Jak leczyć łuszczycę? Najskuteczniejsze metody

Co to jest łuszczyca? Jakie są objawy choroby?

Łuszczyca to przewlekła choroba skóry, która może pojawić się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, także tych najmłodszych (u niemowląt i małych dzieci bywa mylona z pieluszkowym zapaleniem skóry). Łuszczyca może przybierać postać łagodną, ale może być też chorobą o dużym stopniu nasilenia, znacznie obniżającą jakość życia chorego. Jak leczyć łuszczycę?

Łuszczyca skóry jest przewlekłą, niezakaźną chorobą skóry objawiającą się obecnością czerwonych ognisk pokrytych suchą, złuszczającą się skórą (oprócz tego krostki i grudki na skórze). Złuszczanie się skóry określa się jako erytrodermię łuszczycową.

Objawy łuszczycy w postaci zmian skórnych obserwowane są najczęściej na skórze głowy (łuszczyca skóry głowy), na wyprostnych powierzchniach kończyn (na rękach, dłoniach, palcach), w okolicy krzyżowej. Zmianom na skórze mogą towarzyszyć zmiany stawowe (łuszczyca stawowa).

To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?

Przyczyny łuszczycy

Przyczyną łuszczycy są czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Choroba ma przebieg przewlekły, z okresami zaostrzeń i remisji. Zaostrzenia oraz wysiew nowych zmian mogą być indukowane przez:

• urazy mechaniczne (w tym otarcia przez odzież),
• infekcje,
• stres,
• niektóre leki,
• zmiany hormonalne.

Diagnostyka łuszczycy

Rozpoznania choroby dokonuje się na podstawie badania klinicznego – wywiadu oraz badania przedmiotowego, które można uzupełnić o badanie histopatologiczne wycinka ze skóry.

Podtypy łuszczycy

Wyróżniamy kilka podtypów łuszczycy, spośród których najczęściej występuje łuszczyca zwyczajna. Inna z postaci choroby – łuszczyca krostkowa – może współistnieć z łuszczycą zwyczajną.

Łuszczyca skóry głowy

Łuszczyca skóry głowy (łuszczyca głowy) najczęściej rozwija się szybko, często w wyniku infekcji lub stresu. Zmiany skórne w przebiegu łuszczycy skóry głowy mają postać złuszczających się grudek, a następnie tarczek, pod którymi znajdują się czerwono-brunatne ogniska, krwawiące po zdrapaniu. Opisywane „tarczki” przypominają białe, cienkie strupki lub tak zwaną „schodzącą skórę”, pojawiającą się często po nadmiernym opalaniu.

Zmiany skórne na owłosionej skórze głowy w przebiegu łuszczycy skóry głowy mogą stanowić izolowany objaw lub też rozwijać się jednocześnie ze zmianami w tzw. rejonach predysponowanych:

• wyprostnych częściach przedramion i goleni,
• okolicy lędźwiowo-krzyżowej,
• kolanach i łokciach lub innych większych stawach,
• płytkach paznokciowych.

Jak leczyć łuszczycę?

W leczeniu łuszczycy (zarówno zwyczajnej, jak i krostkowej) zastosowanie znajduje:

• terapia miejscowa,
• terapia farmakologiczna ogólnoustrojowa (w tym oparta na lekach biologicznych),
• leczenie za pomocą PUVA,
• leczenie za pomocą laserów.

Leczenie farmakologiczne

W leczeniu farmakologicznym stosowane są:

• leki miejscowe,
• retinoidy,
• metotreksat,
• hydroksymocznik,
• cyklosporyna,
• takrolimus,
• pimekrolimus,
• przeciwciała monoklonalne.

Terapia PUVA

W leczeniu łuszczycy istotne znaczenie znajduje terapia PUVA, czyli fototerapia (fotochemioterapia) – leczenie światłem za pomocą promieniowania ultrafioletowego w połączeniu z podawaniem związków światłouczulających (psoralenów).

Lasery barwnikowe

Kolejną z metod leczenia łuszczycy jest stosowanie pulsacyjnych laserów barwnikowych na ograniczone ogniska łuszczycowe.

Sposób leczenia łuszczycy zależy w dużej mierze od stopnia zaawansowania choroby. O ile w postaci łagodnej wystarczające może być stosowanie leków miejscowych i PUVA, o tyle w bardziej zaawansowanej chorobie konieczne jest stosowanie leków ogólnoustrojowych (wskazaniem do leczenia ogólnego jest zajęcie przez zmiany łuszczycowe ¹/₄ i więcej powierzchni skóry oraz łuszczyca oporna na leczenie miejscowe).

Zlokalizowane postacie łuszczycy – takie jak np. łuszczyca dłoni czy łuszczyca skóry głowy – często wymagają wyłącznie leczenia miejscowego (maść, krem, szampon na łuszczycę). Leczenie ogólnoustrojowe (tabletki na łuszczycę) prowadzone jest bardzo rzadko.

Leki na łuszczycę do stosowania na skórę

Wśród leków przeznaczonych do miejscowego leczenia łuszczycy istnieje wybór dobrego kremu i maści na łuszczycę. Są to preparaty dostępne na receptę. Wyróżniamy:

• maści glikokortykosteroidowe (o różnej sile działania),
• cygnolinę,
• pochodne witaminy D_3.

Stosuje się także leki o działaniu złuszczającym (keratolitycznym), takie jak:

• kwas salicylowy,
• mocznik,
• kwas mlekowy,
• środki natłuszczające.

Miejscowe preparaty znajdują swoje zastosowanie także w leczeniu łuszczycy skóry głowy – istotne jest tu jednak, aby preparat nakładać na skórę, a nie na włosy.

W leczeniu łuszczycy, w tym łuszczycy na głowie, ważne znaczenie mają preparaty nawilżające i natłuszczające. Środkiem polecanym do pielęgnacji skóry głowy objętej łuszczycą jest m.in. oliwa salicylowa.

Maść na łuszczycę bez recepty to najczęściej dziegcie (stosowane coraz rzadziej z uwagi na nieprzyjemny zapach, który często bywa nieakceptowany przez pacjentów).

Jeżeli dojdzie do nadkażenia bakteryjnego zmian, stosowane bywają antybiotyki w preparatach miejscowych.

Nowe leki na łuszczycę – leczenie biologiczne

Nową metodą leczenia łuszczycy jest stosowanie leków biologicznych. Ich działanie opiera się na przerywaniu procesów patogenezy choroby. Wśród leków biologicznych wyróżniamy:

• przeciwciała monoklonalne,
• białka fuzyjne,
• rekombinowane cytokiny ludzkie.

Zaletą leków biologicznych jest stosunkowo niski odsetek działań niepożądanych (znacznie mniejszy niż w przypadku innych leków ogólnosystemowych stosowanych w leczeniu tej choroby), wadą – wysoki koszt terapii.

Jak dbać o łuszczącą się skórę?

Skuteczne leczenie łuszczycy wymaga stosowania prawidłowej pielęgnacji skóry, która powinna być jak najczęściej nawilżana i natłuszczana.

Kąpiele nie powinny być zbyt długie, aby nie przesuszać skóry. Bardziej niż kąpiel zaleca się szybki prysznic. Ponadto łuszcząca się skóra powinna być chroniona przed urazami i otarciami. Dlatego trzeba zwracać uwagę na to, z jakich materiałów wykonane są ubrania oraz czy nie posiadają drażniących elementów, takich jak np. wszywki, metki, dżety. Choć może pojawić się swędzenie skóry, nie wolno jej drapać.

Wśród domowych sposobów na leczenie łuszczycy zastosowanie wspomagające w walce z łuszczycą skóry głowy mogą mieć płukanki ziołowe (z szałwii i rozmarynu).

Dieta przy łuszczycy

Pomocnicze znaczenie w leczeniu zmian łuszczycowych ma żywienie. Dieta przy łuszczycy powinna być lekkostrawna i zapewniać odpowiednią podaż witamin (w tym witaminy D₃) oraz kwasów tłuszczowych omega-3.

Unikanie stresu

Poza stosowaniem odpowiedniej odpowiedniej diety, powinno się unikać stresu, który może nasilać objawy choroby. Zdarza się, że pacjentom zaleca się psychoterapię – dotyczy to osób, u których nasilenie objawów choroby wiązane jest ze stresem, a także u osób, które nie mogą poradzić sobie z zaakceptowaniem swojej choroby.