Złe samopoczucie – kiedy może wystąpić, przyczyny, objawy, jak poprawić

Jakie są przyczyny złego samopoczucia?

Złe samopoczucie na ogół wiąże się z negatywnymi wydarzeniami w życiu. Trudno oczekiwać uśmiechu na twarzy, kiedy straciliśmy pracę, mamy trudności ze spłatą kredytu, dowiedzieliśmy się o śmierci bliskiej osoby czy rozstaliśmy się z partnerem. Obniżenie nastroju jest w takich sytuacjach normalne. Jednak z takich przyczyny u części osób może rozwinąć się depresja egzogenna, czyli spowodowana przez czynniki zewnętrzne.

Ponadto, u niektórych osób pogorszenie nastroju obserwuje się jesienią i zimą – wówczas związane jest to ze zmniejszoną ilością słońca. Złe samopoczucie mogą powodować silne zmęczenie i nadmierny stres. Ci, którzy borykają się z bezsennością, także bardzo często uskarżają się na pogorszenie nastroju. Zaburzenia snu mogą mieć różne podłoże. Jeśli nie możesz spać i cierpisz w związku z tym z powodu złego samopoczucia, udaj się na początek do swojego lekarza rodzinnego. Zleci on odpowiednie badania, które pozwolą wykluczyć podłoże somatyczne problemu.

Także złe nawyki żywieniowe mogą wywoływać złe samopoczucie. W tym przypadku powodem będą niedobory witaminowe, które mogą wystąpić w przypadku niewłaściwej diety. Nietolerancje pokarmowe również wywołują złe samopoczucie.

Nie zapominajmy też o tym, że złe samopoczucie bardzo często towarzyszy przyszłym mamom. Negatywny nastrój jest w ich przypadku wynikiem wahania poziomu hormonów i najczęściej pojawia się w pierwszym trymestrze ciąży. Jeśli spodziewasz się dziecka i cierpisz z powodu złego samopoczucia, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem ginekologiem.

Złe samopoczucie a depresja

Bardzo ważne jest, aby odróżniać złe samopoczucie od depresji, która wymaga terapii i może wymagać leczenia farmakologicznego. Do typowych objawów depresji zalicza się przede wszystkim obniżenie nastroju, które musi utrzymywać się przez większą część dnia i przez co najmniej 2 tygodnie. Bywa, że nie jest ono związane z tym, co dzieje się wokół danej osoby lub pacjent nie potrafi powiązać swojego złego samopoczucia z zewnętrznymi wydarzeniami. Co to oznacza w praktyce? Na depresję może zachorować osoba, której życie może wydawać się nam idealne: świetna praca, doskonałe zarobki, przystojny mąż/piękna żona, zdolne dzieci i brak większych problemów. W takim przypadku, jeśli dana osoba deklaruje, że nie ma zewnętrznych przyczyn związanych z jej nastrojem, może to wówczas być tzw. depresja endogenna, związana często z osobowością pacjenta.

Osoby chore na depresję, oprócz smutku, zmagają się również z:

• brakiem energii,
• spadkiem poczucia własnej wartości,
• trudnościami ze snem,
• zaburzeniami łaknienia.

Jeśli chodzi o trudności ze snem, to typowe dla depresji jest wczesne wybudzanie się. Może być również tak, że osoba chora przesypia znaczną część dnia. W przypadku zaburzeń łaknienia stwierdza się spadek wagi, ale też może wystąpić wzrost. Typowa jest anhedonia, czyli utrata przyjemności z tego, co dotychczas ją sprawiało. Wyraźnie więc widać, że depresja to coś zdecydowanie więcej niż tylko złe samopoczucie.

Depresja oznacza również spadek libido. Obniżony nastrój wynikający z depresji sprawia, że osoba chora nie ma ochoty na seks. Jest to istotna informacja dla partnerów osób dotkniętych depresją – rezygnacja ze współżycia nie oznacza, że partner przestał być atrakcyjny.

W depresji mogą pojawić się również myśli samobójcze. Sytuacja staje się szczególnie niebezpieczna, kiedy stwierdza się u osoby chorej tendencje do ich realizacji. W takim przypadku niezbędna może okazać się hospitalizacja.

Warto dodać, że obniżenie nastroju stwierdza się również u chorych na chorobę afektywną dwubiegunową. W jej obrazie stwierdza się występujące naprzemiennie dwie fazy: depresji oraz manii. Kiedy w manii nastrój rośnie – nieraz bardzo niebezpiecznie – to w fazie depresyjnej spada. Leczenie farmakologiczne depresji i choroby afektywnej dwubiegunowej wygląda inaczej – stosuje się inne leki. Podawanie w fazie depresyjnej CHAD (bo tak w skrócie określa się tą chorobę) tych samych leków, co w depresji, może wywołać fazę manii.

Jak poprawić złe samopoczucie?

Warto pamiętać, że sami możemy wpływać na nasz nastrój. Złe samopoczucie – o ile nie mówimy o afektywnych zaburzeniach nastroju, czyli depresji – może zwalczać samodzielnie. Poprawę samopoczucia zapewnią drobne przyjemności. Jeśli chcesz poczuć się lepiej, zastanów się nad tym, co lubisz.

Może być wieczór z przyjaciółką, lektura ulubionej książki czy film obejrzany wspólnie z partnerem – to od Ciebie zależy, na co się zdecydujesz. Pamiętaj, aby nie zamykać się przed innymi ze swoim złym samopoczuciem. Zatroszcz się o to, aby poprawić złe samopoczucie i sprawić, że poczujesz się lepiej.

Tym, co bardzo skutecznie poprawia nastrój, jest aktywność fizyczna. Nie martw się, nie musisz od razu trenować do maratonu. Już codzienny spacer sprawi, że poczujesz się lepiej. Staraj się spacerować w ciągu dnia – promienie słoneczne korzystnie wpływają na samopoczucie. Do poprawy samopoczucia przyczynia się również to, co jemy. Sięgnij na przykład po czekoladę.

Przyczyny złego samopoczucia mogą być różne – bez względu na to, co je spowodowało, ważne jest, aby odróżnić je od depresji (albo nie dopuścić do jej powstania). Wahania nastroju towarzyszą każdemu z nas i na ogół nie wymagają profesjonalnej pomocy. Kiedy jednak uznasz, że zły nastrój pogarsza Twoje funkcjonowanie, odbiera Ci radość życia, odczuwasz cierpienie, nie czekaj. Skonsultuj się z lekarzem psychiatrą lub psychoterapeutą.