opisują je jako ból przełyku lub ból żołądka (w dołku). Zdarza się, że objaw ten bywa mylony z tym występującym podczas zawału mięśnia sercowego.

W przypadku nadżerki przewodu pokarmowego dolegliwości nasilają się po obfitych posiłkach, błędach dietetycznych (spożycie tłustych, ciężkostrawnych pokarmów) czy po położeniu się bezpośrednio po posiłku.

Gastroskopia – badanie na nadżerkę w przełyku

Kiedy boli i piecze w przełyku, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Po zebraniu wywiadu (badanie podmiotowe) i zbadaniu pacjenta (badanie przedmiotowe) zadecyduje on o ewentualnej potrzebie wysłania chorego na konsultację specjalistyczną do gastroenterologa i poszerzeniu diagnostyki (badania dodatkowe).

Metodą diagnostyczną służącą rozpoznaniu nadżerki przełyku jest gastroskopia (panendoskopia). Jest to badanie endoskopowe – polega na wprowadzeniu endoskopu z kamerą przez usta do przełyku i żołądka chorego. W trakcie badania lekarz ogląda światło i śluzówki przewodu pokarmowego, może też pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Nadżerki na przełyku nie powinny być bagatelizowane – wymagają różnicowania ze zmianami nowotworowymi. Nieleczone zaś mogą prowadzić do przemiany nowotworowej.

Leczenie nadżerek na przełyku

Stwierdzenie nadżerki przełyku wymaga rozpoznania choroby podstawowej i wdrożenia (w miarę możliwości) leczenia przyczynowego. Pilnej i szybkiej interwencji wymagają oparzenia oraz podrażnienia przełyku substancjami żrącymi. Zaleca się wówczas podawanie zobojętniających płynów, takich jak np. mleko.

Aby zahamować rozwój i pogłębianie się nadżerki w przebiegu refluksu, konieczne jest stosowanie leków zmniejszających pH treści żołądkowej cofającej się do przełyku.

Najbardziej popularną grupą leków stosowaną w przypadku tej choroby przełyku są tzw. inhibitory pompy protonowej (mają one nazwy kończące się na -prazol), alternatywą dla tej grupy środków są H₂-blokery. Stosowane bywają także leki zobojętniające (np. sole glinu i magnezu) oraz leki prokinetyczne.

Nadżerka przełyku i refluks – dieta

W leczeniu nadżerki i objawów, jak: ból, pieczenie czy kłucie w przełyku, oraz refluksu żołądkowego, bardzo istotne znaczenie ma też dieta. Posiłki powinny być spożywane regularnie – najlepiej 5 razy dziennie (co 3–4 godziny). Przyjmowane porcje nie powinny być obfite. Z diety należy wykluczyć: kawę, pikantne przyprawy, potrawy ciężkostrawne, tłuste, smażone.

Zaleca się także unikanie spożywania alkoholu i palenia papierosów. Wśród domowych metod na nadżerki i refluks żołądkowo-przełykowy wymienić należy wypijanie naparów czy herbat ziołowych, np. z rumianku czy z melisy.

Ważne jest także, aby zjadać ostatni posiłek nie później niż 2–3 godziny przed położeniem się spać. Ulgę może przynieść spanie w pozycji półleżącej. Osobom z nadwagą i otyłością zaleca się redukcję wagi ciała.