Płytka Schwarza (aparat) – efekty, budowa, wskazania, cena

Co to jest płytka Schwarza?

Płytka Schwarza jest najbardziej popularnym ruchomym aparatem ortodontycznym stosowanym u dzieci. Jest to aparat czynno-czynnościowy. Oznacza to, iż może zawierać aktywnie działające elementy, a także modyfikować czynność i rozwój uzębienia młodego pacjenta. Wielu rodziców nie wie, że pierwsza wizyta u dentysty z ich pociechą powinna mieć miejsce po wyrznięciu się pierwszych zębów u dziecka, jednak nie później niż w 1. roku życia. Wczesne rozpoczęcie kontroli dentystycznych i ich regularne przeprowadzanie pozwala nie tylko na eliminację w maksymalnym stopniu próchnicy i naukę prawidłowej higieny od wczesnego dzieciństwa, ale również wykrycie jak najwcześniej wad ortodontycznych (wad zgryzu) i zaburzeń zębowych.

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że przedwczesna utrata zębów mlecznych u dzieci skutkuje często nieodpowiednim wyrzynaniem się zębów stałych – nieprawidłowa może być kolejność wyrzynania, ich położenie oraz brak miejsca na te zęby. W obecnych czasach estetyka uzębienia jest niezmiernie istotna dla każdego, a wczesne rozpoczęcie leczenia ortodontycznego aparatem ruchomym w wielu przypadkach pozwala na uniknięcie w przyszłości użytkowania aparatu stałego.

Przeczytaj też: Ból ósemki – domowe sposoby, leczenie

Aparat Schwarza – jak wygląda, jaka jest jego budowa?

Płytka Schwarza jest aparatem wyjmowanym (ruchomym) używanym do leczenia wszystkich wad ortodontycznych. Nie oznacza to, że aparat jest uniwersalny i każde dziecko dostaje taką samą płytkę Schwarza. Aparat jest wykonywany w laboratorium przez technika dentystycznego na podstawie modelu uzębienia pacjenta, a elementy budowy płytki, które zawiera, różnią się w zależności od leczonej wady ortodontycznej. Rzadko zdarza się sytuacja, że zaburzenia występują w jednym łuku zębowym – najczęściej istnieje konieczność wykonania dwóch płytek Schwarza – jednej dla szczęki (nazywanej często przez pacjentów płytką podniebienną), a drugiej dla żuchwy.

Ten rodzaj aparatu wyjmowanego ma pewne elementy wspólne dla każdego aparatu, zaś inne elementy są wybierane przez lekarza na podstawie planu leczenia pacjenta. Każdy aparat ortodontyczny tego rodzaju ma akrylową podstawę oraz klamry, które pozwalają na utrzymanie aparatu na zębach. W zależności od leczonej wady, aparat może zawierać śruby. Działanie śrub ma na celu rozszerzenie szczęki i żuchwy, a w przypadku śrub trójkierunkowych również rozbudowę łuków zębowych w kierunku przednim.

Kiedy stosuje się płytkę Schwarza?

Stosuje się ją w przypadku występowania zwężeń łuku lub jego niedorozwoju oraz braku miejsca na zęby stałe i ich stłoczeń. Łapki na zęby pozwalają na ich zbliżenie do siebie lub odrotowanie, gdy ząb stoi krzywo w łuku zębowym lub występują szpary międzyzębowe. W przypadku tych aparatów można także zadziałać na pojedyncze zęby, np. przy cofnięciu jednego zęba wystarczy dodać sprężynkę – omegę, która będzie wypychać ząb do przodu.

Jeżeli dziecko ma zbyt cofniętą żuchwę bądź wysuniętą żuchwę konieczne może być zastosowanie specjalnych wodzideł, które ustawią ją w odpowiednim położeniu. Możliwe jest także umieszczenie zapory dla języka w przypadku przetrwałego niemowlęcego typu połykania, który jest coraz powszechniejszy o dzieci w wieku szkolnym, a zgodnie z rozwojem powinien zaniknąć maksymalnie do 4. roku życia. Elementów, które można zastosować w aparatach zdejmowanych jest bardzo wiele, a ich wybór należy do lekarza prowadzącego leczenie.

Aparat Schwarza dla dziecka na zamówienie

Obecnie idealną zachętą dla dzieci jest możliwość doboru koloru aparatu Schwarza, a nawet wytłoczenia na nim obrazka. Można sobie wybrać kolor podstawy aparatu, a nawet zlecić wykonanie aparatu wielokolorowego, w tym tęczowego. Dziecko może poprosić o dodatkowy brokat i wybrać obrazki na aparacie, np. ulubioną bajkę, klub piłkarski czy zwierzątko. Opcja ta jest dostępna w wielu gabinetach ortodontycznych w cenie aparatu, stanowiąc niepodważalną zachętę do użytkowania kolorowych płytek przez dziecko.

Leczenie płytką Schwarza – kiedy je rozpocząć?

Idealnym okresem na początek leczenia aparatami ruchomymi jest czas tuż przed skokiem wzrostu dziecka. U dziewczynek jest to wcześniejszy okres i przypada najczęściej na około 11.–12. roku życia, zaś u chłopców 13.–14. rok życia. Każde dziecko dojrzewa w innym czasie, dlatego najlepiej jest regularnie odwiedzać lekarza dentystę, by wybrać dobry moment na rozpoczęcie leczenia. Lekarze na podstawie budowy kręgów kręgosłupa szyjnego, kości ręki i stanu uzębienia są w stanie określić na jakim etapie rozwoju jest obecnie dziecko i w dobrym czasie rozpocząć leczenie ortodontyczne.

Poza bardzo zaawansowanymi wadami ortodontycznymi unika się rozpoczynania leczenia zbyt wcześnie, by nie zniechęcić dziecka do noszenia aparatu w kluczowym momencie. To właśnie w tym wieku przez modyfikację wzrostu kości szczęki i żuchwy u małoletnich jest jeszcze możliwe uniknięcie noszenia w przyszłości aparatu stałego oraz ewentualnych zabiegów chirurgicznych z zakresu chirurgii ortognatycznej. Nawet u nastolatków i młodych dorosłych wzrost kości zachodzi w tak niewielkim stopniu, że jego modyfikacja jest już niemal niemożliwa.

Aparat Schwarza – użytkowanie, czas noszenia, cena

Dziecko powinno użytkować aparat przez jak największą ilość godzin w ciągu doby, minimalnie przez okres snu. Aparat ten zajmuje dość dużą przestrzeń w jamie ustnej pacjenta, dlatego zaleca się jego stosowanie podczas wykonywania czynności statycznych oprócz snu. Warto zachęcać dziecko do użytkowania go np. podczas oglądania telewizji czy odrabiania lekcji. Czas leczenia jest różny u każdego pacjenta – zazwyczaj wynosi kilka lat. Po okresie leczenia następuje okres retencji, gdy konieczne jest nadal użytkowanie aparatu bez aktywacji jego elementów.

Przeczytaj, czym są aparaty retencyjne stosowane w stomatologii.

Zdejmowanie aparatu i zakładanie go nie sprawia trudności najmłodszym. Po krótkim instruktażu przeprowadzonym przez lekarza dentystę każde dziecko jest w stanie samo operować aparatem. Elementy aktywne, takie jak śruby są aktywowane przez rodzica w domu lub przez lekarza w gabinecie.

Higiena jamy ustnej przy użytkowaniu tego typu płytki nie jest zakłócona, gdyż po jej wyjęciu w jamie ustnej nie pozostają żadne elementy, które mogłyby ją utrudnić (jak np. przy na stałe osadzonej płytce Hassa). Mycie aparatu można wykonywać zwykłą szczoteczką do zębów i pastą, a raz na jakiś czas zaleca się odkamienić aparat specjalnym środkiem lub przy użyciu napoju typu cola.

Jeżeli chodzi o cenę płytki Schwarza, waha się ona w zależności od gabinetu ortodontycznego, jednak jest to koszt rzędu kilkuset złotych za jeden łuk zębowy, a więc o wiele mniejszy, niż w przypadku aparatów stałych.