Filofobia – co to? Przyczyny, objawy i leczenie lęku przed zakochaniem

Czym jest filofobia?

Filofobia według medycznej definicji to anormalny, nieuzasadniony strach przed zakochaniem się i byciem w związku z drugą osobą. W ramach filofobii można również wyodrębnić lęk przed zdradzą, zranieniem i zobowiązaniem. Niektórzy uzasadniają filofobię także obawą przed utratą niezależności i poczuciem emocjonalnej bezbronności. Może ona się objawiać zarówno poczuciem lęku przed emocjonalnym zaangażowaniem jak również objawami somatycznymi, takimi jak chociażby duszności czy przyspieszone bicie serca. Najczęściej powstaje w wyniku negatywnych doświadczeń z przeszłości, opartymi właśnie o historie miłosne. Wykazuje duży wpływ na jakość życia, w znaczący sposób przytłaczając daną osobę, a także prowadząc do uczucia samotności.

Filofobia – przyczyny

Jak już zostało wspomniane, podłoże filofobii to przede wszystkim traumatyczne doświadczenia z przeszłości, a więc czynniki behawioralne, ale również mogą być to przekonania kulturowe i religijne, zakorzenione głęboko w naszej psychice. Najczęściej do przyczyn filofobii zalicza się:

• przykre, a niejednokrotnie nawet traumatyczne doświadczenia w relacjach międzyludzkich o charakterze uczuciowym. Mogą to być zarówno doświadczenia związane z partnerem jak i rodzicem czy innymi członkami rodziny pierwotnej;
• dzieciństwo w toksycznej rodzinie, gdzie dominowały kłótnie między rodzicami, niejednokrotnie prowadzące do ich rozwodu;
• lęk przed byciem w relacjach uczuciowych związany z koniecznością odbywania stosunków seksualnych (dotyczy zwłaszcza ofiar gwałtów czy molestowania seksualnego);
• uznawanie relacji miłosnych za niezgodne z dogmatami religijnymi i równoznaczne z grzechem;
• niska samoocena własna, wywołująca uczucie lęku przed wykorzystaniem przez drugą osobę;
• niechęć do innych osób, oparta o brak zaufania;
• stany depresyjne.

Jak widać przyczyny filofobii są bardzo różnorodne, sprawiając że jest to schorzenie o charakterze złożonym i wieloczynnikowym, co przekłada się na zróżnicowanie objawów i trudności z wdrożeniem odpowiedniego leczenia.

Czytaj również: Lęk przed seksem – skąd się bierze strach przed zbliżeniem?

Objawy filofobii

Filofobia z pewnością jest jednym ze stanów uznawanych za zaburzenia psychiczne, które odgrywają istotną rolę w naszym codziennym życiu na różnych jego płaszczyznach. Występuje równie często u kobiet jak i u mężczyzn, zwłaszcza że nie determinują jej żadne czynniki genetyczne czy biologiczne. Może ona mieć charakter stały lub okresowy i przybierać różne kształty. Utrudnia to szybkie i skuteczne postawienie diagnozy, sprawiając że często przez wiele lat osoby cierpiące na filofobię nie zdają sobie do końca sprawy z powagi problemu. Tak naprawdę bowiem prócz odczuwanego lęku inne behawioralne objawy filofobii to między innymi:

• niechęć do nawiązywania więzi emocjonalnych z innymi osobami;
• niepokój i stan poddenerwowania na samą myśl o zdarzeniach mających związek z miłością lub stanem zakochania;
• rezygnacja z życia towarzyskiego i unikanie miejsc, gdzie można spotkać osoby okazujące sobie uczucia (np. restauracje, kawiarnie, parki);
• izolowanie się od społeczeństwa;
• odmowa udziału w uroczystościach związanych z celebrowaniem miłości np. ślubach czy weselach.

Warto jednak pamiętać, że fiolofobia jako fobia społeczna może również przejawiać się symptomami somatycznymi, pojawiającymi się najczęściej na myśl o miłości, w trakcie rozmów na jej temat czy w ramach różnego rodzaju okoliczności towarzyskich. Somatycznymi objawami filofobii w tej sytuacji mogą być również:

• przyspieszone bicie serca;
• duszności;
• bóle brzucha;
• nudności;
• bóle głowy;
• silne pocenie się;
• drżenie całego ciała;
• omdlenia.

Czytaj również: Autofobia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie lęku przed samotnością

Filofobia – leczenie

Filofobia tak jak i inne zaburzenia psychiczne o charakterze fobii może być leczona, jednak wymaga to ze strony osoby zaburzonej by nie bagatelizowała problemu i zrozumiała, że prowadzi to do niekorzystnych zmian w jej życiu. Najważniejszym krokiem jaki należy wykonać to udanie się do specjalisty z zakresu psychologii lub psychiatrii, który pokieruje osobę chorą w taki sposób by zmieniła sposób myślenia i przepracowała występujące w jej przypadku przyczyny filofobii.

W większości przypadków podstawową techniką pracy w leczeniu filofobii jest terapia poznawczo-behawioralna . Pozwala ona na określenie leżących u podstaw naszego problemu przekonań i zmianie tworzonych w głowie scenariuszy sprawiających, że decydujemy się zrezygnować z miłości by uniknąć potencjalnego cierpienia.

Oprócz terapii poznawczo-behawioralnej, która pozwoli nam zrozumieć i przepracować przyczyny behawioralne problemu, ważne w terapii są również bodźce pozwalające na opanowanie objawów somatycznych. Tego typu działania określane są mianem terapii ekspozycyjnej. Zaczynamy oczywiście od delikatnych czynników, takich jak wyjście w miejsca gdzie możliwe jest obserwowanie zakochanych par czy spotykanie się z ludźmi na imprezach okolicznościowych, kończąc na próbach samodzielnego randkowania i nawiązaniu więzi emocjonalnych z drugą osobą.

W przypadku schorzenia jakim jest filofobia stosunkowo rzadko stosowana jest farmakoterapia. Najczęściej psychiatrzy decydują się na nią w sytuacji, gdy prócz lęku pojawiają się u pacjenta wyjątkowo nasilone objawy somatyczne, a także w przypadku gdy filofobii towarzyszą stany depresyjne.

Z pewnością jednak należy uznać, że fiolofobia jest stanem, który można i co najważniejsze warto leczyć. Nawet jeżeli w późniejszym życiu nie odnajdziemy wielkiej miłości to prawidłowe spojrzenie na to uczucie i możliwość cieszenia się z relacji z innymi ludźmi sprawią, że codzienne funkcjonowanie będzie o wiele łatwiejsze.

Czytaj również: Samotność z wyboru czy z konieczności? Czy da się szczęśliwie przeżyć życie w samotności?