WBC morfologia – co to jest, norma, obniżone, podwyższone

WBC morfologia – co to jest?

Morfologia krwi to jedno z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. W ramach tego badania określana jest liczba krwinek czerwonych, czyli erytrocytów (RBC), krwinek białych, czyli leukocytów (WBC) oraz płytek krwi (PLT). Ponadto oznaczane są wskaźniki czerwonokrwinkowe i białokrwinkowe.

Badanie krwi WBC pomaga oszacować liczbę krwinek białych w objętości krwi. Parametr ten obejmuje wszystkie rodzaje białych krwinek:

• granulocyty obojętnochłonne (neutrofile), zasadochłonne (bazofile), kwasochłonne (eozynofile),
• monocyty,
• limfocyty.

WBC (krwinki białe) stanowią element układu odpornościowego, wspomagając obronę organizmu przed drobnoustrojami. W warunkach fizjologicznych część populacji krwinek białych zgromadzona jest w węzłach chłonnych, śledzionie czy szpiku kostnym, a w razie potrzeby mogą przenikać do krwiobiegu. Krwinki białe mogą także migrować do ognisk zapalnych zlokalizowanych w rozmaitych tkankach.

Przeczytaj również: Podwyższone PDW – co znaczy taki wynik?

Kiedy badać WBC w morfologii?

Oznaczanie WBC w badaniu krwi wykonywane jest jako badanie przesiewowe lub monitorujące. Najczęściej wskazaniem do badania WBC jest podejrzenie zakażeń czy stanów zapalnych. Takie podejrzenie mogą nasuwać następujące objawy:

• gorączka,
• bóle mięśniowe,
• bóle głowy,
• lokalne obrzęki i zaczerwienienie.

Poziom WBC we krwi oznaczany jest także przy podejrzeniu chorób autoimmunologicznych, alergii, zaburzeń odporności czy białaczek. Morfologia krwi WBC pomaga też monitorować skuteczność leczenia tych schorzeń. B adanie WBC powinno być wykonywane profilaktycznie – raz w roku. Ponadto rutynowo WBC oznaczane jest w ciąży.

Morfologia krwi WBC – jak wygląda badanie i jak się przygotować?

Oznaczenie ilości WBC wymaga wykonania morfologii krwi. To badanie laboratoryjne przeprowadzane jest na czczo, czyli rano, około 10–12 godzin od spożycia ostatniego posiłku. Najlepiej jest wykonać równocześnie rozmaz krwi, czyli ocenę mikroskopową obrazu krwi. Do badania pobierana jest próbka krwi żylnej, najczęściej ze zgięcia łokciowego.

Wynik badania poziomu WBC odebrać można następnego dnia roboczego, a cena morfologii WBC to około 10–12 zł, zaś morfologii z rozmazem – około 16–18 zł.

WBC – norma we krwi u dzieci i dorosłych

Prawidłowy poziom WBC w morfologii różni się dla poszczególnych grup wiekowych. Norma WBC u dorosłych jest inna niż normy WBC u dziecka. Przedstawiają się one następująco:

• noworodki: 9,1–34 × 10⁹/l,
• 1–23 miesiące: 6–14 × 10⁹/l,
• 2–9 lat: 4–12 × 10⁹/l,
• 10–17 lat: 4–10,5 × 10⁹/l,
• dorośli: 4–10,5 × 10⁹/l.

Dla interpretacji wyników WBC morfologii krwi równie ważny jest wynik rozmazu krwi. Skład procentowy WBC u dorosłych (wraz z wartościami bezwzględnymi) przedstawia się następująco:

• neutrofile: 54–62% (3–5,8 × 10⁹/l),
• eozynofile: 1–4% (0,05–0,32 × 10⁹/l),
• bazofile: 0–1% (0,015–0,05 × 10⁹/l),
• granulocyty pałeczkowate: 3–5% (0,15–0,4 × 10⁹/l),
• limfocyty: 20–45% (1,5–3 × 10⁹/l),
• monocyty: 3–8% (0,3–0,8 × 10⁹/l).

Zarówno zmiana całkowitej ilości WBC, jak i odchylenia w procentowej objętości poszczególnych krwinek mogą wskazywać na nieprawidłowości.

WBC wysokie – co oznacza?

Wynik morfologii WBC powyżej normy 10,5 × 10⁹/l określany jest mianem leukocytozy. WBC podwyższone wynika zwykle ze wzrostu liczby neutrofilów i może mieć szereg przyczyn. Najczęściej wzrost WBC w morfologii świadczy o:

• ostrym i przewlekłym zapaleniu bakteryjnym, pasożytniczym i grzybiczym,
• urazach tkanek: oparzeniach, zabiegach operacyjnych,
• chorobach nowotworowych,
• krwotokach,
• ostrych lub przewlekłych stanach zapalnych,
• zatruciach chemicznym lub polekowych.

Wzrost poziomu WBC ponad normę towarzyszy napadowi bólu, padaczki. Za dużo WBC obserwuje się też w zespołach rozrostowych (przewlekłej białaczce szpikowej, czerwienicy prawdziwej, ziarnicy złośliwej).

Inne przyczyny za wysokiego wyniku WBC to rzucawka ciążowa, przełom tarczycowy, zaburzenia metaboliczne (np. napad dny) oraz chłoniaki, białaczka mielomonocytowa, mieloblastyczna bądź przewlekła białaczka limfatyczna. Kiedy WBC przekracza normę, można podejrzewać choroby tkanki łącznej, marskość wątroby. WBC przy infekcjach także może wykraczać poza wartości referencyjne.

Fizjologicznie wysokie WBC towarzyszy nadmiernemu wysiłkowi fizycznemu, paleniu papierosów, spotykane jest także podwyższone WBC w ciąży.

WBC niskie – co oznacza taki wynik morfologii?

Za niskie WBC w morfologii to leukopenia. WBC obniżone najczęściej wynika z zaburzenia wytwarzania leukocytów w szpiku. Mowa zwłaszcza o:

• wrodzonej lub nabytej aplazji szpiku,
• uszkodzeniu szpiku przez leki czy promieniowanie,
• przerzutach nowotworowych do szpiku.

Ponadto WBC niskie towarzyszy stosowaniu niektórych leków, takich jak leki przeciwgruźlicze, przeciwpadaczkowe, przeciwcukrzycowe. Zdarza się też niskie WBC po antybiotyku. Obniżenie poziomu WBC we krwi poniżej normy może towarzyszyć niedokrwistości z niedoboru żelaza, nocnej napadowej hemoglobinurii, posocznicy, AIDS czy niektórym zaburzeniom autoimmunologicznym. WBC poniżej normy u dziecka wynika najczęściej z długotrwałych infekcji, w przebiegu których dochodzi do przejściowego „zużycia” puli leukocytów.

Czytaj również: Granulocyty – co to? Rodzaje, funkcje, normy we krwi