Wybity palec – jakie są przyczyny, objawy i leczenie?

Wybity i zwichnięty palec – jakie są przyczyny?

Wybicie palca jest powszechnym określeniem stosowanym przez pacjentów, które odnosi się do zwichnięcia paliczków. To najczęściej spotykany uraz u ludzi w każdej grupie wiekowej.

Jak wygląda wybity palec? Zwichnięcie palca może dotyczyć zarówno palców kończyny dolnej, jak i górnej. Tego typu kontuzje często występują u osób uprawiających różne dziedziny sportu, takie jak: koszykówka, siatkówka, piłka ręczna, rugby, a także boks i inne sztuki walki.

Do wybicia palca u dzieci może dojść podczas gier i zabaw na lekcjach wychowania fizycznego. Niekiedy do zwichnięcia może dojść podczas niefortunnego uderzania wyprostowanym palcem w twardą przeszkodę lub w wyniku nieumiejętnego podpierania się ręką podczas upadku. Do zwichnięcia palca u nogi może dojść podczas biegania lub gry w piłkę.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, rehabilitacja

Każdy palec zbudowany jest z trzech paliczków. Wyjątek stanowi kciuk i paluch, składające się z dwóch paliczków. Paliczki połączone są odpowiednimi stawami. Zadziałanie dużej siły na palec prowadzi do przekroczenia fizjologicznej wytrzymałości struktur stabilizujących staw, prowadząc do zwichnięcia palca u ręki czy nogi.

Podczas zwichnięcia dochodzi do całkowitego przemieszczenia powierzchni stawowych względem siebie. Niekiedy może dojść do przerwania torebki stawowej – palec traci swój prawidłowy wygląd.

Jakie są objawy wybitego palca?

Objawy związane z wybyciem pojawią się zaraz po kontuzji. Pacjenci podają, że pierwszy pojawia się silny ból palca lub palców. W zależności od stopnia zadziałania siły na rękę możemy mieć do czynienia z wybitym kciukiem, paluchem, palcem wskazującym, środkowym, serdecznym, małym lub palców stopy.

Zobacz też: Złamany kciuk – przyczyny, objawy, leczenie

Pełne zwichnięcie jednego ze stawów palca doprowadza do zniekształcenia fizjologicznego ułożenia palca, który staje się krzywy. Pojawia się silny obrzęk w obrębie zwichniętego stawu. Przerwanie torebki stawowej może powodować wypływ mazi stawowej, która miesza się z krwią pochodzącą z przerwanych naczyń krwionośnych. Sprawia to, że obrzęk palca się powiększa. W miejscu obrzęku pojawia się krwiak. Reakcja tkanek miękkich na uraz oraz zniesienie kontaktu powierzchni stawowych paliczków powodują ograniczenie ruchomości w stawie i zniesienie siły mięśniowej wybitego palca.

W przebiegu zwichnięcia palca może dojść do uszkodzenia pęczka naczyniowego lub ucisku na nerwy. Może się to objawiać sinieniem, bladością i oziębieniem kontuzjowanego palca, a także uczuciem mrowienia i drętwienia palców. Dlatego ważne jest jak najszybsze profesjonalne nastawienie zwichniętego palca.

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

Zwichnięty, stłuczony czy złamany palec?

Jak rozpoznać wybity palec? W przypadkach, kiedy po kontuzji dochodzi do zmiany kształtu palca, można podejrzewać zwichnięcie. U osób szczupłych zdecydowanie lepiej widać zmianę anatomicznego wyglądu palca niż u osób otyłych. Niekiedy jednak zwichnięcie nie jest widoczne na pierwszy rzut oka.

Konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego w celu określenia obrażeń. Podczas kontaktu z przeszkodą może dojść do stłuczenia palca. Wystąpi wtedy obrzęk, krwiak i dolegliwości bólowe, ale bez przemieszczenia struktur kostnych w palcach. Stłuczenie palca jest łagodnym urazem wymagającym jedynie zimnych okładów i leków przeciwbólowych. Gorszym obrażeniem jest zwichnięcie palca wraz ze złamaniem.

Złamanie palca może wystąpić przy zadziałaniu dużej siły. Zwichnięcie oraz ewentualne złamanie, widoczne jest w wielu przypadkach na zdjęciach RTG.

To też może Cię zainteresować: Jakie są przyczyny drętwienia palców?

Leczenie wybitego palca

Leczenie zwichniętego palca opiera się na zastosowaniu stabilizacji zewnętrznej w opatrunku gipsowym. Doraźnie po wystąpieniu urazu można obłożyć go zimnym okładem oraz zastosować opatrunek uciskowy. Po wykonanym zdjęciu RTG i potwierdzeniu zwichnięcia lekarz wykonuje nastawianie palca, a następnie umieszcza rękę w opatrunek gipsowy.

Alternatywą opatrunku gipsowego jest specjalistyczna orteza na palec, która stabilizuje wybity staw. Wybicie palca wraz ze złamaniem wymaga dłuższego okresu usztywnienia palca. Po okresie gojenia należy podjąć rehabilitację celem przywrócenia ruchomości w kontuzjowanym palcu/palcach.

Sprawdź też: Krwiak pod paznokciem – co robić?

Rehabilitacja ręki po zwichnięciu palca

Po okresie unieruchomienia przychodzi czas na rehabilitacje, a więc usprawnianie kontuzjowanej ręki. Rehabilitację uszkodzonych palców można podzielić na dwie grupy: fizykoterapię, czyli oddziaływanie na tkankę bodźcami fizycznymi, oraz kinezyterapię – leczenie ruchem.

Zabiegi fizykoterapeutyczne stosowane w usprawnianiu wybitego palca to krioterapia, czyli leczenie zimnem. Wykonuje się również jonoforezę z lekiem o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Dodatkowo przeprowadzane są zabiegi laserami i hydroterapia. Zabiegi kinezyterapeutyczne początkowo są bierne. Ćwiczenia mają na celu zwiększenie zakresu ruchu i zwiększenie siły mięśniowej.

Następnie wprowadza się ćwiczenia czynno-bierne, a następnie te z oporem zewnętrznym. Na sam koniec rehabilitacji można wprowadzić ćwiczenia z piłkami lub przyrządami rehabilitacyjnymi.