Suchość w nosie – jakie są przyczyny wysuszonej śluzówki nosa? Jak nawilżyć nos?

Suchy nos i wysuszona śluzówka nosa

Wnętrze nosa stanowi początkowy odcinek dróg oddechowych. To tutaj wdychane powietrze trafia w pierwszej kolejności. Odczuwanie zapachów stanowi tylko jedną z wielu funkcji, jaką spełnia jama nosa. Wszystkie substancje zapachowe trafiające do nosa muszą ulec rozpuszczeniu w błonie śluzowej pokrywającej rejon wyposażony w zakończenia nerwowe nerwów węchowych. Inaczej, jako związki lotne, nie mogłyby zostać rozpoznane. Zmysł węchu nie tylko pozwala rozkoszować się zapachami perfum lub smacznych dań, ale także chroni przed wieloma niebezpieczeństwami, co niekiedy utrudnia suchość w nosie.

Kolejną funkcją nosa jest oczyszczanie powietrza. Dzięki obecności nabłonka wyposażonego w mikroskopijne rzęski, które jak filtr wyłapują większość pyłków i zanieczyszczeń, dzięki czemu nie trafiają one do delikatnych pęcherzyków płucnych, które mogłyby zostać szybko uszkodzone. Ponadto powietrze w nosie zostaje ogrzewane, co ma znaczenie przede wszystkim w okresie zimowym.

Powietrze w nosie jest nawilżane za pośrednictwem stale wilgotnych błon śluzowych. Nawilżone i ogrzane powietrze nie podrażnia dalszych odcinków dróg oddechowych i może trafiać do płuc, gdzie odda – potrzebny do życia każdej komórce ludzkiego organizmu – tlen.

Błona śluzowa nosa doskonale spełnia te wszystkie role, ponieważ jest strukturą bardzo aktywną metabolicznie. Ulega szybkiemu złuszczaniu i regeneracji, jest bogato unaczyniona i unerwiona, ale mimo to pacjenci często skarżą się na, mówiąc potocznie, suchy nos.

Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie

Suchość w nosie – o czym świadczy sucha śluzówka nosa?

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną wysuszonej śluzówki nosa jest przebywanie w środowisku o małej wilgotności powietrza. Zwykle są to pomieszczenia klimatyzowane lub mieszkania ogrzewane w zimie bez okresowego ich wietrzenia, a także dłuższe przebywanie w wysokich temperaturach, np. w klimacie afrykańskim. Jeśli wilgotność powietrza nie przekracza 30 proc., szkodzi błonie śluzowej nosa. Nieodpowiednia wilgotność powietrza sprzyja także występowaniu suchego nosa u dziecka.

Sytuację taką pogarsza wypijanie niedostatecznej ilości płynów. Zwykle rano, po obudzeniu, występuje ból w obrębie nosa, błona śluzowa pokryta jest strupami, nierzadko występuje krwawienie po próbie ich usunięcia. Może dochodzić do niedrożności przewodów nosowych, co prowadzi do oddychania przez usta. Dodatkowo dochodzi do wysychania błony śluzowej gardła i kolejnego następstwa tego stanu, czyli infekcji. Wysychaniu śluzówek sprzyjają także nawyki, takie jak palenie tytoniu czy praca w środowisku o dużym poziomie zapylenia, co sprawia, że mamy do czynienia z suchą śluzówką nosa.

Suchość w nosie – jakie mogą być przyczyny?

Im więcej substancji trafia do nosa, tym aktywniej musi działać błona śluzowa filtrująca powietrze. Dlatego też do narażonych grup zawodowych należą: pracownicy zakładów chemicznych, fryzjerzy, lakiernicy i malarze, budowlańcy, a nawet ekspedientki w perfumeriach. Zdarza się także, że wysychanie śluzówek pojawia się u osoby, która dopiero co borykała się z katarem. Wynika to z nadużywania bardzo popularnych leków na katar, które zawierają m.in. oksymetazolinę lub ksylometazolinę. Substancje te powodują obkurczanie naczyń krwionośnych w obrębie nosa, co chwilo przynosi ulgę i zmniejsza ilość wydzieliny, ale ich stosowane powyżej 5–7 dni zaburza ukrwienie nosa na tyle, że dochodzi do zaniku prawidłowej błony śluzowej.

Suchość w nosie może być także oznaką wielu innych schorzeń i stanów, takich jak:

• ciąża,
• zespół Sjögrena,
• alergia,
• nieżyt zanikowy nosa częsty u osób po operacjach w obrębie nosa,
• niedoczynność tarczycy,
• ziarniniak Wegenera,
• niedobór witamin i żelaza,
• częste i nawracające infekcje, zwłaszcza grzybice,
• przewlekłe stosowanie leków przeciwhistaminowych.

Suchość w nosie – jak nawilżyć nos?

Kiedy robi się sucho w nosie, podstawą leczenia, jak i zapobiegania jest prawidłowe nawilżanie powietrza i samego nosa. W pierwszym przypadku sprawdza się stosowanie nawilżaczy powietrza, a także domowe sposoby, np. wieszanie mokrych ręczników na kaloryferach i wietrzenie ogrzewanych pomieszczeń.

Bardzo istotną rolę w nawilżaniu nosa pełni odpowiednie uzupełnianie płynów w organizmie, a więc picie co najmniej 2 litrów wody dziennie, a podczas wysiłku, infekcji lub wysokich temperatur, odpowiednio więcej.

Warto również stosować specjalny spray do nosa. Zwykle zawiera on kwas hialuronowy, pantenol, pochodne witaminy A, glicerynę i karboksycelulozę. Dobrym sposobem będzie także stosowanie kropli nawilżających do nosa.

Wiele preparatów opartych jest jedynie na wodzie morskiej (woda morska do nosa), czyli fizjologicznym roztworze chlorku sodu. Takie środki, np. w postaci wody morskiej w sprayu, są najbezpieczniejsze i nadają się do stosowania także u niemowląt. Jeśli nie mamy możliwości zaopatrzenia się z gotowy preparat przeznaczony do nawilżania śluzówek jamy nosowej, można z powodzeniem wykorzystać wazelinę kosmetyczną lub, w ostateczności, rozpylać czystą wodę do nosa, wykorzystując butelkę ze spryskiwaczem. Bardzo korzystnie na śluzówki działa także sauna, sól fizjologiczna do nosa lub inhalacje z wykorzystaniem profesjonalnego inhalatora lub wiaderka z gorącą wodą i ręcznika.

Czytaj również: Histoplazmoza (choroba Darlinga) – przyczyny, objawy, leczenie