Owrzodzenie języka – przyczyny, objawy, leczenie

Rodzaje i przyczyny owrzodzeń jamy ustnej

Owrzodzenia jamy ustnej mogą dotyczyć osób w każdym wieku i są niezwykle powszechne – każdy z nas będzie miał przynajmniej jedną taką zmianę w życiu. W większości przypadków owrzodzenie języka jest bardziej niedogodnością niż poważnym schorzeniem i nie powinno być powodem do niepokoju – zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 10-14 dni bez konieczności leczenia.

Owrzodzenia języka i jamy ustnej spowodowane zaniedbaniami higienicznymi i urazami mechanicznymi

Bolesne owrzodzenie pourazowe najczęściej występuje na języku i błonach śluzowych policzków. Granice owrzodzeń urazowych są zwykle lekko podniesione i czerwone, z żółtobiałą martwiczą błoną rzekomą, którą można łatwo zetrzeć.

Zmiany te mogą utrzymywać się przez kilka dni lub nawet tygodni. Czasami przyczyną owrzodzenia jest przypadkowe przygryzienie wnętrza policzka, spożycie zbyt gorącego pokarmu, napoju, nieprawidłowo wykonane wypełnienie zęba czy też złe dobranie protezy.

Ponieważ owrzodzenia często występują w wyniku zakażenia płytki nazębnej na zębach, niewłaściwa higiena jamy ustnej również odgrywa rolę w powstawaniu owrzodzeń na języku i w obrębie jamy ustnej.

Owrzodzenia aftowe w błonie śluzowej jamy ustnej

Owrzodzenia, nadżerki aftowe zwykle występują na błonie śluzowej warg, policzków, boków języka, dna jamy ustnej, podniebienia i w okolicy migdałków.

Tego typu owrzodzenia zwykle nie przekraczają 5 mm i są niezwykle powszechne – dotykają nawet 20 proc. populacji. Tak samo jak w przypadku owrzodzeń na tle urazowych, zwykle goją się w przeciągu 14 dni, bez pozostawiania blizn.

Przyczyny powstawania aft to m.in.:

• zła dieta – w szczególności niedobory żelaza, witaminy B12 czy witaminy C;
• brak snu;
• stres;
• choroby autoimmunologiczne (w tym HIV);
• infekcje wirusowe (w tym opryszczka jamy ustnej – chociaż częściej wiąże się to z opryszczką wargową);
• nadmierne spożycie alkoholu – alkohole również mogą uszkadzać tkankę w jamie ustnej;
• niezdiagnozowane nietolerancje pokarmowe;
• palenie papierosów.

Niepokój powinny zwrócić nawracające afty, które mogą być objawem innych, poważnych schorzeń, m.in. choroby refluksowej, chorych migdałków, syndromu Behceta, utajonej infekcji grzybiczej czy celiakii. Ważne jest, aby nie ignorować również wrzodów, które nie goją się po upływie dwóch tygodni, zwłaszcza jeśli palisz papierosy i regularnie pijesz alkohol – są to główne czynniki zwiększające ryzyko raka jamy ustnej.

Owrzodzenie języka a język geograficzny

Język geograficzny , znany również jako rumień wędrujący języka, jest niezwykle powszechny i może dotyczyć każdej grupy wiekowej, w tym małych dzieci. Etiologia języka geograficznego jest nieznana, a zdiagnozować można go na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego i historii objawów.

Osoby z językiem geograficznym często skarżą się na „owrzodzenia jamy ustnej”, jednak język geograficzny nie jest prawdziwym owrzodzeniem – składa się z nieregularnych obszarów ubytku w obrębie brodawek na grzbiecie i bocznych brzegach języka.

Owrzodzenie języka – czy może być rakiem?

Owrzodzenie języka, które nie ustępuje, może być oznaką nowotworu złośliwego. Rak płaskonabłonkowy stanowi około 95% wszystkich nowotworów jamy ustnej i najczęściej lokalizuje się na bocznych, ruchowych częściach języka oraz na jego nasadzie. Może również pojawić się w innych częściach jamy ustnej, jednak jest to znacznie mniej powszechne.

Etiologia raka jamy ustnej nie została w pełni poznana, ale obecnie uważa się, że dwa najważniejsze czynniki to palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu. Czynnikiem ryzyka jest także występowania raka jamy ustnej w rodzinie, zakażenie wirusem brodawczaka oraz niedbanie o zdrowie jamy ustnej.

Jeśli masz owrzodzenie jamy ustnej, które jest duże, bardzo bolesne lub utrzymuje się przez długi czas bez gojenia – zasięgnij porady lekarza.

Owrzodzenia języka i w jamie ustnej – leczenie

Większość owrzodzeń jamy ustnej jest zwykle niegroźna i ustępuje samoistnie w ciągu 10 do 14 dni. Inne rodzaje owrzodzeń jamy ustnej, takie jak afty lub zmiany wywołane wirusem Herpes simplex, wymagają leczenia miejscowego.

Leczenie owrzodzeń języka zazwyczaj koncentruje się na łagodzeniu objawów, jednocześnie identyfikując i lecząc wszelkie podstawowe schorzenia odpowiedzialne za owrzodzenie. W leczeniu stosowane są mają płyny do płukania ust z chorheksydyną i paracetamol.

Bolesne zmiany znikają szybciej, jeśli nie są ciągle podrażnianie – dobrym pomysłem jest więc (w miarę możliwości) unikanie żucia po tej stronie jamy ustnej, gdzie występuje owrzodzenie oraz dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej. Warto zrezygnować również na jakiś czas z twardych, pikantnych, słonych lub kwaśnych potraw.