Zatrucie chlorem – objawy, skutki i leczenie

Chlor – zastosowanie i właściwości

Chlor to pierwiastek powszechnie występujący w codziennym życiu. Ze względu na swoje właściwości utleniające jest składnikiem substancji dezynfekujących, środków czyszczących, odkażających czy wybielaczy, często stosowanych w gospodarstwie domowym. Dzięki właściwościom bakteriobójczym ma szerokie zastosowanie w uzdatnianiu wody pitnej. Chlorowana woda pozbawiona jest mikroorganizmów wywołujących zatrucia pokarmowe (np. bakterii E. coli), a także niektórych wirusów, grzybów, pierwotniaków.

Ponadto chlor stosowany jest do odkażania wody basenowej. Chlor wchodzi w skład niektórych leków, antyseptyków. Wykorzystuje się go do produkcji farb, barwników, rozpuszczalników czy tworzyw sztucznych. Związek chloru – chloroform – stosowany był niegdyś powszechnie w medycynie, jako środek głęboko znieczulający. Z uwagi na wysoką toksyczność chloroformu zastąpiono go z czasem innymi, bezpieczniejszymi lekami wprowadzającymi w narkozę przed operacją.

Szkodliwe właściwości chloru były wykorzystywane w czasie I wojny światowej, kiedy to używano go jako gazu bojowego. Nawdychanie się chloru prowadzi do obrzęku płuc, a w większych ilościach – do śmierci.

Zobacz też: Na czym polega dekontaminacja?

Zatrucie chlorem – przez wdychanie oparów, pokarmowe, poparzenie skóry

Zatrucie chlorem może dotknąć każdego. Długie przebywanie w jego oparach dotyczy m.in. osób sprzątających, używających na co dzień w pracy środków do dezynfekcji, które zawierają chlor. Ponadto na szkodliwe opary chloru narażeni są pracownicy zakładów i fabryk, gdzie wykorzystuje się ten pierwiastek w produkcji np. farb czy tworzyw sztucznych.

Wziewne zatrucie chlorem to nie jedyne zagrożenie. Związki chloru są również szkodliwe w kontakcie ze skórą. Podczas stosowania preparatów dezynfekujących czy wybielających bez rękawiczek ochronnych może dojść do poparzenia chlorem. Bardzo niebezpieczne jest także zatrucie pokarmowe chlorem – spożycie substancji zawierających duże jego stężenie. Niestety zdarza się to często u dzieci, które przez pomyłkę lub podczas zabawy wypiją szkodliwą substancję.

Przyczyną zatrucia chlorem może być także nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratoriach chemicznych lub awarie przemysłowe doprowadzające do niekontrolowanego ulatniania się gazu.

Zobacz też: Jak usunąć czarną pleśń?

Zatrucie chlorem z wody – czy zatrucie wodą z basenu jest możliwe?

Zatrucie chlorem na basenie zdarza się rzadko. Woda na pływalni powinna być regularnie wymieniana i odkażana. Do procesu dezynfekcji zwykle stosuje się chlor. Niekiedy zdarza się, że w trakcie uzdatniania wody do pływania dojdzie do przekroczenia dopuszczalnych jego norm, co może spowodować objawy zatrucia u użytkowników basenu.

Zatrucie chlorem basenowym może wystąpić u osób szczególnie wrażliwych na ten pierwiastek. Chlor w wodzie basenowej często wyczuwalny jest w powietrzu zaraz po wejściu na kąpielisko. Charakterystyczny zapach chloru utrzymuje się długo na naszej skórze i stroju kąpielowym, także po zakończonym pobycie na pływalni. Zatrucie chlorem w wodzie basenowej jest wynikiem wchłaniania się pierwiastka do organizmu przez skórę, drogi oddechowe czy połknięcia wody podczas zachłyśnięcia.

Objawy zatrucia chlorem – jak rozpoznać?

Zatrucie oparami chloru objawia się jako:

• trudności w oddychaniu,
• bóle gardła,
• chrypa,
• kaszel,
• świszczący oddech.

Drażniące działanie na układ oddechowy może doprowadzić do obrzęku płuc. Inne skutki wdychania chloru to: nudności, wymioty czy bóle głowy.

Nasilenie objawów zależy od wielu czynników. Wysokie stężenie gazu w powietrzu, długa ekspozycja na toksynę czy występowanie innych chorób towarzyszących (np. przewlekłych chorób płuc – m.in. astmy) to czynniki niekorzystne, predysponujące do wystąpienia poważnych dolegliwości. Wdychanie chloru o wysokim stężeniu w powietrzu może być nawet przyczyną śmierci.

Kontakt związków chloru ze skórą powoduje oparzenia i silną bolesność. Wypicie substancji zawierających chlor jest także bardzo niebezpieczne. Objawia się silnym bólem i pieczeniem w brzuchu, zaczerwienieniem, ranami jamy ustnej, krwistymi wymiotami, obecnością krwi w stolcu.

Objawy zatrucia chlorem na basenie dotyczą przede wszystkim układu oddechowego. Chlor zawarty w wodzie może ponadto podrażniać błony śluzowe jamy ustnej, dróg oddechowych lub powodować zaczerwienienie oczu. Częste korzystanie z pływalni skutkuje suchą, szorstką, łuszczącą się skórą. Chlor wnika również w strukturę włosów. Stają się one osłabione, tracą blask, zaczynają wypadać.

Co pomaga na zatrucie chlorem? Jak leczyć?

Leczenie zatrucia chlorem zależy od przyczyny wystąpienia objawów i ich ciężkości. W przypadku zatrucia oparami gazu konieczne jest jak najszybsze odizolowanie chorego od skażonej atmosfery, np. wyjście na świeże powietrze. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny, dalsze postępowanie obejmuje zapewnienie podstawowych czynności życiowych, udrożnienie dróg oddechowych, podanie tlenu.

Jeśli związki chloru dostały się do oczu, skóry, należy jak najszybciej przemyć je pod bieżącą wodą. Wskazane jest zdjęcie odzieży wierzchniej, na której znajdują się szkodliwe substancje.

Nie istnieje żadna specyficzna odtrutka na zatrucie chlorem. Leczenie jest objawowe.

Zatrucie chlorem na basenie – profilaktyka

Aby uniknąć zatrucia chlorem basenowym, należny dokładnie go spłukać pod prysznicem po wyjściu z pływalni. Jeżeli zaobserwujemy u siebie nadwrażliwość na chlor, warto również ograniczyć kąpiele na basenie, zastępując je innymi formami aktywności fizycznej. Innym rozwiązaniem problemu jest korzystnie z basenów, gdzie do dezynfekcji wody stosuje się inne substancje niż chlor (np. ozon) lub pływanie w naturalnych akwenach. Skutecznym sposobem na walkę z suchą skórą po basenie jest stosowanie balsamów nawilżających po kąpieli.

Basenowa woda niekorzystnie wpływa również na włosy. Warto stosować więc odżywki, balsamy, maski do włosów, a także korzystać z gumowych czepków kąpielowych, które są skuteczną barierą przed chlorowaną wodą.