Depresja lękowa – przyczyny, objawy, test i leczenie

Czym jest depresja lękowa?

Depresja lękowa (depresja agitowana, depresja neurotyczna) to jedna z form depresji. W swojej „klasycznej” postaci objawami osiowymi depresji są obniżenie nastroju, niechęć do znajdowania się w sytuacjach społecznych, zmniejszenie napędu psychomotorycznego, zaburzenia rytmów okołodobowych i lęk.

W depresji agitowanej to właśnie lęk stanowi najbardziej charakterystyczny objaw, a pozostałe mogą przyjmować niewielki stopień nasilenia. Depresja lękowa nie ma przypisanego kodu w ICD-10. Jest to spowodowane prawdopodobnie tym, że czasami bardzo ciężko jest odróżnić epizod depresyjny od zaburzeń lękowych. Depresja i stany lękowe są ze sobą silnie powiązane. Często nie da się jednoznacznie ustalić czy w przypadku konkretnego pacjenta to paniczny lęk doprowadził do rozwinięcia się zaburzeń depresyjnych czy stanowi on ich składową.

Przeczytaj też: Rodzaje leków na nerwicę

Depresja lękowa – przyczyny

Bardzo ciężko jednoznacznie stwierdzić co powoduje występowanie zaburzeń depresyjnych, którym towarzyszy lęk. Coraz to nowe badania pokazują jednak powiązania pomiędzy zaburzeniami depresyjnymi a długotrwałym lękiem.

Wydaje się, że na powstawanie depresji neurotycznej duży wpływ posiada kortyzol – hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy. Kortyzol, nazywany także hormonem stresu, pełni bardzo ważne role w metabolizmie zdrowo funkcjonującego organizmu, jednak przewlekle podwyższony poziom tego hormonu może destrukcyjnie wpływać na niektóre struktury mózgowia i w rezultacie powodować objawy depresji.

Wśród innych przyczyn depresji agitowanej wyróżnia się pewne predyspozycje genetyczne, zaburzenia osobowości, trudne przeżycia w dzieciństwie, skłonności do odczuwania zwiększonego poziomu lęku czy uzależnienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych.

Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie

Depresja lękowa a ciąża

Zaburzenia depresyjno-lękowe bardzo często mogą rozwijać się u osób które doświadczają lęku spowodowanego zmianami, które mają nastąpić w ich dotychczasowym życiu. Okresem takim może być ciąża i pierwsze miesiące po narodzeniu dziecka. Kobiety w ciąży często zamartwiają się czy poradzą sobie z nowymi obowiązkami, a zmiany hormonalne zachodzące w trakcie trwania ciąży i bezpośrednio po niej mogą nasilać lub wyzwalać objawy depresyjne.

Kobiety w ciąży i po jej zakończeniu powinny móc liczyć na wsparcie ze strony partnera, a także na jego wyczuloną uwagę dotyczącą ich zmiany zachowania czy obniżenia nastroju, może być bowiem konieczna wizyta u specjalisty.

Dowiedz się, na czym polega syndrom sztokholmski

Objawy depresji lękowej

Depresję atypową charakteryzują podobne objawy do tych występujących w klasycznej formie tego zaburzenia, jednakże najsilniej wyrażony będzie lęk. Objawy depresji neurotycznej mogą dotyczyć zarówno sfery psychicznej człowieka, jak i zmian dotyczących funkcjonowania pewnych objawów, stąd symptomy można podzielić na kilka grup.

Depresja lękowa – objawy psychiczne:

• odczuwanie długotrwałego, nasilonego lęku pojawiającego się tuż po przebudzeniu lub wybudzającego ze snu i utrudniającego zasypianie;
• lęk może prowadzić do nieracjonalnych zachowań, takich jak całkowite ograniczenie kontaktów z ludźmi czy strachem przed podejmowaniem nowych wyzwań, które mogą prowadzić do problemów w pracy i życiu osobistym;
• ciągłe zamartwianie się, snucie czarnych scenariuszy, które prawie na pewno nie mają szansy się wydarzyć;
• występowanie zachowań autodestrukcyjnych, mogą pojawiać się myśli samobójcze;
• silne obniżenie nastroju;
• problemy z pamięcią i koncentracją;
• niepokój psychoruchowy;
• głęboka depresja lękowa zwiększa ryzyko uzależnienia od różnych substancji.

Zobacz również: Sympramol – lek na lęki

Depresja lękowa – objawy somatyczne:

• podwyższone ciśnienie krwi;
• szybsze tętno;
• bóle w klatce piersiowej;
• płytki, szybki oddech;
• wzmożona potliwość;
• odczucie zaciśniętego gardła;
• biegunka;
• nudności i wymioty;
• bóle i zawroty głowy;
• nadwrażliwość na światło i dźwięki.

Depresja lękowa – objawy związane z zaburzeniem rytmów okołodobowych:

• problemy z zaśnięciem spowodowane lękiem;
• wczesne budzenie się;
• senność w trakcie dnia;
• przesypianie dużej ilości godzin na dobę.

Objawy depresji mogą się także różnić w zależności od wieku dotkniętej nią osoby. Depresja lękowa u dzieci może objawiać się trudnościami w szkole lub całkowitym odmówieniem chodzenia na lekcje, u osób w średnim wieku na pierwszy plan wysuwać będą się problemy w życiu zawodowym i osobistym, natomiast w wieku starszym może dochodzić do całkowitej rezygnacji z uczestniczenia w życiu społecznym.

Depresja lękowa – diagnostyka

Diagnostyka depresji lękowej opiera się na spełnieniu kryteriów klinicznych rozpoznania depresji i współwystępowania z nimi silnego, długotrwałego lęku. Uważa się, że depresja agitowana jest jedną z najpowszechniejszych postaci depresji, najczęściej występuje u osób starszych, choć może być rozpoznawana w każdym wieku.

Diagnoza depresji lękowej stawiana jest przez lekarza psychiatrę na podstawie spełnienia przez pacjenta kryteriów depresji i współwystępowania z nią ciągłego uczucia silnego lęku. Postawienie diagnozy może być ułatwione przez rozwiązanie testu, który pomoże określić stopień nasilenia i czas trwania poszczególnych objawów towarzyszących depresji – jest to test Becka.

Depresja lękowa – leczenie

Jak wyleczyć depresję lękową? Leczenie każdego rodzaju depresji jest niezwykle złożonym problemem. Schorzenie to nie ustępuje samoczynnie i zawsze w przypadku jego wystąpienia, niezbędna jest konsultacja ze specjalistą. Depresja lękowa nie jest chorobą, na którą mogą pomóc leki bez recepty. Zadaniem lekarza psychiatry jest dobranie odpowiedniego leczenia farmakologicznego, które nie tylko złagodzi objawy związane z obniżeniem nastroju, ale i pozytywnie wpłynie na redukcję lęku. Leki na depresję lękową obejmują substancje z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny oraz benzodiazepiny.

Leczenie depresji przynosi najlepsze skutki, gdy farmakoterapia uzupełniona zostaje przez psychoterapię z nurtu psychoterapii psychodynamicznej czy terapii poznawczo-behawioralnej.

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie jak długo leczy się depresję lękową. Wszystko zależy od indywidualnych cech pacjenta. Jedni zauważą poprawę szybciej, a innym zajmie to więcej czasu. Należy jednak pamiętać, że efekty farmako- czy psychoterapii rzadko są widoczne od razu i dlatego nie należy odstawiać leczenia bez konsultacji tej decyzji ze specjalistą.

Jak pomóc osobie z depresją lękową?

Niestety bardzo rzadko zdarza się, że osoba cierpiąca z powodu depresji lękowej sama szuka pomocy u specjalisty. Najlepszą metodą samoleczenia jest uświadomienie sobie choroby z jaką się zmagamy i zaufanie osobom, które pomagają nam wyjść z tego stanu. Nie wolno poddać się chorobie, zawsze należy szukać porady u specjalistów.

Jak pomóc osobie z depresją lękową? Jeśli widzimy, że coś złego dzieje się z naszymi bliskimi, współpracownikami czy innymi osobami z naszego otoczenia, nigdy nie wolno tego ignorować. Depresja może przytrafić się każdemu i prawie zawsze można ją skutecznie leczyć. Należy jednak pamiętać, że jest to poważna choroba, która musi być prawidłowo leczona.

Czytaj również: Nerwica depresyjna – przyczyny, objawy, leczenie nerwicy depresyjnej