Przesilenie wiosenne – czym jest, objawy, skutki dla zdrowia

Czym jest przesilenie wiosenne?

Termin „przesilenie wiosenne” odnosi się do szeregu zmian pogodowych, które mogą znacząco wpływać na samopoczucie oraz stan zdrowia. Syndrom zmęczenia wiosennego dotyczy pierwszych tygodni wiosny i trwa zwykle od 2 do 4 tygodni. W tym okresie organizm może nadmiernie reagować na zmiany pogody czy skoki ciśnienia atmosferycznego.

Wraz z nadejściem wiosny, zanim przyzwyczaimy się do cieplejszego klimatu, musimy poradzić sobie ze spadkiem odporności oraz niedoborem witamin i soli mineralnych.

Najczęściej wiosenne przesilenie pojawia się w marcu lub w kwietniu. Wszystko zależy od tego, jak szybko nadchodzi wiosna. Okresy przejściowe pomiędzy porami roku mają bezpośredni wpływ na sposób funkcjonowania organizmu. Chodzi przede wszystkim o układ krążenia, tętno czy poziom hormonów. W czasie przesilenia wiosennego mogą nam dokuczać bóle głowy oraz skoki ciśnienia krwi. Po zimie wiele osób ma niedobór potasu, co skutkuje osłabieniem refleksu i mięśni. Z kolei braki magnezu mogą powodować rozdrażnienie lub bolesne skurcze łydek. Za zmęczenie odpowiedzialny jest niedobór żelaza, a za wypadanie włosów – brak cynku.

Przesilenie wiosenne – przyczyny

Według badań CBOS, aż połowa Polaków reaguje negatywnie na zmiany pór roku. Przesilenie wiosenne najmocniej odczuwają seniorzy, które cierpią na choroby wieńcowe, nadciśnienie tętnicze, zmiany w układzie nerwowym oraz miażdżycę. Odczuwalne problemy mogą mieć także meteopaci i osoby ze skłonnościami depresyjnymi.

Do głównych przyczyn przesilenia wiosennego zalicza się:

• brak słońca zimą,
• zbyt szybkie przejście z jednej pory w drugą,
• wysoki skok temperatury powietrza.

Zimą mamy mniejszy dostęp do światła słonecznego oraz prowadzimy powolniejszy tryb życia. Nasza dieta jest uboga w witaminy i mikroelementy, jak również bardziej tłusta. Do tego dochodzi ograniczona aktywność fizyczna. W przypadku wiosennego zmęczenia ulega pogorszeniu nasze samopoczucie i brakuje nam energii nawet przez kilka tygodni. Wydłużenie dnia może powodować zmiany hormonalne w naszym organizmie. W okresie przedwiośnia zmniejsza się produkcja melatoniny, a wzrasta poziom serotoniny, co wywołuje często efekt tzw. zmęczenia centralnego.

Objawy przesilenia wiosennego

Zmiana rytmu dobowego oraz przyspieszenie tempa życia mogą przyczynić się znacząco do obniżenia nastroju. Do głównych objawów przesilenia wiosennego należą częste bóle głowy, dekoncentracja oraz senność. Spowodowane są one zmianami ciśnienia atmosferycznego. Jego spadek spowalnia krążenie krwi, przez co dochodzi do rozrzedzenia płynów tkankowych. Częstotliwość oddechu może się zwiększać w okresie, gdy trwa przesilenie wiosenne. Objawy tego typu nasilają się zwykle podczas opadów atmosferycznych.

Do pozostałych symptomów można zaliczyć:

• niepokój,
• gorsze samopoczucie,
• zaburzenia snu,
• rozdrażnienie,
• bóle stawów,
• zmęczenie,
• zmienny nastrój,
• osłabienie refleksu i mięśni.

Przesileniu wiosennemu często towarzyszy alergia, która powiązana jest z okresem kwitnięcia oraz pylenia. U niektórych osób pojawiają się nasilone objawy łuszczycy, stany apatyczne lub dolegliwości ze strony układu oddechowego.

Jak poradzić sobie z przesileniem wiosennym?

W tym czasie organizm potrzebuje około 8 godzin snu. W okresie przesilenia wiosennego warto kłaść się spać przed godz. 22. Regularny tryb życia jest niezbędny dla regeneracji organizmu. Najlepiej też zadbać o jakość wypoczynku. Wieczorem należy przewietrzyć sypialnię, a w ciągu dnia korzystać ze światła naturalnego. Ostatni posiłek powinniśmy spożyć na 2-3 godziny przed snem.

Niedostatek światła słonecznego źle wpływa na układ nerwowy oraz odporność całego organizmu. Słońce to źródło witaminy D, która odpowiada za zdrowie skóry i ogólne samopoczucie. Dlatego warto spędzać ok. 20 minut dziennie na świeżym powietrzu, zwłaszcza podczas słonecznego dnia. W okresie przejściowym ulega zmianie cykl dobowy, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko bezsenności.

Dieta na przesilenie wiosenne

Wiosna to czas, w którym warto zwrócić szczególną uwagę na sposób odżywiania. Dzięki zbilansowanej diecie możemy uzupełnić braki witamin i soli mineralnych. W codziennym menu powinny się znaleźć warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, chude mięso oraz nabiał. Najlepiej też zrezygnować całkowicie z używek, to znaczy alkoholu czy papierosów. Mogą one unieszkodliwiać wolne rodniki, które wzmacniają układ odpornościowy.

Ryby są źródłem nienasyconych kwasów omega-3. Korzystnie wpływają na wzrok, pamięć, kondycję i wygląd skóry oraz zmniejszają ryzyko zachorowań na nowotwory. W związku z tym warto zastąpić nimi choćby trzy mięsne posiłki w tygodniu. Stosunkowo duża ilość kwasów omega-3 znajduje się w łososiu, tuńczyku, makreli czy sardynkach.

Kasze mają właściwości odżywcze i są bogate nie tylko w błonnik. Nieprzetworzone ziarna zawierają witaminy, takie jak: B1, B2, B6, E, PP oraz potas, magnez, cynk, żelazo, wapń, kwas foliowy. Lekkostrawne posiłki z kaszą są polecane szczególnie osobom z zaparciami, wrzodami żołądka, refluksem, zgagą, anemią i nadciśnieniem tętniczym.

Ryż brązowy zawiera białko, potas, fosfor oraz witaminy z grupy B. Nieprzetworzone ziarna mają najwięcej substancji odżywczych. Natomiast chleb pełnoziarnisty jest źródłem błonnika, który usuwa z organizmu zbędne substancje.

Odpowiednia suplementacja na wiosnę

Suplementy stanowią uzupełnienie zbilansowanych posiłków. Najlepiej sięgnąć po nie w sytuacji, gdy nasza codzienna dieta nie dostarcza organizmowi odpowiedniej ilości wartościowych składników. Wśród najbardziej polecanych suplementów diety znajdują się preparaty, które zawierają w składzie żeń-szeń, wyciąg z guarany, owoce głogu oraz witaminę B6.

Zanim sięgniemy po produkty dostępne bez recepty, skonsultujmy się z lekarzem. Branie preparatów witaminowych na własną rękę może być niebezpieczne zwłaszcza dla kobiet w ciąży, matek karmiących i dzieci.

Aktywność fizyczna a przesilenie wiosenne

Warto spędzać jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu. Aktywność fizyczna sprzyja wytwarzaniu endorfin, co pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Jeśli dotlenimy organizm, łatwiej będzie zaadoptować się do nowych warunków. Najlepiej rozpocząć dzień od lekkiej gimnastyki, dłuższych spacerów i przejażdżek rowerem lub kilkunastominutowego joggingu na świeżym powietrzu.

Przesilenie wiosenne to stan przejściowy, który zazwyczaj trwa maksymalnie 3-4 tygodni. Aby nasz organizm odzyskał energię, potrzebna jest zbilansowana dieta, ruch oraz odpowiednio długi sen. Spożywajmy lekkie posiłki – w tym owoce i warzywa, pijmy dużo wody niegazowanej. Jeśli objawy przesilenia wiosennego nie ustąpią po kilku tygodniach, koniecznie udajmy się do specjalisty. Najlepszym kierunkiem będzie internista, który skieruje nas dalej w zależności od dominujących objawów.