Wlew doodbytniczy - co to, wskazania, przebieg, jak się przygotować

Czym jest wlew doodbytniczy?

Wlew doodbytniczy to inaczej badanie jelita grubego przy użyciu kontrastu. Jest to badanie stosowane w diagnostyce chorób jelita grubego z użyciem aparatury radiologicznej.

Badanie odbytu z użyciem kontrastu można wykonywać na dwa sposoby:

1. z użyciem jednego środka kontrastowego, jest nim przeważnie zawiesina wodna siarczanu baru (tzw. baryt) lub rzadziej roztwory jodowe – ta technika określana jest mianem pojedynczego kontrastu tzw. badanie jednokontrastowe,
2. z użyciem środka kontrastowego oraz dodatkowo – określonej ilości gazu, podanego przez specjalny zgłębnik – ta technika nazywana jest mianem podwójnego kontrastu tzw. badanie dwukontrastowe.

Po podaniu pacjentowi kontrastu wykonuje się zdjęcia rentgenowskie. Dzięki nim lekarz może ocenić stan jelita grubego. Oprócz prawidłowego obrazu, na takich zdjęciach można dostrzec uchyłki jelita grubego oraz odbytnicy, owrzodzenia, polipy, a także inne nieprawidłowe twory.

Dlaczego podajemy kontrast? Otóż pełni on funkcję pochłaniającą promienie rentgenowskie, w większej ilość niż tkanki otaczające. Dlatego, po przepuszczeniu przez tkanki pacjenta promieni rentgenowskich otrzymujemy swego rodzaju „odlew” jelita grubego widoczny na zdjęciu rentgenowskim. Jeżeli nie byłoby środka kontrastującego, obraz nie byłby taki klarowny, ponieważ jak wspomniano powyżej ściany jelita niezaabsorbują odpowiedniej ilości promieni X.

Wskazania oraz przeciwwskazania do wykonania wlewu doodbytniczego

Wlew doodbytniczy wykonuje się:

• w przypadku podejrzenia procesu rozrostowego zlokalizowanego w jelicie grubym,
• niedrożności jelit,
• chorobach zapalnych w obrębie jelita grubego,
• chorobie Hirschprunga,
• w innych możliwych dolegliwościach dolnego odcinka układu pokarmowego wymagających wnikliwej diagnostyki np. krwawienia z dolnego odcinka jelita grubego, bólu, a także biegunki.

Głównym przeciwwskazaniem jest ciąża, a nawet podejrzenie tego stanu – szczególnie jeżeli kobieta jest w drugiej fazie cyklu miesiączkowego i potencjalnie mogła zajść w ciąże. Kobieta w tym stanie, nie powinna być poddawana temu badaniu. Przeciwwskazaniem do wykonania badania jest również krwawienie miesiączkowe (obecne w okolicach terminu badania). Jeżeli pacjent zgłasza wszelaki ból tak samo powinno odstąpić się od badania.

Wlew doodbytniczy – jak się przygotować?

Jak wygląda przygotowanie oraz technika wykonania badania? Przed wykonaniem wlewu doodbytniczego lekarz powinien zbadać pacjenta metodą per rectum , a następnie skierować na wykonanie wlewu doodbytniczego (jeżeli zachodzi taka konieczność).

Zaleca się, aby na dwa dni przed badaniem przejść na dietę płynną z ograniczeniem węglowodanów. W przeddzień badania należy przyjmować już tylko płyny – np. wodę mineralną, herbatę bez cukru. Tego samego dnia w okolicach popołudnia należy wypić preparat przeczyszczający, który przepisze lekarz kierujący na badanie. Może być on w postaci proszku do sporządzenia roztworu (saszetki), tabletki lub czopki bisakodylu.

Jeżeli lekarz przepisze saszetki należy po zapoznaniu się z ulotką, sporządzić roztwór wodny, a następnie wypić go wedle zaleceń. Proces ten wywoła wypróżnienie, które doprowadzi do oczyszczenia światła jelita. Lekarz może zalecić również alternatywną metodę czyszczenia jelit w postaci drażetek, czopków bisakodylu zażywanych w południe, w przeddzień badania w ilości 2 drażetek po 10 mg, a wieczorem doodbytniczo 1 czopek (10 mg) bisakodylu. Dnia następnego, przed badaniem należy wykonać lewatywę. Dobre oczyszczenie światła jelita pozwoli na dokładniejsze wykonanie badania. W dniu zaplanowanego wlewu doodbytniczego zalecane jest, aby pacjent pozostał na czczo.

Jak wykonuje się wlew doodbytniczy?

Badanie polega na wprowadzeniu środka kontrastowego do światła jelita grubego, a następnie stosując odpowiednie ułożenie pacjenta, dąży się do jego rozprowadzenia po narządzie. Badanie przeprowadza się w pozycji leżącej. Kolejnym krokiem badania jest wykonanie zdjęć rentgenowskich dokumentując stan w jakim znajdują się jelita. Zdjęcia mogą być wywołane na kliszy lub znajdować się na specjalnym nośniku danych.

Ile trwa badanie z wykorzystaniem wlewki doodbytniczej? Badanie zwykle trwa kilkadziesiąt minut.

Jest to bezpieczne badanie, powikłań się nie stwierdza. Wlew doodbytniczy, można wielokrotnie powtarzać – jeżeli zachodzi taka konieczność. Natomiast należy pamiętać, że badanie dostarcza organizmowi pewnej dawki promieni rentgenowskich, dlatego badania nie wykonuje się zbyt często, a przede wszystkim nie wykonuje się go w ciąży.