Syndrom pustego gniazda – czym jest, objawy, jak sobie poradzić?

Czym jest syndrom pustego gniazda?

Syndromem pustego gniazda nazywamy kryzys emocjonalny, który dotyka rodziców po wyprowadzeniu się z domu ich dorosłych dzieci. Młodzi rodzice, przytłoczeni obowiązkami związanymi z rodzicielstwem i wychowywaniem dzieci, postrzegają moment wyprowadzki pociech jako szansę na odzyskanie upragnionej wolności czy okazję do realizacji dawno odkładanych planów. Tymczasem gdy odejście dzieci staje się faktem, to uczucie ulgi zastępuje pustka i osamotnienie. Rodzicom trudno jest wypełnić powstałą lukę. Więź łącząca ich do tej pory, oparta głównie na wychowywaniu pociech, stopniowo się rozluźnia.

To też może Cię zainteresować: Lęk separacyjny u dorosłych

Dlaczego syndrom pustego gniazda częściej dotyka kobiet?

Syndrom pustego gniazda dotyka w największym stopniu kobiet. Istnieje kilka teorii na temat tego, dlaczego to właśnie matki borykają się z tym problemem częściej niż ojcowie.

Według jednej z teorii matki mają zwykle silniejszą więź z dzieckiem niż ojcowie, w związku z czym trudniej im pogodzić się z opuszczeniem domu przez dorosłe dziecko.

Inna teoria związana jest z tym, że moment wyprowadzki pociech często nakłada się z innymi ważnymi życiowymi zmianami. Mowa tutaj przede wszystkim o przekwitaniu. W okresie poprzedzającym menopauzę pojawiają się zmiany hormonalne. Kobieca psychika staje się bardziej podatna na czynniki obciążające, co może predysponować do wystąpienia syndromu pustego gniazda.

Warto również dodać, że u matek istnieje silne przekonanie, że wychowanie dzieci jest przede wszystkim rolą kobiety. Matki nieradzące sobie z emocjami po opuszczeniu domu przez dziecko, są narażone na wykształcenie się toksycznych cech – często stają się zazdrosne, zaborcze o swoje dzieci. Twierdzą, że wynika to z troski o dobro pociechy. Tymczasem takie zachowania mogą zupełnie popsuć relacje z pociechą, a nawet doprowadzić do całkowitego zerwania więzi rodzinnych.

Przeczytaj też: Czym są zaburzenia adaptacyjne?

Syndrom pustego gniazda – czynniki ryzyka

Syndrom pustego gniazda może przytrafić się każdemu rodzicowi. Niemniej możemy wyróżnić kilka czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia tego zjawiska.

• Bycie rodzicem „na pełen etat”. Osoby, które rezygnuje z pracy zawodowej na rzecz wychowywania dzieci i zajmowania się domem, mogą dotkliwiej przeżyć moment, kiedy ich pociecha wyprowadza się z domu.
• Bycie samotnym rodzicem. Wychowywanie dziecka wyłącznie przez jednego z rodziców zwiększa ryzyko wystąpienia syndromu pustego gniazda. Kiedy pociecha opuszcza rodzinny dom, to taki rodzic zostaje sam i odczuwa pustkę.
• Traumatyczne wydarzenia. Możliwość wystąpienia syndromu pustego gniazda mogą nasilać również trudne dla psychiki sytuacje, które nakładają się z momentem opuszczenia rodzinnego domu przez dziecko. Mowa tutaj np. o utracie pracy, rozstaniu z partnerem czy śmierci bliskiej osoby.

Przeczytaj też: Żałoba – etapy. Ile trwa żałoba?

Objawy syndromu pustego gniazda

Syndrom pustego gniazda rodzice najsilniej przeżywają w pierwszych miesiącach po wyprowadzce dzieci. Podstawowymi objawami tego zjawiska są żal, smutek, uczucie pustki. Ponadto mogą pojawić się następujące symptomy:

• poczucie odrzucenia;
• wrażenie, że życie straciło sens;
• poczucie utraty własnej wartości;
• obawy, że dziecko nie poradzi sobie, mieszkając bez rodziców.

Syndrom opuszczonego gniazda – jak sobie radzić?

Pozostańmy w kontakcie z dzieckiem

W dzisiejszych czasach łatwo jest pozostać w kontakcie z pociechą. Możemy kontaktować się za pomocą różnych aplikacji, telefonicznie czy mailowo. Postarajmy się jednak ustalić dogodną częstotliwość kontaktu. Szanujmy swój czas, bez naruszania wolności osobistej. Próba dzwonienia kilka razy dziennie i ciągłe monitorowanie mogą pogorszyć nasze relacje z dzieckiem.

Zobacz też: Czym jest psychologiczna manipulacja?

Ćwiczmy i bądźmy aktywni

Kryzys związany z syndromem pustego gniazda możemy pokonać poprzez zaangażowanie się w regularną aktywność fizyczną. Ćwiczenia nie tylko pomogą nam się zrelaksować, ale również pozytywnie wpłyną na nasze zdrowie.

Zmotywujmy się do działania

Bycie rodzicem jest jednym z najpiękniejszych doświadczeń w życiu. Gdy pociecha wprowadzi się z domu rodzinnego, nie zatrzymujmy się w miejscu, szukajmy nowych wyzwań. Zapiszmy się na jakiś kurs, nauczmy się grać na instrumencie. Ciągłe rozwijanie się jest ważnym elementem życia – dodaje pozytywnej energii i pozwala rozwinąć skrzydła.

Znajdźmy sobie hobby

Wychowywanie dzieci stanowi ważną częścią naszego życia. Gdy pociechy opuszczą dom, to rodzice mogą poczuć się samotni. Aby przeciwdziałać uczuciu osamotnienia, znajdźmy sobie hobby. Zajmijmy się szyciem, malowaniem. Poszukujemy nowych możliwości spędzania czasu.

Spędzajmy czas ze swoim partnerem

Gdy dziecko opuszcza dom, rodzice mają szansę na ożywienie swoich relacji oraz odkrycie siebie nawzajem na nowo. Wspólnie spędzony czas nie tylko umocni więź między partnerami, ale będzie również doskonałym sposobem na zapełnienie pustki po dotychczas stale będącym w domu dziecku.

Czytaj również: Autofobia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie lęku przed samotnością

Syndrom pustego gniazda – kiedy podjąć leczenie?

Kiedy osoba cierpiąca z powodu syndromu pustego gniazda nie jest w stanie sama poradzić sobie z pojawiającymi się u niej dolegliwościami – wciąż czuje się zmartwiona, przytłoczona, nie potrafi czerpać radości z życia, to wskazane jest skorzystanie z pomocy specjalisty.

Na początek warto udać się do psychologa. Czasem nawet jedna rozmowa z terapeutą pozwala spojrzeć na problem z innej perspektywy. Psycholog jest również w stanie wysnuć podejrzenie o istnieniu u rodzica depresji, która może wymagać farmakoterapii. W sytuacji, gdy pojawi się takie przypuszczenie, to konieczna będzie pomoc psychiatry.

Czytaj również: Tanatofobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed śmiercią