Wysoki puls i niski puls – przyczyny i normy

Jak prawidłowo mierzyć puls?

Pomiar tętna należy wykonać na tętnicy promieniowej, ramiennej lub szyjnej zewnętrznej za pomocą dwóch palców, nie należy używać do pomiaru kciuków. Pomiaru należy dokonać po odpoczynku, w pozycji siedzącej lub leżącej, po przyciśnięciu palców do wybranej tętnicy. Należy tętno wyczuć, a następnie włączyć stoper i odmierzyć 60 sekund, w tym czasie licząc wszystkie uderzenia. Ich łączna ilość jest wartością tętna na minutę. Puls powinien być miarowy. Do mierzenia pulsu można też wykorzystać pulsoksymetr, ciśnieniomierz, a także opaskę do ćwiczeń.

Przyczyny wysokiego pulsu

Wysoki puls występuje w sytuacji, gdy obserwuje się ponad 100 uderzeń na minutę. Jednorazowo takie wartości można obserwować po wysiłku fizycznym, w razie stresu lub silnych emocji, po wypiciu alkoholu lub kawy – zwykle wtedy wartość tętna po kilku, kilkunastu minutach od ustania przyczyny jego podwyższenia wraca do normy. Natomiast w przypadku nadczynności tarczycy, niedokrwistości (anemii), zapalenia płuc, niedotlenienia, nieuregulowanej cukrzycy, wysokiego poziomu cholesterolu tętno będzie stale podwyższone i wymaga pilnej konsultacji lekarskiej oraz wdrożenia odpowiedniego postepowania, a czasem hospitalizacji. Wysoki puls daje zwykle objawy kołatania serca, bólu, w klatce piersiowej, uczucie zmęczenia.

Przyczyny niskiego pulsu

Przyczyn niskiego pulsu (poniżej 60 uderzeń/min) jest sporo – taki stan może wynikać z chorób serca, np. przebytego zawału. Może być także wynikiem przyjmowania zbyt dużych dawek leków zwalniających akcję serca, zaburzeń gospodarki elektrolitowej, niedoczynności tarczycy, a także arytmii serca.

Kiedy niski puls jest normalny?

Niskie tętno jest normą u sportowców jako wynik adaptacji do wysiłku, a także w czasie snu oraz długotrwałego spoczynku. Rzadko jednak tętno spada poniżej 40 uderzeń na minutę. W takim wypadku zwykle pojawiają się mroczki przed oczami, a potem omdlenia, które wymagają pilnej diagnostyki, a w skrajnych wypadkach wszczepienia rozrusznika serca.

Jakie badania na ciśnienie i puls?

Należy przede wszystkim dokonywać pomiarów za pomocą ciśnieniomierza kilka razy dziennie, w spoczynku i zapisywać wartości. W przypadku utrzymywania się w większości pomiarów wyników tętna <60/min lub >100/min należy udać się w pierwszej kolejności do lekarza rodzinnego, który w zależności od potrzeby i podejrzeń zaleci badania. Zazwyczaj są to badania, które oceniają pracę serca, takie jak EKG oraz ECHO (3). Często pomocne może być oznaczenie morfologii krwi, glukozy, elektrolitów, hormonów tarczycy, wskaźników stanu zapalnego, stężenia cholesterolu, badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny. Czasami pomocna jest 24-godzinna ocena EKG, czyli holter EKG. Lekarz rodzinny ma możliwość skierowania pacjenta na konsultację kardiologiczną lub na hospitalizację, jeśli nie będzie w stanie ustalić przyczyny zaburzeń tętna.

Jak obniżyć puls?

Jeżeli dochodzi do nieznacznego podwyższenia pulsu, a przyczyna jest odwracalna (np. stres) – można to zrobić naturalnymi sposobami, np. poprzez stosowanie technik relaksacyjnych, przywrócenie miarowego oddechu oraz odpowiednie nawodnienie organizmu. Ważne jest także leczenie przyczyny – jeśli na przykład wysoki puls jest wynikiem nadczynności tarczycy, należy tę nadczynność leczyć. Główną grupą leków stosowanych do obniżenia pulsu są beta-blokery, np. nebiwolol, bisoprolol – oprócz obniżania pulsu, obniżają także ciśnienie tętnicze.

Jak podwyższyć puls?

Jeśli spadki tętna są niewielkie, należy wykonać niewielki wysiłek fizyczny lub odpowiednio nawodnić organizm, a także podać płyny zawierające teinę oraz kofeinę, czyli herbatę i kawę. Ze stosowanych leków najczęściej podawana jest atropina, a także dopamina. W przypadku znacznej bradykardii może dojść do zatrzymania akcji serca – jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. W takim przypadku, po uzyskaniu czynności życiowych, możliwe jest wszczepienie rozrusznika serca, żeby zapobiec takim zjawiskom w przyszłości.

artykuł sponsorowany