Bakteryjne i wirusowe zapalenie jelit u dzieci

Jakie są przyczyny zapaleń jelit?

Zapalenie jelit może mogą być następstwem zakażenia, przyjmowania leków czy alergii. Najbardziej znane są te o podłożu autoimmunologicznym (choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Stan zapalny może obejmować jelito cienkie, jelito grube lub cały dolny odcinek przewodu pokarmowego. Choroby te wpływają destrukcyjnie nie tylko na prace układu pokarmowego.

Choroby zapalny jelit mogą być spowodowane zakażeniem, zarówno wirusowym, jak i bakteryjnym. Tu najbardziej rozpowszechniona jest Salmonella. Jako przyczynę zapalenia jelit, wskazać można także pasożyty.

Objawy bakteryjnego i wirusowego zapalenia jelit

Stany zapalne jelit dają następujące objawy:

• bóle brzucha,
• biegunkami – często z wydzieliną śluzową i krwistą,
• odwodnienie – zwłaszcza niebezpieczne u małych dzieci i osób starszych
• gorączka,
• ogólne osłabienie
• zaburzeniami wchłaniania składników pokarmowych.

Zakażenie przewodu pokarmowego przez wirusy i bakterie

Zakażenia przewodu pokarmowego stanowią najczęstszą przyczynę zapaleń jelit. Są one zwłaszcza częste u dzieci. Spowodowane są głównie infekcją rotawirusową. Rzadziej za chorobę odpowiadają astrowirusy, norowirusy czy też adenowirusy. Wirusy powodujące dolegliwości jelitowe szerzą się drogą pokarmową a do zakażenia nimi dochodzi z powodu braku przestrzegania podstawowych zasad higieny.

Objawami zatrucia u dzieci są na ogół nudności, wymioty, nasilona biegunka z towarzyszącą zwykle gorączką lub stanem podgorączkowym. Leczenie zakażeń wirusowych u polega głównie na nawadnianiu, w celu wyrównania strat wody a także na stosowaniu w razie potrzeby leków przeciwgorączkowych. Organizm dziecka zwykle sam jest zdolny do zwalczenia wirusa choć zajmuje mu to czasami kilka dni.

Drugą grupą zakaźnych stanów zapalnych jelit u dzieci są zakażenia bakteryjne, a wśród nich infekcje m.in. spowodowane przez bakterie z rodzaju Salmonella, Shigella i chorobotwórcze szczepy E. coli (pałeczka okrężnicy). Bakterie te namnażają się na ogół w pożywieniu lub wodzie w temperaturze pokojowej. Zapalenia bakteryjne jelit występują generalnie w sezonie letnim, co związane jest z narażeniem żywności na działanie wysokich temperatur, a także nieprawidłowe jej przechowywanie.

Stany zapalne jelit spowodowane zakażeniami bakteryjnymi na ogół charakteryzują się ostrym przebiegiem i gwałtownym narastaniem objawów, które podobne są do tych występujących w infekcjach wirusowych. Prowadzą one na ogół do szybkiego odwodnienia organizmu dziecka. Dlatego też w ciężkich przypadkach niezbędna jest hospitalizacja podczas której dziecku podaje się dożylnie płyny także wyrównuje się zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Ponadto w zakażeniach bakteryjnych na ogół stosowana jest antybiotykoterapia.

Jak zapobiegać zapaleniom jelit wywołanym przez bakterie i wirusy?

Najważniejsze jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny. Przede wszystkim należy pamiętać o niespożywaniu pokarmów niewiadomego pochodzenia, które mogłyby przechowywane w niewłaściwych warunkach. Szczególną czujność należy zachować spożywając pokarmy w lokalach gastronomicznych a zwłaszcza tych sezonowych. Zagrożenie stanowi spożywanie niemytych warzyw i owoców, tym runa leśnego.

U najmłodszych zaleca się stosowanie szczepień przeciwko rotawirusom, które podawane są w formie doustnej w ciągu pierwszych miesięcy życia malucha. Należy zachować ostrożność przy wyjazdach do innych stref klimatycznych, a szczególnie do krajów, w których ryzyko zakażenia jest wysokie. Szczególnie ważne jest to w przypadku rodzin podróżujących z małymi dziećmi. Czasami bywa wskazane wykonanie szczepień profilaktycznch, których lista dostępna jest na stromach MSZ.

Bakteryjne lub wirusowe zapalenia jelit w czasie podróży mogą być szczególnie uciążliwe ze względu na wysokie ryzyko odwodnienia.