Rezonans magnetyczny otwarty i półotwarty – czy jest równie dokładny jak rezonans tubowy?

Rezonans magnetyczny – co to za badanie?

Rezonans magnetyczny to bardzo dokładne badanie obrazowe, które w przeciwieństwie do tomografii komputerowej czy zdjęcia rentgenowskiego (RTG) nie wykorzystuje promieniowania jonizującego. Jest to badanie nieinwazyjne, a więc nie wiąże się z przerwaniem ciągłości tkanek.

Ta metoda obrazowania wykorzystuje pole magnetyczne (wielkości od 0,4 do 3,0 Tesli) – takie pole magnetyczne jest bezpieczne dla organizmu człowieka. Co ważne, jak pokazują badania, rezonans magnetyczny nie wykazuje szkodliwego wpływu na nasz organizm, jest możliwy do wykonania nawet w czasie ciąży, choć zaleca się wykonywanie go w II i III trymestrze ciąży, o ile pozwala na to stan ciężarnej.

Badanie z wykorzystaniem klasycznego rezonansu tubowego (rezonansu zamkniętego) może być problematyczne dla osób cierpiących na klaustrofobię, bowiem aparat jest zamknięty, badanie trwa długo – nawet do godziny, a podczas badania powstaje dość intensywny hałas, co dodatkowo potęguje lęk.

Przeczytaj też: Na czym polega rezonans magnetyczny dróg żółciowych?

Rezonans magnetyczny – wskazania

W jakich sytuacjach wskazane jest wykonanie rezonansu magnetycznego? Kiedy ma on przewagę nad tomografią komputerową? Najważniejsze wskazania do wykonania tego badania obrazowego to:

• diagnostyka niektórych schorzeń serca: choroby niedokrwiennej serca, kardiomiopatii, guzów serca, niektórych wad serca, a także zapalenia osierdzia;
• ocena obrazowa serca po dokonanym przeszczepie;
• podejrzenie sarkoidozy serca;
• guzy tkanek miękkich;
• diagnostyka chorób dróg żółciowych, ocena zmian ogniskowych w wątrobie;
• diagnostyka schorzeń przysadki mózgowej i podwzgórza, np. podejrzenie gruczolaka przysadki – jest to badanie pierwszego wyboru w tym przypadku;
• schorzenia neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane, guzy rdzenia kręgowego;
• ocena oczodołu i tylnej części jamy czaszki;
• diagnostyka niektórych schorzeń kręgosłupa;
• nowotwory gruczołu krokowego (prostaty) u mężczyzn.

Sprawdź też: Rezonans czy tomografia – które badanie wybrać?

Rezonans magnetyczny stosuje się również często celem dokładniejszej oceny danego obszaru, gdy lekarz ma wątpliwości co do diagnozy po wykonaniu tomografii komputerowej (TK). Rezonans magnetyczny można wykonać z użyciem kontrastu, co pozwala na szczegółową ocenę wielu struktur.

Czytaj również: Scyntygrafia nerek – wskazania, przebieg badania, wyniki, cena

Rezonans magnetyczny – przeciwwskazania do badania

Niestety, nie w każdym przypadku możemy skorzystać z badania, jakim jest rezonans magnetyczny. Rezonans wykorzystuje pole magnetyczne, dlatego przeciwwskazaniem do tego badania obrazowego jest między innymi obecność w organizmie takich elementów metalowych, jak:

• odłamki metalu, obecność opiłków metalu w oczodole;
• zaciski naczyniowe założone w czasie zabiegów operacyjnych, obecność stentów naczyniowych;
• stymulatory, w tym stymulatory serca zawierające metalowe elementy, obecność kardiowertera-defibrylatora;
• metalowe protezy stawów, metalowe elementy łączące fragmenty kości po złamaniach;
• niektóre sztuczne zastawki serca;
• alergia na substancje kontrastowe – w przypadku wykonywania rezonansu magnetycznego z kontrastem.

Przeciwwskazaniem do badania w klasycznym rezonansie tubowym jest również klaustrofobia. Jest to rodzaj fobii, polegający na pojawianiu się lęku podczas przebywania w zamkniętych, małych pomieszczeniach, takich jak winda czy niewielki pokój. Lęk ten objawia się przede wszystkim tachykardią, a więc przyspieszeniem akcji serca, drżeniem rąk, zawrotami głowy, a nawet dusznością. Konsekwencją tego jest zazwyczaj przerwanie badania, jeżeli pacjent nie zgłosił wcześniej, że ma problemy z tego rodzaju fobią. Z tego powodu pacjenci z klaustrofobią powinni wybierać rezonanse otwarte lub półotwarte.

Rezonans magnetyczny – rodzaje rezonansu

Zapoznajmy się z dostępnymi w Polsce rodzajami rezonansów magnetycznych. Ze względu na budowę danego aparatu wyróżniamy:

• rezonans zamknięty (klasyczny, tubowy) – w rezonansie tym personel medyczny nie ma dostępu do pacjenta, osoba badana jest bowiem zamknięta w stosunkowo ciasnej tubie. Co więcej, klasyczny rezonans wydaje dość głośne dźwięki w czasie badania, co sprawia, że konieczne jest stosowanie zatyczek do uszu lub też słuchawek. Podczas badania pacjent zaopatrzony jest w specjalny przycisk, którym może dać sygnał o chęci zakończenia badania;
• rezonans otwarty – ten nowoczesny rodzaj aparatu pozwala na dostęp do pacjenta z trzech stron, lekarz cały czas może obserwować pacjenta, a pacjent ma kontakt wzrokowy z personelem, co jest szczególnie korzystne przy występującej klaustrofobii. Rezonans otwarty to aparat cichy – nie emituje tak głośnych dźwięków, jak klasyczny rezonans, co sprawia, że badanie jest zdecydowanie bardziej komfortowe i nie wymaga używania stoperów, czy też słuchawek na uszy;
• rezonans półotwarty – półotwarte rezonanse magnetycznie co prawda nie dają dostępu do pacjenta z trzech stron, lecz zazwyczaj z dwóch stron, tuba nie obejmuje całego ciała i nie ma się wrażenia obecności w zamknięciu. Ten rodzaj rezonansu magnetycznego jest zdecydowanie lepiej znoszony przez pacjentów z klaustrofobią niż typowy, tubowy rezonans.

Przeczytaj też: Badanie kwalifikacyjne do pracy – co wchodzi w ich zakres?

Rezonans otwarty i półotwarty – dla kogo ten rodzaj rezonansu?

Rezonans otwarty i półotwarty świetnie sprawdzą się u osób cierpiących na klaustrofobię, ale nie tylko. Z tego rozwiązania korzystają również dzieci – w rezonansie otwartym widzą one rodziców, co więcej – jeden z rodziców może przebywać z dzieckiem w pomieszczeniu, gdzie wykonywany jest rezonans. Rezonans otwarty nie jest też tak głośny, jak zamknięty.

Kolejną grupą pacjentów, którzy skorzystają z rezonansu otwartego, są osoby cierpiące na otyłość, szczególnie otyłość III stopnia, gdzie wskaźnik BMI wynosi powyżej 40. Takie osoby nie mogą wykonać badania w klasycznym, tubowym rezonansie magnetycznym ze względu na ograniczające kwestie techniczne. Z badania w aparacie otwartym mogą skorzystać również pacjenci obciążeni schorzeniami natury psychiatryczno-neurologicznej, którzy ze względu na brak logicznego kontaktu nie są w stanie współpracować z personelem medycznym.

Rezonans otwarty może być również pomocny dla osób mających w ciele metaliczne elementy.

Rezonans otwarty i półotwarty a dokładność badania

Należy mieć świadomość, że rezonans tubowy (zamknięty), jak i rezonans otwarty oraz półotwarty są badaniami dokładnymi i wartościowymi pod względem diagnostycznym. Nie należy rozdzielać tych rodzajów rezonansu magnetycznego na bardziej i mniej dokładne. Wybór konkretnego typu aparatu zależy od preferencji pacjenta i schorzeń współistniejących, takich jak otyłość czy klaustrofobia. Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące badania rezonansem magnetycznym – warto je zadać bezpośrednio przed badaniem lekarzowi radiologowi.

Rezonans magnetyczny – przygotowanie do badania

Pacjenci zastanawiają się, jak najlepiej przygotować się do badania rezonansem magnetycznym i co ze sobą zabrać na takie badanie. Na badanie MR powinniśmy udać się na czczo. Ponadto leki na stałe należy przyjąć zgodnie ze wskazaniami lekarskimi. Nie powinniśmy wykonywać makijażu.

Trzeba pamiętać o zdjęciu wszystkich elementów metalowych, takich jak biżuteria, zegarek, aparat słuchowy. Na badanie warto wziąć dokumentację z poprzednich badań, szczególnie tych obrazowych – mogą one przydać się radiolologowi, który będzie opisywał nasz wynik rezonansu magnetycznego. W sytuacji, gdy pacjent ma otrzymać kontrast, konieczna jest jego obserwacja po badaniu, która trwa typowo około 30 minut.

Podsumowując, rezonans magnetyczny to dokładne badanie obrazowe, które dzięki rozwojowi medycyny jest również dostępne dla osób z klaustrofobią czy dzieci. Mając skierowanie na rezonans, warto wybrać taki aparat, który spełni nasze oczekiwania i pozwoli na bezproblemowe przeprowadzenie badania.