Miłorząb japoński (ginkgo biloba) – właściwości, działanie i przeciwwskazania

Miłorząb japoński – właściwości

Miłorząb japoński (Ginkgo Biloba L.) jest gatunkiem drzewa pochodzącym z rodziny miłorzębowatych. Roślina ta pochodzi z Chin. Uprawiana jest również w Japonii, Korei, Europie oraz Stanach Zjednoczonych. Na terenie Polski można go spotkać jako drzewo ozdobne w parkach i ogrodach. Miłorząb japoński jest jednym z najstarszych gatunków drzew na świecie. Intrygujące jest to, że omawiana roślina jest zdolna wytworzyć mechanizmy obronne przeciwko wielu zagrożeniom, na przykład owadom, wirusom, skażeniom powietrza i wody.

Surowcem farmaceutycznym są liście miłorzębu. Ekstrakty z omawianej rośliny zawierają:

• flawonoidy,
• biflawonoidy,
• proantocyjanidyny,
• katechiny,
• terpenoidy,
• steroidy,
• lipidy,
• wolne kwasy tłuszczowe,
• hydroksykwasy, w tym toksyczne kwasy ginkgolowe.

Właściwości farmakologiczne miłorzębu japońskiego oraz jego wyciągów uzależnione są od obecności terpenów, flawonoidów oraz proantocyjadynin. Substancje czynne zwiększają przepływ krwi przez naczynia krwionośne, szczególnie w obrębie mózgu oraz zwiększają ich elastyczność. Wykazują również właściwości antyoksydacyjne oraz usprawniają wykorzystanie glukozy i tlenu przez komórki mózgowe.

Istnieją bardzo przekonujące dowody naukowe sugerujące skuteczność ginkgo biloby w przypadku osób doświadczających zaburzeń funkcji poznawczych. Funkcje poznawcze stanowią czynności psychiczne umożliwiające człowiekowi analizowanie sytuacji, podejmowanie słusznych decyzji i działań czy formułowania wniosków. Obejmują one między innymi procesy uczenia się, procesy pamięciowe, myślowe oraz językowe.

Miłorząb japoński – działanie

Niektóre eksperymenty przeprowadzone na zwierzętach sugerują, że ekstrakty z liści miłorzębu japońskiego zmniejszają ryzyko wystąpienia raka żołądka, jelita grubego i jamy ustnej. Niestety badania kliniczne z udziałem ludzi są ograniczone i dają niejednoznaczne wyniki. Dodatkowo badania na modelach zwierzęcych wskazują skuteczność miłorzębu w zapobieganiu chorób sercowo-naczyniowych. W przypadku ludzi potrzeba więcej badań, aby potwierdzić tę zależność.

Badania wskazują również, że przyjmowanie ginkgo biloby przez okres jednego roku nieznacznie poprawia niektóre objawy choroby Alzheimera. Ze względu na swój potencjał antyoksydacyjny miłorząb, w połączeniu z terapią konwencjonalną, może zmniejszać objawy schizofrenii i łagodzi stany depresyjne. Możliwe jest również, że doustne ekstrakty z liści miłorzębu mogą zmniejszać objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz menopauzy.

Miłorząb japoński – zastosowanie

Ginkgo biloba w Europie i Stanach Zjednoczonych stanowi niezwykle popularny fitofarmaceutyk. Przez producentów polecany jest jako środek poprawiający pamięć oraz wspomagający prawidłowe utrzymanie krążenia. Polecany jest również w zespołach otępiennych przebiegających z wzmożoną drażliwością, trudnościami zapamiętywania, lękami występującymi zwłaszcza w starszym wieku oraz w przypadku występowania zawrotów głowy i szumu w uszach. Na chwilę obecną wytyczne The American Psychiatric Association w leczeniu pacjentów z chorobą Alzheimera i innymi demencjami nie zalecają ginkgo biloby do rutynowego stosowania w celu leczenia utraty funkcji poznawczych z powodu niepewności dotyczącej bezpieczeństwa i niepotwierdzonej skuteczności stosowania omawianego preparatu.

Dodatkowo istnieje niewielka liczba dowodów potwierdzających skuteczność miłorzębu japońskiego w dolegliwościach, takich jak:

• katar sienny,
• choroba wysokościowa,
• astma,
• ADHD,
• autyzm,
• rak jelita grubego i rak żołądka,
• migrena,
• miażdżyca,
• stwardnienie rozsiane.

Miłorząb japoński – preparaty

Preparaty zawierające wyciągi z liści miłorzębu japońskiego można zakupić najczęściej w postaci kapsułek lub nalewek. Ich cena waha się w granicach od 14 zł do około 40 zł.

Ekstrakty z miłorzębu japońskiego można również spotkać w kosmetyce, zwłaszcza w kremach do stosowania zewnętrznego na skórę twarzy i na cellulit.

Miłorząb japoński – przeciwwskazania i skutki uboczne

W przypadku wystąpienia działań niepożądanych najczęściej pojawia się dyskomfort z przewodu pokarmowego, ból i zawroty głowy, alergie skórne czy drgawki. Istnieją również pewne obawy, że nadmierne i długotrwałe spożycie ginkgo biloby może zwiększać ryzyko nowotworu wątroby oraz tarczycy. Wykazano to na modelach zwierzęcych, którym podawano bardzo wysokie dawki miłorzębu.

Doustne stosowanie ginkgo biloby nie jest wskazane u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Dodatkowo nasion miłorzębu japońskiego nie należy podawać dzieciom oraz osobom doświadczającym napadów padaczkowych. Miłorząb może również upośledzać krzepnięcie krwi i wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, dlatego przed zastosowaniem należy skonsultować się z lekarzem.

Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka